Author Archives: admin
مهستی گنجوی – صدا و تصویر
تاریکخانۀ صادق هدایت در لندن
اتاق سرخ، عنوان یک نمایش اپراست که بر پایۀ یکی از داستانهای صادق هدایت (“تاريکخانه” اژ مجموعه سگ ولگرد) ساخته شده و اخیراً در لندن روی صحنه رفت.
این دومین اثر اپرای امیرمهیار تفرشیپور، آهنگساز ایرانی است. کار اول او هم بر مبنای یک داستان دیگر صادق هدایت بود. اپرای اتاق سرخ در چارچوب جشنوارۀ “تِت آ تِت” لندن به نمایش درآمد.
هوشنگ ابتهاج (سایه)، شاعر ایرانی درگذشت
هوشنگ ابتهاج شاعر برجسته ایرانی که با تخلص «سایه» قلم میزد در سن ۹۴ سالگی درگذشته است. شاعری که هم در قالب نیمایی و هم غزل و مثنوی شعر میسرود. یلدا ابتهاج با اعلام خبر درگذشت پدرش نوشت: سایه ما با هفت هزار سالگان سر به سر شد . «دیرست گالیا… » از معروفترین اشعار ابتهاج است که در کنار مضمون عاشقانه آن، دغدغههای سیاسی و اجتماعی او را نیز بازتاب میدهد. «ارغوان» نیز سروده پرطرفدار دیگر سايه بود خوانندگان متعددی آن را به آواز خواندهاند از جمله علیرضا قربانی. هوشنگ ابتهاج همچنین در سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ شمسی سرپرستى برنامه گلها در رادیوی ایران را بر عهده داشت و تصنیفهای دلنشینی را از خود به یادگار گذاشت که یکی از شناختهشدهترین آنها تصنیف «تو ای پری کجایی» است و همچنین تصنیف «سپیده» (ای ایران ای سرای امید) که محمدرضا شجریان آن را خواند.
پیمان منصوری – صدا و تصوير
<<< پیمان منصوری – آلبوم چند قطعه
پیمان منصوری – اطلاعات بيشتر
ليدى خرازى در دانشگاه پارک
ليدي جميل خرازى٬ بنيان گذار و مدير فعلى بنياد توس٬ سال نو را با قبول عضويت در هيات امناى دانشگاه پارك در ميسوري آغازكردند . دانشگاه پارک موسسه اى خصوصى و غير انتفاعى است که رشته هاى هنرى فرهنگى آن در دسترس عموم قرار دارند. بخش بين المللي موسيقي اين دانشگاه ازسالهاي ١٨٧٥ تا كنون پيوسته از کارنامه اى درخشان و برجسته درتمام ايالات متحده امريكا برخوردار بوده است. اين دانشگاه در هفته گذشته ميهماندار ليدي خرازى شد و طي مراسمي با برگذاري كنسرتى اختصاصى آغازکار سال جديد دانشگاه را با حضور ليدى خرازى و تقديم نشان افتخار به ايشان و دعوتشان به هيات امناى دانشگاه، مزين كرد.
فيلم «خوناب» در آمریکا جایزه گرفت
جایزه بهترین کارگردانی یازدهمین دوره جشنواره بین المللی «یونیورسال» آمریکا نوامبر ۲۰۲۱ به فیلم ایرانی «خوناب» ساخته مجتبی قاسمی رسید. این جشنواره هر سال در کانزاس سیتی میسوری آمریکا برگزارمى شود و بهترینهای خود را در ۱۴ رشته از جمله بهترین کارگردانی، معرفی میکند.
مجتبی قاسمی پیش از این با فیلم «خوناب» موفق به کسب جایزه اول بهترین کارگردانی جشنواره فیلم مستقل رم ایتالیا ۲۰۲۰ شده بود. همچنین جایزه اول بهترین صدابرداری و صداگذاری جشنواره فیلم کوتاه تهران ۱۳۹۹ نیز نصیب «خوناب» شده است. در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «فاصله عروج تا هبوط به باریکی یک انتخاب است، انتخابی میان خیر و شر.»
شهريار – صدا و تصوير
پروژۀ صدا قدغن – منابع
پروژۀ صدا قدغن – جرايد و رسانه ها
پروژۀ صدا قدغن – صدا و تصوير
پروژۀ صدا قدغن
مه ٢٠٢١
میرعبدالرضا دریابیگی – اطلاعات بيشتر
<<< میرعبدالرضا دریابیگی – ویکیپدیا
غلامحسين نامى – اطلاعات بيشتر
غلامحسین نامی – صدا و تصوير
روزهایی كه تهران اپرا داشت
مجموعه ای از فعالیت های هنری”اولین باغچه بان” که با همکاری پسر ارشدش کاوه باغچه بان و پشتیبانی بنیاد توس و زحمات پژمان اکبر زاده بصورت آلبومى صوتی و تصویری تهیه شده بود، اکنون قابل ارائه به پیشگاه عاشقان هنر است. لزوم به توضيح است كه در طي سالها بسيارى از نت موسيقي های نوشته شده و نمونه های صوتی اجرا شده منهدم٬ گم و يا فراموش شده بود كه به دنبال اين تلاش جمع آوری، باز سازی و مجددا ضبط شد.
اكنون اين آلبوم تحت نام “روزهائی كه تهران اپرا داشت” در سايت آمازون قابل ابتياع است.
کارهای «اولین باغچه بان» – منابع
کارهای «اولین باغچه بان» – صدا و تصوير
کارهای «اولین باغچه بان» – جرايد و رسانه ها
کارهای «اولین باغچه بان»
لندن – اکتبر ٢٠٢٠
با شاهنامه به جنگ ويروس کرونا!
يزدان سعدى طراح ايرانى مقيم لس آنجلس براى جنگ با ويروس کرونا و با الهام از داستان هاى شاهنامه نمايشگاهى از ماسک هاى ايمنى در گالرى سيحون ترتيب داده است. >>>
نظامی – صدا و تصوير
موزهٔ هنرهای معاصر تهران – صدا و تصوير
<<< گفتگو با کامران ديبا | بى بى سى
باقر موذن – اطلاعات بيشتر
<<< پنج ناخن + صنعت نفت = آلبوم گیتار کلاسیک – بهزاد بلور | بى بى سى
منوچهر صهبایی – اطلاعات بيشتر
مجید درخشانی – اطلاعات بيشتر
داریوش طلایی – اطلاعات بيشتر
امیرمهیار تفرشی پور – اطلاعات بيشتر
فريبرز لاچينى – اطلاعات بيشتر
محمد شمس – اطلاعات بيشتر
شهرداد روحانی – اطلاعات بيشتر
<<< شهرداد روحانی – ويکى پديا
سیما بینا – اطلاعات بيشتر
واروژان – اطلاعات بيشتر
رحمتالله بدیعی – صدا و تصوير
<<< استاد رحمت الله بدیعی: بداههنوازی
رحمتالله بدیعی – اطلاعات بيشتر
شوشا گوپی – صدا و تصوير
شوشا گوپی – اطلاعات بيشتر
روبن گریگوریان – صدا و تصوير
امانوئل ملیک اصلانیان – صدا و تصوير
امانوئل ملیک اصلانیان – اطلاعات بيشتر
اسماعیل مهرتاش – اطلاعات بيشتر
جواد بدیع زاده – اطلاعات بيشتر
جواد بدیع زاده – صدا و تصوير
ادیب خوانساری – صدا و تصوير
حبیب سماعی – اطلاعات بيشتر
سعید هرمزی – صدا و تصوير
سعید هرمزی – اطلاعات بيشتر
رکنالدین مختاری – صدا و تصوير
سرور الملك – اطلاعات بيشتر
محمد ایرانی مجرد – اطلاعات بيشتر
علی اصغر بهاری – صدا و تصوير
علی اصغر بهاری – اطلاعات بيشتر
مسجد نصیرالملک – اطلاعات بيشتر
کاخ گلستان – صدا و تصوير
مسجد شاه – صدا و تصوير
سرنا – صدا و تصوير
نقاره – صدا و تصوير
هنگامه اخوان – اطلاعات بيشتر
پریسا – اطلاعات بيشتر
مَرضیه – صدا و تصوير
بابک بیات – اطلاعات بيشتر
انوشیروان روحانی – اطلاعات بيشتر
جلال ذوالفنون – اطلاعات بيشتر
ثمین باغچهبان – صدا و تصوير
هوشنگ استوار – صدا و تصوير
هوشنگ استوار – اطلاعات بيشتر
اولین باغچهبان – اطلاعات بيشتر
لطفی منصوری – صدا و تصوير
n/a
رضا قاسمی – اطلاعات بيشتر
احمد ابراهيمى – صدا و تصوير
قربان سلیمانی – اطلاعات بيشتر
فرهاد فخرالدینی – اطلاعات بيشتر
احمد پژمان – اطلاعات بيشتر
لوریس چکناواریان – اطلاعات بيشتر
دهل – صدا و تصوير
<<< دهل
قیچک – صدا و تصوير
علی رهبری – اطلاعات بيشتر
شاهين فرهت – اطلاعات بيشتر
مهران روحانى – اطلاعات بيشتر
حسین دهلوی – صدا و تصوير
<<< نغمههای نو: زندگی و آثار حسین دهلوی، آهنگساز ایرانی | بى بى سى
<<< گلچینی از اثار استاد حسین دهلوی
<<< چهارمضراب نوا . سوسن اصلانی . ارکستر سنتورنوازان به سرپرستی استاد حسین دهلوی
<<< مستند استاد حسین دهلوی
<<< باله بیژن و منیژه- حسین دهلوی- شهرداد روحانی
<<< به زندان – اثری از ابوالحسن صبا با تنظیم حسین دهلوی
<<< نغمه ترک – اثر استاد حسین دهلوی
حسین ناصحی – اطلاعات بيشتر
غلامحسین غریب – اطلاعات بيشتر
دوتار – صدا و تصوير
نی انبان – صدا و تصوير
دایره – صدا و تصوير
دف – صدا و تصوير
بربت – صدا و تصوير
قانون – صدا و تصوير
تنبور – صدا و تصوير
گراناز موسوی – اطلاعات بيشتر
مریم هوله – اطلاعات بيشتر
پگاه احمدی – اطلاعات بيشتر
شیما کلباسی – اطلاعات بيشتر
سیف فرغانی – اطلاعات بيشتر
حسین خان اسماعیل زاده – اطلاعات بيشتر
بامشاد – اطلاعات بيشتر
رامتین – اطلاعات بيشتر
جهانگیر ملک – اطلاعات بيشتر
حسین خواجهامیری (ايرج) – اطلاعات بيشتر
هرمز فرهت – صدا و تصوير
حسین عمومی – اطلاعات بيشتر
پری زنگنه – اطلاعات بيشتر
عارف قزوینی – صدا و تصوير
بهار – صدا و تصوير
صائب تبريزى – صدا و تصوير
ایرج میرزا – صدا و تصوير
لاهوتی – صدا و تصوير
میرزاده عشقی – صدا و تصوير
فرخی یزدی – صدا و تصوير
شمس تبریزی – صدا و تصوير
سعدی – اطلاعات بيشتر
داریوش صفوت – صدا و تصوير
حسن کسائی – صدا و تصوير
حسن کسائی – اطلاعات بيشتر
درویشخان – صدا و تصوير
دلکش – صدا و تصوير
دلکش – اطلاعات بيشتر
منیر وکیلی – صدا و تصوير
منیر وکیلی – اطلاعات بيشتر
حسن گلنراقی – صدا و تصوير
شهرام ناظری – اطلاعات بيشتر
حسین علیزاده – اطلاعات بيشتر
شفیعی کَدْکَنی – صدا و تصوير
منوچهر نیستانی – صدا و تصوير
یدالله رؤیایی – صدا و تصوير
مولوى – صدا و تصوير
امیر شکلات پلاس – اطلاعات بيشتر
ساختمان اندرزگو – اطلاعات بيشتر
اُرسی خانه – اطلاعات بيشتر
ویلای کوهسار – اطلاعات بيشتر
پل طبیعت – اطلاعات بيشتر
اقامتگاه اسکی بارین – اطلاعات بيشتر
شهریار – صدا و تصوير
بیژن الهی – صدا و تصوير
بیژن الهی – اطلاعات بيشتر
محمد علی سپانلو – صدا و تصوير
هوشنگ ابتهاج – صدا و تصوير
سیمین بهبهانی – صدا و تصوير
فریدون مشیری – صدا و تصوير
خانه صبا – اطلاعات بيشتر
خانه شریفی ها – اطلاعات بيشتر
خانه مشا – اطلاعات بيشتر
ساختمان ترمه – اطلاعات بيشتر
کلیسای صلیب مقدس – اطلاعات بيشتر
برج آزادی – اطلاعات بيشتر
موزهٔ هنرهای معاصر تهران – اطلاعات بيشتر
آرامگاه بوعلیسینا – اطلاعات بيشتر
ساختمان بانک ملی – اطلاعات بيشتر
شاملو – صدا و تصوير
نیما یوشیج – صدا و تصوير
مجلس سنای ایران – اطلاعات بيشتر
خانه شاپوری – اطلاعات بيشتر
کاخ سعدآباد – اطلاعات بيشتر
سردر باغ ملی – اطلاعات بيشتر
باغ نارنجستان قوام – اطلاعات بيشتر
کاخ گلستان – اطلاعات بيشتر
قلعهٔ شوش – اطلاعات بيشتر
تکیه معاون الملک – اطلاعات بيشتر
خانه بروجردیها – اطلاعات بيشتر
مسجد آقابزرگ – اطلاعات بيشتر
بازار کاشان – اطلاعات بيشتر
ارگ نهچیر – اطلاعات بيشتر
خانه طباطباییها – اطلاعات بيشتر
حمام سلطان امیر احمد – اطلاعات بيشتر
باغ فین – اطلاعات بيشتر
تئاتر شهر – اطلاعات بيشتر
مسجد وکیل – اطلاعات بيشتر
کاخ هشتبهشت – اطلاعات بيشتر
چهلستون – اطلاعات بيشتر
خانه عامریها – اطلاعات بيشتر
داریوش پیر نیاکان – صدا و تصوير
محمدرضا لطفی – اطلاعات بيشتر
پرویز یاحقی – اطلاعات بيشتر
مرتضی حنانه – اطلاعات بيشتر
فرهنگ شریف – اطلاعات بيشتر
همایون خرم – اطلاعات بيشتر
مجید وفادار – اطلاعات بيشتر
مریم آخوندی – اطلاعات بيشتر
هوشیار خیام – اطلاعات بيشتر
محمد نوری – اطلاعات بيشتر
منوچهر صادقی – اطلاعات بيشتر
<<< منوچهر صادقی – ويکى پديا
حشمت سنجری – صدا و تصوير
حسین تهرانی – صدا و تصوير
حسین تهرانی – اطلاعات بيشتر
پرویز محمود – اطلاعات بيشتر
احمد عبادی – صدا و تصوير
احمد عبادی – اطلاعات بيشتر
مرتضی نیداوود – صدا و تصوير
مرتضی نیداوود – اطلاعات بيشتر
رضا محجوبی – صدا و تصوير
رضا محجوبی – اطلاعات بيشتر
قمرالملوک وزیری – صدا و تصوير
قمرالملوک وزیری – اطلاعات بيشتر
امینالله آندره حسین – صدا و تصوير
امینالله آندره حسین – اطلاعات بيشتر
ادیب خوانساری – اطلاعات بيشتر
روحالله خالقی – صدا و تصوير
ابوالحسن صبا – صدا و تصوير
علیاکبر شهنازی – صدا و تصوير
علیاکبر شهنازی – اطلاعات بيشتر
نورعلی الهی – صدا و تصوير
نورعلی الهی – اطلاعات بيشتر
موسی معروفی – اطلاعات بيشتر
مسجد شیخ لطفالله – اطلاعات بيشتر
سی وسه پل – اطلاعات بيشتر
مسجد شاه – اطلاعات بيشتر
داریوش صفوت – اطلاعات بيشتر
علیرضا مشایخی – اطلاعات بيشتر
کیهان کلهر – اطلاعات بيشتر
مونیکا جلیلی – اطلاعات بيشتر
مهدی حسینی – اطلاعات بيشتر
مصطفی دشتی – اطلاعات بيشتر
علی دیواندری – اطلاعات بيشتر
علی فرامرزی – اطلاعات بيشتر
امير صادق تهرانى – اطلاعات بيشتر
رویا اخوان – اطلاعات بيشتر
رضا درخشانى – اطلاعات بيشتر
حسام ابریشمی – اطلاعات بيشتر
تنبک – صدا و تصوير
دوتار – اطلاعات بيشتر
سرنا – اطلاعات بيشتر
جواد مجابی – اطلاعات بيشتر
اسماعیل خویی – اطلاعات بيشتر
تقی رفعت – اطلاعات بيشتر
ابو اسحاق اطعمه – اطلاعات بيشتر
محمد رضا شفیعی کَدْکَنی – اطلاعات بيشتر
محمد حقوقی – اطلاعات بيشتر
م. آزاد – اطلاعات بيشتر
منوچهر آتشی – اطلاعات بيشتر
بیژن جلالی – اطلاعات بيشتر
فروغی بسطامی – اطلاعات بيشتر
میر رضی آرتیمانی – اطلاعات بيشتر
شیخ بهایی – اطلاعات بيشتر
حسن زیرک – اطلاعات بيشتر
لطفی منصوری – اطلاعات بيشتر
<<< لطفی منصوری – ويکى پديا
رضا وهدانی – اطلاعات بيشتر
فرهاد مشکات – اطلاعات بيشتر
داریوش پیر نیاکان – اطلاعات بيشتر
کاخ عالیقاپو – اطلاعات بيشتر
میدان نقش جهان – اطلاعات بيشتر
بازار تبریز – اطلاعات بيشتر
دژ دربند – اطلاعات بيشتر
گور امیر – اطلاعات بيشتر
گنبد سلطانیه – اطلاعات بيشتر
آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی – اطلاعات بيشتر
آرامگاه ایل ارسلان – اطلاعات بيشتر
منار جام – اطلاعات بيشتر
برجهای خرقان – اطلاعات بيشتر
برج طغرل – اطلاعات بيشتر
گنبد کاووس – اطلاعات بيشتر
آرامگاه اسماعیل سامانی – اطلاعات بيشتر
منوچهر نیستانی – اطلاعات بيشتر
لعبت والا – اطلاعات بيشتر
فخرالّدین عراقی – اطلاعات بيشتر
فرهاد مشیری – اطلاعات بيشتر
عذرا عقیقی – اطلاعات بيشتر
گلناز فتحى – اطلاعات بيشتر
بهرام حنفی – اطلاعات بيشتر
پرستو فروهر – اطلاعات بيشتر
علی شیرازی – اطلاعات بيشتر
ایرج زند – اطلاعات بيشتر
حسن مکارمی – اطلاعات بيشتر
کورش شيشه گران – اطلاعات بيشتر
فریده لاشایی – اطلاعات بيشتر
محمود زنده رودی – اطلاعات بيشتر
فرشید مثقالی – اطلاعات بيشتر
محمدعلی ترقیجاه – اطلاعات بيشتر
کامران کاتوزیان – اطلاعات بيشتر
آیدین آغداشلو – اطلاعات بيشتر
سیا ارمجانی – اطلاعات بيشتر
عبدالله دوامی – اطلاعات بيشتر
مشیر همایون شهردار – اطلاعات بيشتر
درویشخان – اطلاعات بيشتر
آقا علیاکبر خان فراهانی – اطلاعات بيشتر
امیرخسرو دهلوی – اطلاعات بيشتر
اسحاق الموصلی – اطلاعات بيشتر
علی اکبر صادقی – اطلاعات بيشتر
منوچهر معتبر – اطلاعات بيشتر
ناصر اويسى – اطلاعات بيشتر
عباس بلوکی فر – اطلاعات بيشتر
حسين کاظمى – اطلاعات بيشتر
احمد اسفندیاری – اطلاعات بيشتر
عبدالله عامری – اطلاعات بيشتر
محمد مدبر – اطلاعات بيشتر
ميرزاعلى – اطلاعات بيشتر
فرخ بيگ – اطلاعات بيشتر
میرمصور – اطلاعات بيشتر
بهجت صدر – اطلاعات بيشتر
صادق بریرانی – اطلاعات بيشتر
هوشنگ پزشکنیا – اطلاعات بيشتر
قطبالدین شیرازی – اطلاعات بيشتر
منصور زلزل – اطلاعات بيشتر
جلیل شهناز – اطلاعات بيشتر
محمود ذوالفنون – صدا و تصوير
محمود ذوالفنون – اطلاعات بيشتر
فریدون تَوَلَلی – اطلاعات بيشتر
<<< فریدون تَوَلَلی – ويکى پديا
شهریار – اطلاعات بيشتر
<<< شهریار – ويکى پديا
زندخت شیرازی – اطلاعات بيشتر
غلامرضا روحانی – اطلاعات بيشتر
شمس کسمایی – اطلاعات بيشتر
لاهوتی – اطلاعات بيشتر
فرخی یزدی – اطلاعات بيشتر
<<< فرخی یزدی – ويکى پديا
پروین اعتصامی – اطلاعات بيشتر
طاهره قرةالعین – اطلاعات بيشتر
هاتف اصفهانی – اطلاعات بيشتر
بیدل – اطلاعات بيشتر
سیاوش کَسرائی – اطلاعات بيشتر
نصرت رحمانی – اطلاعات بيشتر
مهرداد اَوِستا – اطلاعات بيشتر
سهراب سپهری – صدا و تصوير
فرخ تمیمی – صدا و تصوير
فرخ تمیمی – اطلاعات بيشتر
علی تجویدی – صدا و تصوير
علی تجویدی – اطلاعات بيشتر
حبيب سماع حضور – اطلاعات بيشتر
حشمت سنجری – اطلاعات بيشتر
حسین گلگلاب – اطلاعات بيشتر
عبدالقادر مراغهای – اطلاعات بيشتر
صفیالدین ارموی – اطلاعات بيشتر
غلامحسين مين باشيان – اطلاعات بيشتر
غلامحسین بیگجهخانی – صدا و تصوير
غلامحسین بیگجهخانی – اطلاعات بيشتر
محمد احصایی – اطلاعات بيشتر
صادق تبریزی – اطلاعات بيشتر
پرویز تناولی – اطلاعات بيشتر
فرامرز پیلارام – اطلاعات بيشتر
جواد معروفی – صدا و تصوير
جواد معروفی – اطلاعات بيشتر
غلامحسین بنان – صدا و تصوير
غلامحسین بنان – اطلاعات بيشتر
رَباب – صدا و تصوير
رَباب – اطلاعات بيشتر
چنگ – صدا و تصوير
<<< شبى در شيراز با چنگ فارسى
چنگ – اطلاعات بيشتر
هومن خلعتبری – اطلاعات بيشتر
<<< هومن خلعتبری – ويکى پديا
حمید مصدق – اطلاعات بيشتر
محمد مختاری – اطلاعات بيشتر
محمد علی سپانلو – اطلاعات بيشتر
حسین زندهرودی – اطلاعات بيشتر
منصور قندریز – اطلاعات بيشتر
نصرالله افجه اى – اطلاعات بيشتر
ابراهيم الفت – اطلاعات بيشتر
بابک رشوند – اطلاعات بيشتر
على نصيرى – اطلاعات بيشتر
<<< على نصيرى – وبسايت
فرامرز پایور – اطلاعات بيشتر
حسین دهلوی – اطلاعات بيشتر
ثمین باغچهبان – اطلاعات بيشتر
اسداله ملک – اطلاعات بيشتر
<<< اسداله ملک – ويکى پديا
هوشنگ ظریف – اطلاعات بيشتر
<<< هوشنگ ظریف – ويکى پديا
هوشنگ ابتهاج – اطلاعات بيشتر
سهراب سپهری – اطلاعات بيشتر
<<< سايت رسمى سهراب سپهری
سیمین بهبهانی – اطلاعات بيشتر
شاملو – اطلاعات بيشتر
نادر نادرپور – اطلاعات بيشتر
یدالله رؤیایی – اطلاعات بيشتر
نیما یوشیج – اطلاعات بيشتر
فریدون مشیری – اطلاعات بيشتر
مهدی اخوان ثالث – اطلاعات بيشتر
ایرج میرزا – اطلاعات بيشتر
عارف قزوینی – اطلاعات بيشتر
بهار – اطلاعات بيشتر
میرزاده عشقی – اطلاعات بيشتر
صائب تبریزی – اطلاعات بيشتر
وحشی بافقی – اطلاعات بيشتر
محتشم کاشانی – اطلاعات بيشتر
جامی – اطلاعات بيشتر
روحالله خالقی – اطلاعات بيشتر
ایران درودی – اطلاعات بيشتر
مسعود عربشاهی – اطلاعات بيشتر
بهمن محصص – اطلاعات بيشتر
سیراک ملکونیان – اطلاعات بيشتر
<<< سیراک ملکونیان – ويکى پديا
پرويز کلانتری – اطلاعات بيشتر
ژازه تباتبایی – اطلاعات بيشتر
<<< ژازه تباتبایی – ويکى پديا
هانیبال الخاص – اطلاعات بيشتر
محمود فرشچیان – اطلاعات بيشتر
<<< محمود فرشچیان – ويکى پديا
بهرام عالیوندی – اطلاعات بيشتر
منصوره حسینی – اطلاعات بيشتر
مارکو گریگوریان – اطلاعات بيشتر
منیر شاهرودی فرمانفرمائیان – اطلاعات بيشتر
محسن وزیریمقدم – اطلاعات بيشتر
محمود جوادیپور – اطلاعات بيشتر
<<< محمود جوادیپور – سايت رسمى
جلیل ضیاءپور – اطلاعات بيشتر
بربت – اطلاعات بيشتر
نقاره – اطلاعات بيشتر
دهل – اطلاعات بيشتر
<<< دهل – ويکى پديا
نی انبان – اطلاعات بيشتر
قانون – اطلاعات بيشتر
<<< قانون – ويکى پديا
هوشنگ پزشکنیا – اطلاعات بيشتر
ابوالحسن اعتصامی – اطلاعات بيشتر
<<< ابوالحسن اعتصامی – ويکى پديا
حسین قوللر آغاسی – اطلاعات بيشتر
حسین بهزاد – اطلاعات بيشتر
دایره – اطلاعات بيشتر
قیچک – اطلاعات بيشتر
دف – اطلاعات بيشتر
تنبور – اطلاعات بيشتر
نسیمی – اطلاعات بيشتر
شاه نعمتالله ولی – اطلاعات بيشتر
حافظ – صدا و تصوير
عماد فقيه کرمانى – اطلاعات بيشتر
عبید زاکانی – اطلاعات بيشتر
محمود شبستری – اطلاعات بيشتر
خواجوی کرمانی – اطلاعات بيشتر
امیرخسرو دهلوی – اطلاعات بيشتر
اوحدی مراغهای – اطلاعات بيشتر
مولوی – اطلاعات بيشتر
اوحدالدین کرمانی – اطلاعات بيشتر
شمس تبریزی – اطلاعات بيشتر
خواجه نصیرالدین طوسی – اطلاعات بيشتر
ناصر خسرو – اطلاعات بيشتر
ابن سینا – اطلاعات بيشتر
فارابی – اطلاعات بيشتر
ابوالحسن صبا – اطلاعات بيشتر
<<< ابوالحسن صبا – ويکى پديا
رکنالدین مختاری – اطلاعات بيشتر
<<< رکنالدین مختاری – ويکى پديا
قراقویونلو – اطلاعات بيشتر
<<< قراقویونلو – ويکى پديا
آققویونلو – اطلاعات بيشتر
<<< آققویونلو – ويکى پديا
چوپانیان – اطلاعات بيشتر
<<< چوپانیان – ويکى پديا
سربداران – اطلاعات بيشتر
<<< سربداران – ويکى پديا
مظفریان – اطلاعات بيشتر
<<< مظفریان – ويکى پديا
کرتیان – اطلاعات بيشتر
ایلخانان – اطلاعات بيشتر
خوارزمشاهیان – اطلاعات بيشتر
غوریان – اطلاعات بيشتر
سلجوقیان – اطلاعات بيشتر
آل بویه – اطلاعات بيشتر
<<< آل بویه – ویکیپدیا
زیاریان – اطلاعات بيشتر
<<< زیاریان – ویکیپدیا
سامانیان – اطلاعات بيشتر
<<< سامانیان – ویکیپدیا
صفاریان – اطلاعات بيشتر
علویان – اطلاعات بيشتر
طاهریان – اطلاعات بيشتر
طاق کسری – اطلاعات بيشتر
ارگ بم – اطلاعات بيشتر
معبد آناهیتا – اطلاعات بيشتر
نقش رستم – اطلاعات بيشتر
ابوالحسن صدیقی – اطلاعات بيشتر
<<< ابوالحسن صدیقی – ویکیپدیا
کمالالملک – اطلاعات بيشتر
صنیع الملک – اطلاعات بيشتر
مهرعلی – اطلاعات بيشتر
<<< مهرعلی – ویکیپدیا
میرزا بابا – اطلاعات بيشتر
معین مصور – اطلاعات بيشتر
<<< معین مصور – ویکیپدیا
باباافضل کاشانی – اطلاعات بيشتر
عطار – اطلاعات بيشتر
انوری – اطلاعات بيشتر
خاقانی – اطلاعات بيشتر
نظامی – اطلاعات بيشتر
غزنویان – اطلاعات بيشتر
تیموریان – اطلاعات بيشتر
صفویان – اطلاعات بيشتر
خلافت عباسیان – اطلاعات بيشتر
خلافت امویان – اطلاعات بيشتر
هوتکیان – اطلاعات بيشتر
افشاریان – اطلاعات بيشتر
زندیان – صدا و تصوير
زندیان – اطلاعات بيشتر
خلافت راشدین – اطلاعات بيشتر
شاهنشاهی کوشان – اطلاعات بيشتر
تنبک – اطلاعات بيشتر
مهستی گنجوی – اطلاعات بيشتر
مسعود سعد سلمان – اطلاعات بيشتر
خواجه عبدالله انصاری – اطلاعات بيشتر
قطران تبریزی – اطلاعات بيشتر
رابعه بلخی – اطلاعات بيشتر
باباطاهر – اطلاعات بيشتر
ابوسعید ابوالخیر – اطلاعات بيشتر
ناصرِ خسرو – اطلاعات بيشتر
منوچهری دامغانی – اطلاعات بيشتر
فرخی سیستانی – اطلاعات بيشتر
سنتور – صدا و تصوير
سنتور – اطلاعات بيشتر
کمانچه – صدا و تصوير
کمانچه – اطلاعات بيشتر
آقا ميرک – اطلاعات بيشتر
سلطان محمد – اطلاعات بيشتر
<<< سلطان محمد – ویکیپدیا
علیشیر نوایی – اطلاعات بيشتر
<<< علیشیر نوایی – ویکیپدیا
تار – صدا و تصوير
تار – اطلاعات بيشتر
سه تار – صدا و تصوير
سه تار – اطلاعات بيشتر
منصور حلاج – صدا و تصوير
رودکی – صدا و تصوير
بایزید بسطامی – صدا و تصوير
<<< بایزید بسطامی – رسانه آشنا
کاخ داریوش در شوش – اطلاعات بيشتر
پاسارگاد – صدا و تصوير
پاسارگاد – اطلاعات بيشتر
<<< پاسارگاد – ویکیپدیا
نوشيجان تپه – اطلاعات بيشتر
نوشيجان تپه – صدا و تصوير
<<< کاوشهای نوشیجان
نارین قلعه – صدا و تصوير
<<< مستند نارین قلعه میبد
نارین قلعه – اطلاعات بيشتر
چغازنبیل – صدا و تصوير
<<< زیگورات چغازنبیل
چغازنبیل – اطلاعات بيشتر
اشکانیان – اطلاعات بيشتر
دولت یونانی بلخ – صدا و تصوير
<<<گنجینه بزرگ باختر
دولت یونانی بلخ – اطلاعات بيشتر
سلوکیان – صدا و تصوير
حامد ثابت – اطلاعات بيشتر
آیدین صمیمی مفخم – صدا و تصوير
آیدین صمیمی مفخم – اطلاعات بيشتر
ماهان اصفهانی – اطلاعات بيشتر
مهرداد فريد – اطلاعات بيشتر
سهيل ناصرى – اطلاعات بيشتر
لیلی افشار – اطلاعات بيشتر
<<< لیلی افشار – ویکیپدیا
محمدرضا شجریان – اطلاعات بيشتر
<<< محمدرضا شجریان – ویکیپدیا
نکیسا – اطلاعات بيشتر
سرکش – اطلاعات بيشتر
میرزا عبدالله فراهانی – اطلاعات بيشتر
علینقی وزیری – اطلاعات بيشتر
<<< علینقی وزیری – ویکیپدیا
علینقی وزیری – صدا و تصوير
<<< اتود دشتی – آهنگ ازعلی نقی وزیری – تار از استاد هوشنگ ظریف
رودکی – صدا و تصوير
رودکی – اطلاعات بيشتر
زریاب – اطلاعات بيشتر
<<< زریاب – ویکیپدیا
باربد – اطلاعات بيشتر
ابراهیم موصلی – اطلاعات بيشتر
<<< ابراهیم موصلی – ویکیپدیا
سعدى – صدا و تصوير
عطار – صدا و تصوير
<<< داستان صوتی شیخ صنعان و دختر ترسا
<<< کتاب صوتی اسرارنامه عطار نیشابوری با صدای ناصر زراعتی
<<< کتاب صوتی شیخ صنعان نوشتۀ علی اکبر سعیدی سیرجانی با صدای ناصر زراعتی
<<< بسوی سیمرغ اثر عطار نیشابوری- فصل اول و دوم- راوی استاد بهروز رضوی
<<< گوینده : ف.تیزابی ـ هرشبی وقت سحر درکوی جانان میروم
<<< عطار نیشابوری – بابک صفوت
<<< ای دل اگر عاشقى – شاعر شيخ فريد الدين عطار نيشابوری – خواننده عليرضا افتخاری
فردوسى – صدا و تصوير
جلیل شهناز – صدا و تصوير
<<< جلیل شهناز – تار
<<< جلیل شهناز – آواز ابوعطا
<<< جلیل شهناز – بهترینهای تار از مجموعه شهنوازان
<<< صد سال توان به تار مضراب زدن, اما نتوان جلیل شهناز شدن
<<< مقدمه و چهارمضراب ماهور ، استاد جلیل شهناز
<<< جلیل شهناز و حسین تهرانی
<<< جلیل شهناز٬ حسن کسایی – در سکوت باغ – افشارى
<<< برگ سبز ۲۶۵ اکبر گلپایگانی آواز پرویز یاحقی ویلن جلیل شهناز تار جهانگیر ملک تمبک
ساسانیان – صدا و تصوير
اشکانیان – صدا و تصوير
صفویان – صدا و تصوير
نى – اطلاعات بيشتر
<<< نى – ویکیپدیا
آهنگساز ايرانى برنده جايزه موسيقى در آمريکا
نیما دلنوازی از آهنگسازان و نوازندگان ايرانى برای ساخت موسیقی آلبوم “از ری تا تیسفون” برنده یک جایزه جهانی شد. اين جایزه موسیقی جهانی از جمله جوایز موسیقی معتبر کشور آمریکاست که از سال ۲۰۱۱ تاکنون به هنرمندان شناخته شده ای از این عرصه در سراسر جهان اختصاص پیدا کرده است. “از ری تا تیسفون” طرحی برای تکنوازی تار است.
آدم خانگی برنده جایزه بهترین انیمیشن کوتاه جشنواره بوگوتا شد
چهارمین دوره جشنواره بین المللی انیمیشن بوگوتا از ۳۱ اکتبر تا ۴ نوامبر ۲۰۱۹ در پایتخت کلمبیا برگزار شد و آدم خانگی ساخته مرضیه ابرار پایدار، موفق به کسب جایزه بهترین فیلم انیمیشن کوتاه این جشنواره شد. در این دوره جشنواره بوگوتا، ۵۵ فیلم انیمیشن کوتاه از ۳۴ کشور دنیا حضور داشتند.
آدم خانگی، داستان یک مرد فروشنده حیوانات است که در مغازه اش به خواب رفته و خود را گرفتار در قفس حیوانات و کابوسی ترسناک میبیند. او در پی نجات از حیوانات میگریزد، ولی هربار به مانعی برخورد میکند.
زرياب – منابع
زرياب
يکشنبه ١٣ اکتبر ٢٠١٩ ٬ لوگان هال٬ لندن
زرياب – جرايد و رسانه ها
زرياب – صدا و تصوير
احیای هنر سنتی گره چینی در استان مرکزی
یک دهه از احیای هنر سنتی گره چینی در استان مرکزی می گذرد. تقویت جنبه های کاربردی این هنر مى تواند براى ترويج معماری ایرانی نقش موثر و زمينه سازى فراهم کند.
هخامنشیان – صدا و تصویر
شهید بلخی – اطلاعات بيشتر
دقیقی – اطلاعات بيشتر
<<< دقیقی – ویکیپدیا
رودکى – اطلاعات بيشتر
مادها – صدا و تصویر
تاريخ ايران: مقدمه – اطلاعات بيشتر
ایلام – اطلاعات بيشتر
اين صفحه خالى است!
مادها – اطلاعات بيشتر
اين صفحه خالى است!
هخامنشیان – اطلاعات بیشتر
شاهنشاهی هخامنشی – ویکیپدیا >>>
سلوکیان – اطلاعات بيشتر
ساسانیان – اطلاعات بيشتر
Pahlavi Dynasty – Audio and Video-fa
آبسترههای هنرمندان ایرانی در استانبول
نمایشگاهی تحت عنوان «آبستره» از جدیدترین آثار ۹ هنرمند ایرانی در گالری 7 هنر استانبول برپا خواهد شد. در این نمایشگاه حدود ۳۰ اثر روی دیوار خواهد رفت. در این نمایشگاه هنر آبستره از نگاه هنرمندان ایرانی که همگی رزومههای قوی و سابقه طولانی در برگزاری نمایشگاههای مختلف دارند، به نمایش درخواهد آمد. این آثار برگرفته از نگاهی شرقی و ایرانی به نقاشیهای مفهمومی است که با نگاهی متفاوت به هنر مدرن سعی به محک جدید خود در این عرصه دارند. نقاشی های هنرمندان ایرانی برشی نازک، جزئی و کامل از نمایش دنیای درون اما از روایتی مختص به نقطۀ دید هنرمند است که با هدف اصلی آن انتقال احساسات و عواطف بدون تکیه بر محیط است و به مخاطبان هنر میآموزد تا دخالتی در برداشت خود از اثر هنری نداشته باشند.
در این نمایشگاه آثاری از ایرج شایستهپور، گیتی نوروزیان، رامین شهوق، مریم مقدم، صبا موسوی، غزل وکیلی، شروین کندوری، مهرانگیز میانی و آرش رضوی روی دیوار خواهد رفت. این نمایشگاه از دوم اکتبر تا پانزدهم این ماه برپا خواهد شد و علاقهمندان میتوانند از ساعت ۱۵ تا ۲۰ به این گالری استانبول، خیابان استقلال، محله گالاتا، خیابان سردار اکرام، پلاک ۱۶ مراجعه کنند.
«روباه» ایرانی بهترین انیمیشن کوتاه جشنواره «وارنا»
در چهاردهمین دوره جشنواره فیلم انیمیشن وارنا که در کشور بلغارستان برگزار شد، انیمیشن روباه ساخته صادق جوادی در رقابت با ۳۹ فیلم انیمیشن دیگر، موفق به کسب جایزه بهترین فیلم کوتاه شد. در بیانیه هیأت داوران جشنواره «آمده بود که روباه، یک استعاره قدرتمند برای محرومیت از آزادی، خیانت و از دست دادن هویت است …
در خلاصه داستان انیمیشن روباه آمده است: روباه جوان و چالاکی هنگام تجربه اولین عشق به دست شکارچی اسیر میشود. شکارچی زنگولهای بر گردنش آویخته و رهایش میکند. روباه زنگوله بر گردن توانایی زندگی در جنگل، شکار و … را از دست میدهد و تنها راه نجاتش، اهلی شدن و بازگشت نزد شکارچی است.
مجله میراث ایران
جایزه اول مسابقه کارتون کلاه طلایی بلژیک به سعید صادقی رسید
نتایج ۵۷ مین مسابقه بین المللی کارتون کلاه طلایی Knokke-Heist بلژیک که با موضوع آزاد برگزار شده بود اعلام شد. در این جشنواره سعید صادقی از ایران موفق به کسب جایزه اول شد و واسکو گارگالو از پرتغال و ایوایلو تسوتکوف از بلغارستان به ترتیب جوایز دوم و سوم را از آن خود نمودند.
نمایشگاه ایران مهد تمدن در موزه درنتز هلند
نمایشگاه “ایران؛ مهد تمدن” در موزه درنتز هلند گشایش یافت. در این نمایشگاه ۱۹۶ اثر از بیش از ۶۰ مکان باستانی ایران به نمایش در آمده است. این نمایشگاه شامل هفت گالری است که عبارتند از: شروع استقرار در ایران در دوران پارینه سنگی، یکجا نشینی و استقرار در روستاها، شهرنشینی، دوره عیلام و ماد، دوران طلایی، دوره هخامنشی، نوزایی ایران، دوره پارت و ساسانی و ایران و اسلام.
عکاس ایرانی از جشنواره فرانسه جایزه برد
یازدهمین دوره جشنواره داگر فرانسه که از فستیوالهای معتبر عکاسی جهان است مدال نقره خود را به پرویز نوری زاد عکاس ایرانی اهدا کرد . در این جشنواره ۷۸۰۶ عکس شرکت کردند که در نهایت داوری در دو مرحله انجام شد. عکسی که توسط پرویز نوریزاد با عنوان آقای نائب گرفته شده بود موفق به کسب مدال نقره این رقابت شد.
مراسم اهدای جوایز این جشنواره در پاریس برگزار خواهد شد و آثار برنده ۵ ژوئن ۲۰۱۸ در پاریس به نمایش گذاشته میشوند. این جشنواره زیر نظر موسسه بینالمللی فیاپ برگزار شده است
جایزه جشنواره عکس فنلاند برای ۲ عکاس ایرانی
به نقل از روابط عمومی فیاپ در ایران، در جشنواره عکس ویژن فنلاند، عکس loyalty از کیارنگ علایی موفق به دریافت Vision Bronze Medal و کسب عنوان The Best Friendship photo و عکس single از حمیدرضا هلالی نیز موفق به دریافت PSA Honourable Mention شد.
در جشنواره ویژن فنلاند که در سه بخش زیر نظر فدراسیون بین المللی هنر عکاسی (فیاپ) و انجمن عکاسی آمریکا (PSA) برگزار شد، آثاری از عکاسان عضو کلوپ فوکوس (نماینده فیاپ در ایران) در بخش های مختلف شامل کیارنگ علایی، بهرام یزدان پناه، حمید رضا هلالی، احمد خطیری و امیرحسین هنرور پذیرفته شدند.
معمار ایرانی
جشنواره فیلمهای ایرانی در موسسه فیلم دانمارک
موسسه فیلم دانمارک در کپنهاگ، جشنواره فیلمهای ایرانی را در سینماتک خود از ٢٦ فروردین تا ٨ اردیبهشت برابر با ١٥ تا ٢٨ آوریل تدارک دیده است.
در این جشنواره علاوه بر فیلم ائو (خانه) به کارگردانی و تهیه کنندگی اصغر یوسفی نژاد ، فیلم های٢٤ فریم ساخته زنده یاد عباس کیارستمی، نفس ساخته نرگس آبیار، وارونگی ساخته بهنام بهزادی، سونیتا ساخته رخساره قائم مقامی، این پیکان ساخته شاهین آرمین و سهراب دریابندری و تهران تابو ساخته علی سوزنده به نمایش در می آیند.
تجلیل جشنواره بریستول انگلستان از عکاسان ایرانی
عکاسان ایرانی شرکت کننده در جشنواره بریستول انگلستان در بخشهای مختلف این رویداد مورد قدردانی قرار گرفتند: عکسهای Eyes از نگار آقاعلی طاری برنده مدال برنز فیاپ و عکس های Crossing از احسان نیکفرجام و Iron Seller از امیر علی نواده شهلا برگزیده Honourable Mention شدند.
این جشنواره در چهار بخش با موضوع آزاد رنگی، آزاد تک رنگ، سفر و موضوع طبیعت زیر نظر فدراسیون بین المللی هنر عکاسی(FIAP) و انجمن عکاسی آمریکا (PSA) برگزار شد
جواد بدیع زاده – صدا و تصوير
طاق کسری
مستند طاق کسرى
مستند طاق کسرى: صدا و تصوير
مستند طاق کسرى: منابع
مستند طاق کسرى: جرايد و رسانه ها
مستند طاق کسرى
نمايش مستند طاق کسرى در لندن، بهمن ١٣٩٦
طاق کسرى: از عجايب معمارى
نمايش فيلم مستند “طاق کسرى: از عجايب معمارى” در دانشگاه SOAS. پنجشنبه اول فوريه ٢٠١٨ ساعت ٧ بعد از ظهر.
اين فيلم به کارگردانى پژمان اکبرزاده توسط شبکه ايران ـ هلند و به کمک بنياد توس ساخته شده است.
دومین جشنواره فیلم “شید” در تگزاس
دومین جشنواره فیلم “شید” با هدف معرفي استعدادهای درخشان سينمای معاصر ايران و هنرمندان پارسیزبان دنیا از دهم تا دوازدهم ماه نوامبر، برابر ۱۹، ۲۰ و ۲۱ آبان ماه در شهر دالاس با حضور ٩ فيلم بلند داستانی در بخش مسابقه و شش فیلم در بخش غیرمسابقه از سينماي ايران آغاز به کار خواهد کرد. اين جشنواره به یاد استاد فقید و چهره بینالمللی سینمای ایران عباس کیارستمی برگزار میشود. به همین دلیل تندیس جشنواره به نام یکی از فیلمهای مهم آن کارگردان، کلوزآپ تغییر نام داده است
نمايش دو فيلم از آثار سهراب شهيد ثالث
فستيوال جهانى معمارى در برلن
شهر تاریخی یزد در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید
شهر تاریخی یزد، به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران و بیستودومین اثر تاریخی کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. پس از گذشت ۹ سال از قرار گرفتن پروندهی این شهر تاریخی در فهرست میراث موقت جهانی، امروز یکشنبه (۱۸ تیر) «شهر تاریخی یزد» به عنوان یکی از نخستین شهرهای خشتی دنیا در چهل و یکمین اجلاس کمیته میرات جهانی یونسکو به ثبت رسید. چهل و یکمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو از یکشنبه گذشته (۱۱ تیر) به میزبانی شهر کراکوف لهستان آغاز شده است.
نمايشگاه آثار گلناز فتحى در سويس
نمايشگاه آثار گلناز فتحى در زوريخ ( سويس) از ٢٦ اوت تا ٣٠ سپتامبر ٢٠١٧
گلناز فتحى، متولد ۱۳۵۱ تهران، دارای مدرک کارشناسی طراحی گرافیک است و از انجمن خوشنویسان ایران نیز دیپلم دارد. او برنده جایزه بهترین خوشنویس زن ایران در سال ۱۳۷۴ است و نمایشگاه های بسیاری از آثارش به صورت گروهی و انفرادی در داخل و خارج از کشور برگزار شده اند.
نمایش فیلمهای اولیه عباس کیارستمی در بریتانیا
سینما کلوزآپ در لندن از ۵ تا ۱۹ ژوئن در برنامهای با عنوان “کیارستمی: سالهای آغازین” مجموعه آثار اولیه کیارستمی را که در سالهای ۱۳۴۹ تا ۱۳۶۷ ساخته شده، به نمایش میگذارد. این یکی از معدود برنامههای مرور بر آثار کمتر دیده شده کیارستمی است. در این برنامه که با پشتیبانی شورای فرهنگی بریتانیا برگزار میشود، ۱۴ فیلم از آثار اولیه عباس یارستمی به نمایش درخواهند آمد.
این فیلمها توسط احسان خوشبخت منتقد سینما، انتخاب شدهاند. کتابچهای به زبان انگلیسی در مورد این فیلمها به عنوان راهنمای برنامههای نمایش فیلم منتشر میشود. این کتابچه نقدها و نوشتههایی از منتقدان سینمایی درباره فیلمهای اولیه کیارستمی را دربرمیگیرد.
نقاشی دیواری “رزم رستم و افراسیاب” در میدان فردوسی
عباس برزگر گنجی هنرمند نقاش یکی از آثار نگارگری شاهنامه شاه طهماسبی را به مناسبت سالروز بزرگداشت فردوسی در میدان فردوسی اجرا کرد. اثر “رزم نخست رستم و افراسیاب” ترکیبی از نوشتار و تصویر مرسوم در نگارگری و کتاب آرایی اصیل است که در مساحتی بالغ بر ۷۰۰ متر مربع در حاشیه شمال غرب میدان فردوسی به اجرا درآمده است.
از دید گنجی نقاشی “رزم نخست رستم و افراسیاب” یک کار استثنایی و غیر عادی است که حتی در سطح کشور هم به ندرت نظیر آن دیده میشود زیرا کار با رنگ روغن اجرا شده و در جایگاهی قرار دارد که عموماً گردشگران را جذب خود میکند.
نمایش هنر مینیاتور ایرانی در موزه هنر دانشگاه هاروارد
بخش مطالعات رنسانس ایتالیایی در دانشگاه هاروارد آمریکا، نمایشگاهی از هنر کلاسیک ایرانی را از ۲۰ ماه مه تا ۱۳ آگوست ۲۰۱۷ برپا میکند. این نمایشگاه با عنوان ” روشنای تازه برنارد برنسون: نقاشی ایرانی در دانشکده هنر رنسانس” نظر به توجه ویژه مورخ هنر آمریکایی، یعنی برنارد برنسون به هنر ایرانی برگزار میشود.
برنارد برنسون (١۹۵۹ – ۱۸۶۵) پژوهشگر هنر و یکی از تاریخپژوهان برجسته هنر آمریکا است که تخصص ویژهاش در هنر رنسانس بود. او در این زمینه کتاب معروفی دارد که همچنان از منابع مهم پژوهش هنر در حوزه رنسانس میشود. این کتاب با نام “نقاشان ایتالیایی عهد رنسانس” موفقیت بین المللی برای برنارد برنسون کسب کرد.
فراخوان بیستوهفتمین جشنواره بینالمللی کارتون و طنز رومانی
بیستوهفتمین جشنواره بینالمللی کارتون و طنز Gura Humorului رومانی با موضوع “یک تکه از طنز” برگزار میشود. شرکت در این رویداد هنری برای تمامی هنرمندان جهان آزاد است و هر هنرمند میتواند حداکثر تا ۲ اثر بصورت پستی یا ایمیل به جشنواره ارسال نماید. تکنیک اجرای آثار آزاد بوده و آثار ارسالی عودت داده نخواهند شد. به همراه آثار میبایست فرم ثبت نام، بیوگرافی مختصر، عکس و یا کاریکاتور هنرمند فرستاده شود.
آثاری که به صورت ایمیل فرستاده میشوند باید در اندازه ۱۶۰۰ در ۱۲۰۰ پیکسل و فرمت JPG ارائه شود و اندازه ارسال آثار به صورت پستی A3 است. اسامی برگزیدگان روز چهارشنبه 24 خرداد اعلام خواهد شد . علاقمندان به حضور در این رویداد هنری میتوانند حداکثر آثار خود را تا تاریخ چهارشنبه ۱۰ خرداد ماه ۱۳۹۶ به جشنواره ارسال نمایند.
آدرس ایمیل ارسال آثار : umorlahumor@gmail.com
گنبد سلطانیه؛ بزرگترین گنبد خشتی جهان
گنبد سلطانیه، در شهر سلطانیه در استان زنجان قرار دارد و یکی ازشاهکارهای معماری ایران در دوره ایلخانی است. این گنبد در حد فاصل سالهای ۷۰۴ تا ۷۱۲ قمری، به دستور اولجایتو پادشاه مغول، معروف به سلطان محمد خدابنده و با تولیت و نظارت خواجه رشیدالدین فضلالله همدانی ساخته شده است. این گنبد نخستین گنبد دو جداره در جهان است که نمیتوان نمونهای قدیمیتر از آن در جهان یافت. ضخامت گنبد ۱۶۰ سانتیمتر و فضای خالی بین دو پوسته ۶۰ سانتیمتر است. این بنا از سه فضای گنبدخانه، تربتخانه و سردابه تشکیل شده است. گنبد آرامگاه اولجایتو، با ارتفاع ۵۰/۴۸ متر و قطر دهانه ۴۰/۲۴ متر، بزرگترین گنبد تاریخی در ایران و بزرگترین گنبد آجری در جهان است.
فراسوی ممنوعیت
فراسوی ممنوعیت؛ نمایشگاه گروهی نقاشی؛ عکاسی؛ ویدئو و پرنت است که آثار هنرمندان ایرانی ساکن ایالات متحده امریکا را به نمایش میگذارد. این نمایشگاه دربرگیرنده کارهای هنرمندانی مانند شیرین نشاط؛ نیکی نجومی؛ ناهید حقیقت؛ شجاع آذری؛ سارا ایاخاریان؛ شهرام کریمی؛ فرشید شفیعی؛ نازنین نوروزی؛ رها رئیس نیا و حسین فاطمی است.
فراسوی ممنوعیت از ۱۴ ژوئن تا ۳۰ اوت ۲۰۱۷ در گالری هنری سوزان آیلی در نیویورک برگزار میشود.
فيلم فولان دوى ـ جرايد و رسانه ها
فيلم فولان دوى ـ صدا و تصوير
مصاحبه صداى آمريکا با حسين فاضلى >>>
مصاحبه احمد رافت با حسين فاضلى >>>
مصاحبه عسل پهلوان با جميل خرازى >>>
فیلم خام (English) >>>
ممصاحبه تلویزیونی شوشما دات با جمیل خرازی در برنامه “تمرکز در مسائل زنان” ـ ١ (English) >>>
ممصاحبه تلویزیونی شوشما دات با جمیل خرازی در برنامه “تمرکز در مسائل زنان” ـ ٢ (English) >>>
ممصاحبه تلویزیونی شوشما دات با جمیل خرازی در برنامه “تمرکز در مسائل زنان” ـ ٣ (English) >>>
مصاحبه رادیویی شوشما دات با جمیل خرازی در رادیو اسپایس ـ (English) >>>
فيلم فولان دوى ـ منابع
ساخته شدن فيلم فولان دوى
تاريخ پخش: سال ٢٠١۸
نمايشگاه آواهاى ايرانى در موزه بريتانيا
موزهی بریتانیا نمایشگاهی از کارهای روی کاغذ به تازگی خریداری شده خود از هنرمندان ایرانی را به نمایشگاه گذاشته است. هنر مدرن و معاصر ایران داستانهای چندگانهای را بازگو میکند. این نمایشگاه که کارهای نسلهای متفاوتی از هنرمندان ایرانی است دربرگیرندهی رسانههای گوناگون از کلاژ تا کتابهای هنرمند و عکس است. روایتها نمایانگر پرداختن به تاریخ ایران با الهام از شاهنامه فرودسی است که به تاریخ معاصر کشانده میشود. در میان آنها عکسهای زندهای از هنر و دلمشغولیهای برخی از برجستهترین هنرمندان ایران است:. بهمن محصص؛ پرویز تناولی؛ میترا تبریزیان؛ پرستو فروهر؛ احمد عالی؛ ناهید حقیقت؛ محسن احمدوند؛ شاهپور پویان؛ افسون؛ فریدون آو؛ علی اکبر صادقی؛ شیده تامی؛ بهمن جلالی؛ علی بنیصدر؛ ترلان رفیعی و یاشار سمیمی مفخم.
آواهای ایرانی تا ۲ آوریل ۲۰۱۷ در موزه بریتانیا برپاست.
نمایشگاه رؤیابین ها از شیرین نشاط در استانبول
این نمایشگاه که با هنرگردانی هاینز پیتر شورفل از ۶ اسفند ۱۳۹۵ آغاز شده دو ویدئو چیدمان تازه از شیرین نشاط و سلسلهعکسهای تازهی او را به نام ؤیابینها تا ۵ فروردین ۱۳۹۵ به تماشا میگذارد.
هر کدام از ویدئوها پیرامون یک زن میگردد که روایتهای عاطفی و روانی هر کدام هنگام رویارویی با دلهرههای مشخص فردیشان در مرز رؤیا و واقعیت، جنون و سلامت عقل و آگاهی و زیرخودآگاهی باقی میماند.
کشف نسخه خطی 700 ساله غزلیات حافظ در هند
پژوهشگران انجمن آسیایی کلکته، نسخه خطی تازه و ناشناخته ای به قدمت ٧٠٠ سال از دیوان غزلیات خواجه حافظ را به صورت تصادفی پیدا کردند. این نسخه به هنگام بررسی نسخ خطی انجمن آسیایی کلکته بدست آمد. روزنامه تایمز آو ایندیا روز دوشنبه در مطلبی نوشت اکنون کارشناسان وایرانشناسان زیادی برای دیدن این اثر مهم و ارزشمند راهی کلکته مرکز ایالت بنگال غربی شده اند.
گفته میشود که این نسخه خطی نه تنها به خطی خوش و با آرایش و تذهیب زیبا نوشته شده، بلکه در آن غزلی هست که در سایر نسخهها وجود ندارد. این نسخه حاوی امضا و مهر طلایی شاهجهان ،پادشاه نامی سلسله مغولان هند است . این پادشاه چند قرن پس از حافظ زندگی میکرد، اما به نظر کارشناسان ‘انجمن آسیایی’، مهر دربار او نشان میدهد که این نسخه را برای کتابخانه شخصی خود تهیه کرده است.
کاروانسرای زینالدین جایزهی یونسکو را دریافت کرده است
کاروانسرای زینالدین مهریز که در زمان شاه عباس ساخته شد تنها کاروانسرای کشور است که جایزهی بهترین بازسازی بناهای تاریخی ۱۳۸۷ سازمان جهانی یونسکو را دریافت کرده است.
کاروانسرای زینآلدین که تنها کارانسرای مدور بازمانده از دوران صفوی است از سال ۱۳۸۰ مورد بازسازی قرار گرفت و از زمستان ۱۳۸۲ با ۵۰ اتاق برای میزبانی از گردشگران شروع به فعالیت کرد. نخستین کاروانسراها در زمان هخامنشیان (۵۵۰-۳۳۰ پ.م) با اهداف اقتصادی و نظامی در ایران ساخته شدند و پس از آن در دوران صفوی وقتی شاه عباس دستور ساخت ۹۹۹ کاروانسرا را صادر کرد به اوج خود رسید.
کشف نخستین خشت دستساز در محوطه ازبکی البرز
نخستین خشت دستساز در محوطه ازبکی استان البرز یافت شده است که تاریخ آن به ۹ هزار سال پیش بازمیگردد.
این محوطه دارای یک قدمت ۹۰۰۰ ساله است و نخستین خشت دست ساز بشر نیز در این محوطه یافت شده است .محوطه ازبکی آغاز معماری مدون مردمی است و پس از طرح گفت و گوی تمدنها توسط ایران یک خشت از این محوطه به سازمان ملل متحد تقدیم شد. محوطه باستانی ازبکی که بخشی از شهرستان نظرآباد را تشکیل میدهد، در روستایی به همین نام قرار دارد که نخستین خشت دستساز را به جهان معرفی کرده است. بخشهایی از این محوطه باستانی را کارشناسان مرکز باستانشناسی ایران در سال ۱۳۴۸ مورد شناسایی قرار داده و در سال ۱۳۵۲ به شماره ۹۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رساندهاند.
والدراما بهترین فیلم جشنواره پراگ شد
جشنواره فیلم های ایرانی در پراگ، یکشنبه شب پانزدهم ژانویه با اهدای جایزه خود به فیلم «والدراما» ساخته عباس امینی به کار خود پایان داد. این جشنواره که به مدت ۶ روز در مرکز جمهوری چک برگزار شد، طی هفته آینده به مدت دو روز در شهر برنو و سه روز هم در شهر براتیسلاوا پایتخت اسلواکی ادامه خواهد داشت.
«والدراما» اولین ساخته عباس امینی که نخستین بار در جشنواره برلین نمایش داشت، داستان پسر نوجوانی را روایت می کند که شبیه کارلوس والدراما، فوتبالیست معروف کلمبیایی است طی حوادثی مجبور میشود به تهران بگریزد. «اژدها وارد می شود» ساخته مانی حقیقی، «فروشنده» اصغر فرهادی، «ممیرو»، ساخته هادی محقق از دیگر فیلم های بخش مسابقه بودند.
گرافیست های ایرانی برنده جایزه در آمریکا
مهدی مهدیان و تورج صابریوند هر کدام برنده یک نشان نقرهای گرافیس آمریکا شدند. مهدی مهدیان و تورج صابریوند از ایران، نشانهای نقرهی مسابقه گرافیس آمریکا در سال ۲۰۱۷ را در بخشهای طراحی پوستر و لوگو دیزاین دریافت کردند. در بخش طراحی پوستر این رقابت، پوستر«گستره معنا اثر مهدی مهدیان برنده نشان نقره و پوستر زبان آزادی از تورج صابریوند شایسته تقدیر شد. در بخش لوگو دیزاین نیز، بازطراحی لوگوی رایتل از تورج صابریوند برنده نشان نقره این موسسه شد. موسسه گرافیس هر سال جوایزی را در رشتههای مختلف هنر و دیزاین اعطا میکند. موسسه بینالمللی گرافیس در سال ۱۹۴۴ در زوریخ پایهگذاری شد و پس از مدت کوتاهی بهعنوان مرجع بهترین آثار هنرمندان و طراحان جهان شناخته شد.
کهن ترین موزائیک دنیا
باستانشناسان ایرانی معتقدند، کهنترین موزائیک متعلق به بیابان لوت است، جایی که همین امسال در فهرست میراث جهانی یونسکو هم به ثبت رسید، اثری متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد، نه موزائیکی از دوره بیزانس و متعلق به دوهزار سال پیش! ثبت جهانی بیابان لوت سببِ شد تا کهنترین موزائیک دورهی باستان، در معرض دید قرار گیرد. موزائیکی که از دههی پنجاه و پس از کشف توسط علی حاکمی- باستانشناس – قبل از انقلاباسلامی به موزهی ملی ایران آورده شد و حتما این سالها جزو کممخاطبترین اشیای موزهای ایران بوده است، اثری که بیشترین زمانش را در مخزن موزهی مادر ایران سپری کرده و حالا به بهانهی ثبت جهانی بیابان لوت برای یک ماه در موزهی ملی ایران به نمایش درآمده است.
تريلر فیلم زندگی فولان در فستيوال “قهرمان من” برنده شد
جايزه اول بخش فيلم هاى در دست تهيه فستيوال ٢٠١٦ بين المللى “قهرمان من” به فيلم مستند در باره فولان دوى “ملکه راهزن” هندوستان تعلق گرفت. این فیلم به کارگردانى حسين فاضلى قرار است در سال ٢٠١٧ به نمايش در آيد. خانم جمیل خرازی، مدير بنياد توس تهيه کننده اصلی این فیلم است.
پلکانی به سوی بهشت: نقاشی دیواری هنرمند ایرانى در بستن
جایزهی انجمن بینالمللی مستند برای اسکویی
مهرداد اسکویی برای ساخت مستند «رویاهای دم صبح» از سوی جوایز انجمن بینالمللی مستند، یک جایزه سینمایی دریافت خواهد کرد. مسئولان برگزاری جوایز انجمن بینالمللی مستند (IDA) همزمان با اعلام نامزدهای این رویداد سینمایی در سال 2016 از اعطای جایزه «پار لورنتز» به مهرداد اسکویی فیلمساز ایرانی برای ساخت مستند «رویاهای دم صبح» خبر داد. رویاهای دم صبح اخیرا جایزه بهترین مستند بلند جشنواره «هات اسپرینگز» آمریکا و همچنین جایزه معتبر بهترین فیلم مستند جشنواره لندن را نیز کسب کرده است و در دهمین دوره جوایز سینمایی آسیاپاسیفیک نیز در بخش بهترین مستند نامزد کسب جایزه است.
مستند بلند «رویاهای دم صبح» که پخش بینالمللی آن را نسرین میرشب برعهده دارد، روایت سرگذشت دختران نوجوانی است که در روزهای پایانی سال برای حکم آزادی خود از کانون اصلاح و تربیت انتظار میکشند. مراسم اعطای جوایز این رویداد سینمایی روز 9 دسامبر در استودیو پارامونت در لسآنجلس برگزار میشود.
نقاشی روی بشقاب ۲۵۰ هنرمند حراج میشود
نمایشگاه «هزار و یک بشقاب زیرلعابی» با ۲۵۰ اثر روز جمعه ۱۴ آبان در گالری شیرین بازگشایی میشود و عواید حاصله از فروش این آثار به مرکز علمی و پژوهشی «مرکز طبی کودکان» میرسد. تکنیک زیر لعابی یکی از سه تکنیک لعاب در عرصه سرامیک است که از سادهترین روشهای تکنیک سرامیک است. در این تکنیک روی بشقاب های سرامیکی قبل از در کوره رفتن نقاشی میشود و بعد روی بشقاب یک لعاب شفاف زده میشود و در کوره میرود.
نمایشگاه-حراج «هزار و یک بشقاب زیر لعابی» از ۱۴ تا ۲۶ آبان ماه در گالری شیرین برپاست.
9 اثر ایرانی در میان برگزیدگان دومین جایزه معماری آسیا
آثار برتر دومین دوره جایزه معماری آسیا در تاریخ 17 اکتبر 2016 اعلام شد. این رقابت معماری به صورت دو مرحله از سوی مجله معماری 2A برگزار میشود. آثار ارسال شده در 7 دسته طبقه بندی میشوند و به صورت جداگانه در مورد آنها داوری میشود. در این رقابت اهدافی همانند شناسایی ذات و ماهیت معماری در آسیا، مورد توجه قرار دادن هویت اجتماعی فرهنگی و در نظر گرفتن روح و معنویت فضا همراه با جنبههای فیزیکی ساختمان در نظر گرفته شده است.
داوری مرحله نهایی بر اساس رای گیری از میان پروژه ها، و تعداد آرا صورت پذیرفته است. آثار به صورتی نمایشگاهی به نمایش درآمده و از سوی اعضای هیئت داوران، کمیته سازماندهی و برخی از معماران بینالمللی داوری شدند. در نهایت 25 اثر به عنوان برندگان این رقابت شناخته و معرفی شدند که 9 اثر برتر این رقابت از میان آثار معماران ایرانی است. بازار ماهور با طراحی احسان حسینی، ساختمان اداری آی. ام. پی. آی با طراحی محمد خاوریان، کافه امیر شکلات پلاس با طراحی ساناز قائم مقامی و مجتبی مظاهری، کلینیک دندانپزشکی پارسین با طراحی معین جلالی، پارس میلان با طراحی بابک طوسی پور و بابک نصیر آبادی، مرمت و بازسازی میدان امام علی اصفهان با طراحی حمید میرمیران، ویلای مهرشهر با طراحی هومن بالازاده آپارتمان صبا با طراحی رضا صیادیان و سارا کلانتری همچنین جی شیر با طراحی حامد مرادی الشتر برندگان ایرانی این جایزه را در بخشهای مختلف تشکیل میدهند.
جایزه بهترین فیلم جشنواره آروکا پرتغال به «یک آن» رسید
در مراسم پایانی چهاردهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «آروکا» در پرتغال، هیات داوران جشنواره جایزه بهترین فیلم داستانی را به «یک آن» ساخته نقی نعمتی اهدا کردند. این فیلم پس از رقابت با فیلم هایی از پرتقال، اسپانیا، انگلستان، روسیه، امریکا و … موفق به کسب این عنوان شد. این فیلم کوتاه پیش از این موفق به کسب جایزه تمدن و فرهنگ و بهترین فیلمبرداری جشنواره کاپالبیو ایتالیا و بهترین فیلم جشنواره پورتو پرتغال شده است.چهاردهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «آروکا» با هدف تحریک و تشویق برای تولید فیلم، حمایت و ترویج آثار جدید و با کیفیت شناخته شده در مدار سینمای مستقل و جذب مخاطبان مستقل فیلم کوتاه در بخشهای داستانی، انیمیشن، مستند، تجربی و موزیک ویدئو در آروکای پرتغال برگزار شد.
اجرای ۲۰ هزار فرسنگ زیر دریا در تماشاخانه باران
26 شهریورماه یک گروه تئاتر ایتالیایی، اولین نمایش رسمی بینالمللی کمپانی تئاتر باران را با استقبال علاقهمندان اجرا کردند.
این نمایش که «20هزار فرسنگ زیر دریا» نام دارد، کاری از تئاتر «پوتلج» ایتالیا به کارگردانی پینودی است که تاکنون در بیش از 27 کشور جهان اجرا شده و به عنوان تئاتر الگو با تمام تجهیزات خود در ایران به شکل سه بعدی به صحنه رفته است. این نمایش که قرار است در چند شب ابتدایی در دو نوبت اجرا شود، تا دوم مهر ماه در تماشاخانه «باران» روی صحنه خواهد بود. کیومرث مرادی (مدیر بخش بینالملل کمپانی تئاتر باران) «20 هزار فرسنگ زیر دریا» را به عنوان اولین اجرای بینالمللی این مجموعه معرفی کرد و بعد از آن نمایش به زبان ایتالیایی و با زیر نویس فارسی اجرا شد.
کشف تمدن ۸ هزار ساله در شازند
غفور کاکا – سرپرست هیأت کاوش در تپه قلعه سرسختی علیا شازند استان مرکزی – با اعلام اینکه «کشف شواهدی از استقرار هشت هزار ساله در شهرستان شازند» گفت: نتایج یافتههای فرهنگی کاوش باستانشناسی محوطه «سرسختی» و بررسی باستانشناسی اطراف آن نشاندهنده تداوم سکونت در محوطه از حدود هشت هزار سال پیش (دوره نوسنگی جدید) تا دوره قاجاریه است. همچنین براساس لایهنگاری سال ۱۳۹۱، این محوطه دارای آثاری از دوران نوسنگی، مس سنگی، مفرغ، آهن، اشکانی، ایلخانی و قاجاریه است. او با بیان اینکه در بهار سال ۱۳۹۵ کاوش در بخش پیش از تاریخ با هدف دستیابی به قدیمیترین استقرار انسانی در محوطه در دستور کار قرار گرفت تصریح کرد: در این فصل آثار بسیار مهمی از دوران مس سنگی و نوسنگی جدید از یک ترانشه به ابعاد ۶ در ۴ متر به دست آمد. همچنین از مهمترین یافتههای این فصل کاوش میتوان به قطعات سفالی ساده و منقوش، اشیا تزیینی، ابزارهای سنگی، درفشهای استخوانی، سردوکهای سفالی، قالبهای ریختهگری و پیکرکهای حیوانی اشاره کرد.
عنوان بهترین مستند جشنواره «قازان» برای من میخوام شاه بشم
یازدهمین دوره جشنواره بینالمللی سینمای اسلامی «قازان» از ۱۵ تا ۲۱ شهریور ۱۳۹۵ در شهر «قازان» مرکز ایالت تاتارستان فدراسیون روسیه برگزار شد و فیلم مستند «من میخوام شاه بشم» ساخته مهدی گنجی موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم مستند این جشنواره شد. گنجی در مراسم اختتامیه جشنواره «قازان» ضمن ابراز تشکر از هیات داوران و ادای احترام به شهروندان تاتارستان اظهار کرد: شما در سرزمینی زندگی میکنید که قرنهاست میزبان همزیستی مسالمتآمیز چندین مذهب و آیین مختلف بوده و این امر نشان دهنده الگوی بینقصی برای تمام جهانیان است.
«من می خوام شاه بشم» به تهیه کنندگی سحر رضوی و از تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است.
آتلان بهترین فیلم مستند جشنواره «موندنس» شد
فیلم مستند «آتلان» از تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به کارگردانی معین کریمالدینی، جایزه بهترین فیلم مستند جشنواره بینالمللی فیلم «موندنس» که به جشنواره کن آمریکایی معروف شده است به دست آورد.هفدهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «موندنس» طی روزهای ۴ و ۵ سپتامبر ۲۰۱۶ در کلرادو آمریکا برگزار شد و فیلم مستند «آتلان» در رقابت با ۴۷ فیلم مستند و سینمایی منتخب دیگر از کشورهای مختلف جهان، موفق به دریافت تندیس و لوح افتخار بهترین فیلم مستند این جشنواره شد. موضوع «آتلان» درباره یک مربی پرورش اسب به نام «علی گوکنژاد» و «ایلحان» است؛ اسبی که قرار است مقامهای زیادی نصیب خانواده آنها کند. علی قصد دارد با پولی که از جوایز ایلحان به دست میآورد ازدواج کند، اما در مسابقه کورس همهچیز بر وفق مراد او پیش نمیرود! ایلحان در شرایط پیشبینی نشدهای قرار میگیرد و علی برای قهرمانی اسبش میجنگد…
سه فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره اسپانیا
انیمیشن کوتاه «نورسو» به کارگردانی سید مسلم طباطبایی و فیلمهای کوتاه«گمشده» به کارگردانی مهشیدی محبوبی فر و «DVLottery» به کارگردانی محسن زارع سه فیلم کوتاه ایرانی است که در ششمین دوره جشنواره فیلمهای تجربی و ویدئویی bideodromo اسپانیا به رقابت خواهند پرداخت.
جشنواره فیلمهای تجربی و ویدئویی bideodromo اسپانیا که در شهر بیلبائو و باسک مرکزی برگزار میشود عمدتاً یک جشنواره غیررقابتی است اما به سه فیلم کوتاه برتر خود جوایز نقدی سیصد، دویست و صد یورویی اعطا خواهد کرد. این جشنواره ۱۲ تا ۲۵ سپتامبر برابر با ۲۲ شهریور تا ۴ مهر برگزار خواهد شد
خانه داروغه در مشهد برنده جایزه حفط و نگهداری یونسکو شد
طرح حفظ و نگهداری خانه داروغه مشهد از میان 13 طرح از 6 کشور استرالیا، چین، هند، ایران، ژاپن و پاکستان برنده جایزه 2016 آسیا- اقیانوسیه یونسکو شد. هیاتی متشکل از متخصصان حفط و نگهداری طی جلسه ای در بانکوک، 40 طرح در زمینه جایزه میراث شامل 34 طرح در بخش حفظ و نگهداری و شش طرح در زمینه طرح های جدید را بررسی کرده اند که خانه داروغه برنده جایزه در بخش آسیا- اقیانوسیه شده است. بر پایه این گزارش حفط و نگهداری خانه داروغه در مشهد بخش قابلتوجهای از چشمانداز تاریخی این شهر را احیا کرده است. طرح مزبور بر اساس پژوهشهای تاریخی، مقیاس و شکل اصلی بنا را با مصالح و مواد اصلی به کار رفته در آن و مصرف دوباره مصالح باقی مانده از بناهای قدیمی خراب شده در نزدیکی خانه داروغه حفظ کرده است.
درخشش کاریکارتوریستهای ایرانی در جشنواره کارتون برزیل
در چهلوسومین جشنوارهی پیراسکایا برزیل با عنوان فاجعه پناهندگان که در ۹ شهریور به پایان رسید علیرضا پاکدل که از ابتدای سال تاکنون ۷ جایزه معتبر جهانی را دریافت کرده برندهی جایزهی بزرگ و اصلی جشنواره ونسرین عبدالشیخی یکی از برندگان جایزهی ویژه شددند و مجتبی جیدرپناه مورد تقدیر قرار گرفت.
بنا به علیرضا پاکدل در گفتوگویی با خبرگزاری مهر: جشنواره «پیراسیکابا»ی برزیل از جشنوارههای معتبر در عرصه کاریکاتور است و امسال دو کارتونیست معروف به نام های آریستید استبان ارناندس (آرس) از کشور کوبا و جان لنت از کشور آمریکا از هیات داوران این جشنواره بودند.
ثبت جهانی تپه ازبکی در دستور کار
در شرق روستای ازبکی در شهرستان نظرآباد استان البرز، تپهای با ۷۰۰۰ سال قدمت وجود دارد. ازبکی محوطه باستانی گستردهای است، شامل یک تپه بلند مرکزی به ارتفاع ۲۶ متر و شش تپه کوتاهتر به نامهای «تختگاه»، «جیران»، «مارال»، «دوشان»، «یان» و «گومیش» است. طی کاوشهای صورت گرفته قدیمیترین خشتهای دستساز بشری در جیرانتپه کشف شدهاند. این محوطه تا حدود ۴۰۰۰ سال پیش سکونتگاه قوم مادها بود. .
ثبت جهانی ۵ اثر در کرمان
در حال حاضر استان کرمان با پنج اثر ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو دارای بیشترین تعداد آثار ثبتی در بین استانهای کشور است که سه اثر این استان در دو سال گذشته در یونسکو ثبت شده است. در سال ۹۲ حدود ۷ هزار گردشگر خارجی به استان کرمان سفر کردند، اما در پنج ماهه اول امسال ۱۶ هزار نفر گردشگر خارجی به این استان سفر کردهاند که پیشبینی میشود این تعداد تا پایان سال جاری به ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر برسد.
:
خبرسازى جمیل خرازی و بنياد توس در دنیای فيلم
فیلم زندگی پولان دوی (ملکه راهزن)
این فیلم که بزودى به نمايش در خواهد آمد در باره آغاز یک جنبش در مقابله با بی عدالتی عليه زنان و در بيان اين ستم در دنیای امروز است. پولان، فقط یک زن نبود ،او نمودار یک حرکت سیاسی و شروع مقابله با ظلم بود که باعث بیداری و دگرگونی هندوستان شد تا به آنجا که غیرممکن ها را ممکن ساخت.
جمیل خرازی، مدير بنياد توس و تهيه کننده اصلی این فیلم میگوید: “عشق به آزادی و عدالت و مبارزه بر علیه بیدادگری ارثیه ماست و باید این پیام و خواستار انسانی به نسلهای آینده سپرده شود. این فیلم در باره گذشته های دور نیست ،تصویرآینده است .من بسیار خوشوقتم که درتولید این فیلم و در معرقی این حرکت برعلیه ظلم و بی عدالتی توانستم به پیش گامان این حرکت در دنیا بپيوندم. و این آغاز راه برای تمام مبارزان آزادی در دنیا است ”
قاجاريان – صدا و تصوير
قاجاریان – اطلاعات بيشتر
نمایش فیلمهای ایرانی در موزه سینمای آلمان
فیلمهای ” احتمال باران اسیدی” از بهتاش سنائیها، “رویاهای دم صبح” از مهرداد اسکوئی ، “بازار: از تهران تا تهران” از رضا خانلاری و دو فیلم «لانتوری» و «عصبانی نیستم!» از ساختههای رضا درمیشیان در موزه سینمای آلمان به نمایش درخواهد آمد.
این برنامه با عنوان «یک روز از سینمای ایران» پانزدهم و شانزدهم خرداد ( ٤و ٥ جون ) برگزار خواهد شد و دو فیلم «عصبانی نیستم!» و «لانتوری» در بخشی مجزا به نمایش درخواهند آمد.
موزه سینمای آلمان در شهر فرانکفورت واقع شده است
جشنواره فیلم سبز آغاز به کار کرد
پنجمین جشنواره بین المللی فیلم سبز آغاز به کار کرد. این جشنواره با حضور 41 کشور و در 31 استان هم زمان برگزار می شود.
این جشنواره تا 31 اردیبهشت در تهران در سینما فلسطین و موسسه صبا برگزار می شود. هزار و 900 اثر به این جشنواره ارسال شده است. هدف از برگزاری جشنواره بین المللی فیلم سبز، ارتقای فرهنگ زیست محیطی است
نى – صدا و تصوير
ايلام – صدا و تصویر
نمايش فيلم مستند سلطان محمد نقاش در فستيوال هند
فیلم مستند سلطان محمد نقاش به کارگردانی سیدوحید حسینینامی در اولین حضور بینالمللی خود به بخش مسابقهی جشنواره پدر سینمای هند (دادا صاحب پالکی) راه یافت. ششمین دوره جشنواره فیلم دادا صاحب پالکی Dada Saheb Phalke از روز ۱۱ اردیبهشتماه ۱۳۹۵ در شهر دهلینو آغاز بکار میکند. مستند ۲۹ دقیقهای سلطان محمد نقاش که تولید سال ۹۴ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است، نگاهی به زندگی و آثار برجستهی این نقاش بزرگ ایرانی دورهی صفوی دارد
داور ايرانى در بخش رقابتی جشنواره کن
کتایون شهابی از ایران به عنوان یکی از داوران بخش رقابتی جشنواره فیلم کن سال ۲۰۱۶ انتخاب شد. شهابی پخش کننده جهانی فیلم «ناهید» ساخته آیدا پناهنده بود که در ایران و جهان موفقیت هایی کسب کرد. این فیلم سال گذشته از بخش نوعی نگاه جشنواره کن جایزه گرفت. بخش رقابتی کن با نمایش ۲۱ فیلم ، امسال برگزار میشود. برنده جایزه در مراسم اختتامیه که ۲۲ ماه می برگزار میشود معرفی میشود. این در حالی است که اصغر فرهادی نیز با فیلم“فروشنده” یکی از حاضران در بخش رقابتی است.
چغازنبیل
چُغازَنبیل نیایشگاهی باستانی است که در زمان ایلام برای ستایش ایزد اینشوشیناک، نگهبان شوش ساخته شدهاست. چغازنبیل در جنوب غربی ایران، در استان خوزستان و در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شوش (شهر باستانی) و ۳۵ کیلومتری غرب شهر باستانی شوشتر واقع شده است. این سازه در ۱۹۷۹ اولین اثر تاریخی از ایران بود که در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت. جامعه بینالمللی برای آن ارزش استثنائی و جهانی قایل است. خاورشناسان چغازنبیل را نخستین ساختمان مذهبی ایران میدانند. در چغازنبیل کتیبهای با متن زیر پیدا شد: من اونتاش گال آجرهای طلایی را حکاکی کردم، من در اینجا این مأوا را برای خدایان گال و اینشوشیناک برپا کردم و این مکان مقدس را هدیه کردم، باشد که کارهای من که هدیهای است برای خدایان گال و اینشوشیانک پذیرفته شود.
چغازنبیل که نام باستانی این بنا است، واژهای محلی و مرکب از دو واژه «چُغا» (در زبان لری به تپههای غیرطبیعی «چغا» میگویند) و زنبیل (به معنی «سبد») است که اشارهای است به مکان معبد که تپه بوده و آن را به زنبیل واژگون تشبیه میکردند. این مکان نزد باستانشناسان به «دور-اونتَش» معروف است که به معنای «دژِ اونتش»» است. این نیایشگاه در حمله سپاه آشور بانیپال به تمدن ایلامی ویران گردید. در زبان سومری به معابد چند طبقه و پله ای شکل زيگورات مى گفتند. زیگورات چغازنبیل در اصل ۵ طبقه بوده که هماکنون تقریباً دو طبقه از آن باقی ماندهاست. اضلاع زیگورات چغازنبیل ۱۰۵× ۱۰۵ متر میباشد و ارتفاع آن از سطح زمین، حدود ۵۳ متر بوده که در حال حاضر ۲۵ متر از آن باقی ماندهاست. برخلاف زیگوراتهای بینالنهرینی که طبقات آنها بر روی یکدیگر قرار میگیرند، تمامی طبقات پنجگانه زیگورات چغازنبیل، به موازات یکدیگر و از سطح زمین احداث شدهاند. به جز طبقات اول و پنجم که توخالی بوده و دارای الحاقاتی به شکل اتاق، بودهاند، بقیه طبقات توپر بوده که با خشت پر شدهاند. بافت داخلی دیوارها از خشت و نمای بیرونی با آجر ساخته شدهاست. برخی از آجرهای بکار رفته در زیگورات، لعاب دار بوده و برخی دیگر دارای تزئیناتی به شکل گل میخ میباشند که در نوع خود از زمره قدیمیترین کاشیهای جهان بهشمار میروند. دور تا دور زیگورات، آجرهایی به خط میخی ایلامی به چشم میخورد که خطوط نوشته شده، نام سازنده بنا و هدف از ساخت آن را نشان میدهد.
در سال ۱۸۹۰ میلادی زمینشناس سرشناس ژاک دو مورگان گزارش میدهد که در ناحیه چغازنبیل معادن نفت وجود دارد. گویا شرکت نفت ایران در پی همین گزارش بود که پایهگذاری شد. پس از گذشت پنجاه سال مهندسانی که سرگرم فعالیتهای نفتی در چغازنبیل بودند آجری را یافتند که روی آن نوشتههایی بود. آجر را برای باستانشناسانی که در شوش کاوش میکردند فرستادند و پس از آن یک زنجیره کاوشهایی در چغازنبیل صورت گرفت که به کشف معبد چغازنبیل و آثار مهم دیگری انجامید. سدههای متمادی این بنا در زیر خاک به شکل زنبیلی واژگون مدفون بود تا اینکه به دست رومن گیرشمن فرانسوی از آن خاکبرداری گردید.
نارین قلعه – میبد
میبد که یکی از قدیمیترین شهرهای ایران و استان یزد به شمار میآید، از قدمتی چندین هزارساله برخوردار است.این شهر به دلیل برخورداری از بافت تاریخی، بسیاری از عمارات و بناهای ارزشمند خود را در فهرست سازمان میراث فرهنگی کشور به ثبت رسانده است.معروفترین اثر تاریخی شهرستان میبد دژ باستانی نارین قلعه یا به گویش محلی نارنج قلعه است.این قلعه دیدنی با حدود ٥ هزار سال قدمت کهن ترین ارگ حکومتی جهان میباشد.همچنین نارین قلعه بزرگترین بنای خشت و گلی به جا مانده از دوران قدیم در سراسر جهان است.
معماری این دژ قدیمی که برفراز تپه ای مشرف بر شهر میبد احداث شده، به شکل مطبق (طبقه طبقه) است. مساحت این قلعهٔ هفتطبقه، سه هکتار و دارای برج و بارو و دربندهای متعدد است و قطر پایینترین حصار قلعه که قسمت بزرگی از آبادی میبد را در بر میگرفت، پنج و در بعضی قسمتها به بیست متر میرسیده است.نارنجقلعه دارای اتاقهای متعددی بوده است که در حال حاضر قسمتهایی از این اتاقکهای کوچک تودرتو، موجود است و بسیاری از آنها نیز به علت قرار گرفتن در طبقات پایین و ریختن راهروها هنوز کشف نشده است. ابعاد خشتهایی که در ساخت این بنا مورد استفاده قرار گرفته است با یکدیگر متفاوت بوده و همین امر بیانکنندهی ساخت و تکمیل قلعه در دوران مختلف تاریخی است. برخی از این خشتها احتمالا در دوران مادها استفاده شده باشند. نارنج قلعه چهار برج گرد بلند دارد و آنچه امروز از آن باقی مانده قسمت مرکزی آن است این قلعه تقریبا در ٥ مرحله ساخته شده است. قدیمی ترین بخش بنا فضاهایی هستند که در دل زمین کنده شده اند و درگویش محلی به آنها «بوکن» گفته می شود و پایین ترین بخش آن را تشکیل می دهند. کاوشگران طی حفاریهای صورت گرفته در این مکان، پارهسفالی کشف کردند که بیانگر اطلاعات مهم و زیادی در مورد تمدن و قدمت این عمارت کهن است. به نظر میرسد روی این پارهسفال تصویر موجودی نیمه انسان-نیمه حیوان نقش بسته است که شباهت بسیاری به نقشنگارههای هزارهی سوم قبل از میلاد که متعلق به تمدن ایلامیها است، دارد.
از نکات جالب و قابل توجهی که در مورد این مکان تاریخی وجود دارد، میتوان به حضور شبکههای زیرزمینی قابل تردد اشاره کرد که طراحان و معماران آن دوران، آنها را برای تدارک و تهیهی مایحتاج زندگی افراد از جمله آب و غذا ایجاد کردهاند. کارشناسان معماری براین عقیدهاند که قرار گیری و احداث نارین قلعه روی زمینی بکر صورت نگرفته بلکه روی بنایی قدیمیتر ساخته شده است. میتوان آثاری از معماری را که به صورت ساختارخشتی در این مکان انجام شده است، در بخشها و لایههای زیرین، قسمتهای زیر دیوار شمالی و بخش شاهنشین مشاهده کرد که نشان از مجموعهای بسیار مهم و ارزشمند دارد.
نوشيجان تپه
نوشیجان آتشکده و قلعهای باستانی در ۱۵ کیلومتری غرب ملایر در منطقهای به نام «شورکات» و در کنار رودخانهٔ حرمآباد میباشد. اصطلاح شورکات یعنی محل ایزد سوریاش و نوشیجان معلوم میدارد که اینجا مرکز پرستش ایزد خورشید بوده است. با کاوشهای باستانشناسان دراین تپه باستانی سه طبقه شناسایی شد که طبقه اول را به مادها، طبقه دوم را به هخامنشیان و طبقه سوم را به ساسانیان نسبت میدهند. طبق بررسیهای انجام شده توسط دیوید استروناخ، باستانشناس بریتانیایی، بقایای آثاری که از این تپه بدست آمده دربرگیرنده:
بنای قدیمی جبهه غربی تپه که نخستین آتشگاه است، بقایای یک آتشدان درجبهه جنوبی نشانگر مراسم نیایش آتش میباشد. اتاق معبد بصورت شمالی-جنوبی ساخته شدهاست و در بدنه مخروطی شکل آن سه طاقچه بطور نامحسوس دیده میشوند. درحاشیه جنوبی معبد، بقایای یک سکوی برجسته وجود دارد که احتمالاً شالوده پایه ستونهای معبد بودهاست. آخرین تاریخ استفاده از این بنای تاریخی همزمان با دگرگونی معماری دراین تپه و ایجاد تالار ستوندار در شرق میباشد.
تالار ستوندار آپادانا: این تالار بر روی سکوی خشتی قرار گرفته است. این تالارهای ستوندار، با تالارهای گودین تپه و تپه نوشیجان با تالارهای اورارتویی که در آلتین تپه آسیای صغیر بدست آمده قابل مقایسه هستند و احتمالاً تاثیرپذیری از هنر معماری اورارتو ساخته شدهاست.
معبداصلی: شکل معبد بصورت نیم چلیپا بوده و با همان عناصر معماری دژ ساخته شدهاست. در زاویه شمالی سرسرا پایه آتشدانی وجود دارد که از سه بخش کاملاً مشخص ساخته شدهاست. باید خاطرنشان کرد این نوع آتشگاه از نظر پلان دراکثر آتشگاههای دوره ساسانیان نیز بچشم میخورد.
اتاقها و انبارها: این بخش دومین اثر مهم تپه نوشیجان را تشکیل میدهد که در شرقیترین قسمت تپه قرار گرفته و دارای حصار، بارو، اتاقهای مسکونی و انبار میباشد.
تونل: دربخش شمالی تالارستون دار و در امتداد شرق و غرب حفرهای سردابی شکل کنده شده که در عمق ۳ متری به صخره منتهی میشود. با توجه به شکل تونل بهنظر میرسد که کار معماری پایان نیافته و از این جهت میتوان استنباط کرد که احداث آن در آخرین دوره سکونت در این تپه صورت پذیرفته و ازطرفی احتمالاً ایجاد آن تپه جنبه امنیتی داشتهاست.
در نوشیجان نمونههایی از نخستین پولهای بشری پیدا شده است که نام این نمونههای پولی سیگْلو بوده است. پولهایی از جنس نقره بودهاند که قدمت آنها به دوره ماد باز میگردد. این پولها به شکل حلقههای توخالی یا حلقههایی مارپیچ از مفتولهای نقرهای بوده و گسترهٔ کاربردشان در جغرافیای محلی مادها بوده است. نام مادی سیگلو بعدها در کشورها و زبانهای دیگر تأثیر گذاشت و برای نمونه در ایران هخامنشی و نیز به پیروی از آن در میانرودان با نام «شِکِل» متداول شد و به حیات خود ادامه داد.
پاسارگاد
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه ای از سازه های باستانی برجای مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس جای گرفته است. دشت پاسارگاد در قسمت شمالی استان فارس و میان رشته کوه های زاگرس در فاصله۱۳۰ کیلومتری شمال شیراز واقع شده است. میانگین ارتفاع دشت از سطح دریا ۱۸۵۰ متر است که وسعتی حدود ۱۹۰ کیلومتر مربع را در بر می گیرد. اقلیم آن کوهستانی با تابستان های معتدل و زمستان های نسبتاً سرد است. بر اساس مدارک و شواهد موجود نام پاسارگاد برای نخستین بار در دوره هخامنشی مطرح میشود که از لحاظ مکانی به دشتی اطلاق میشود که کوروش بزرگ به عنوان مرکز فرماندهی خود برگزید و در آن اقدام به ساخت بناها و کاخهایی نمود.
این مجموعه دربرگیرنده ساختمان هایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آبنماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است. این مجموعه، پنجمین مجموعه ثبت شده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. در سال ۵۲۹ پیش از میلاد کوروش به قبایل سکاها در آسیای مرکزی (شمال شرق ایران) حمله کرد و در جنگ با ماساگتها کشته شد. وی را در پاسارگاد دفن کردند. از گواهیهایی که مورخان یونانی و رومی بر جای گذاردهاند، مشخص است که بناهای پاسارگاد با کورش بزرگ آغاز شدهاند. از نظر طراحی آرامگاه کورش که ساخته خود او بود ارتباط نزديکى با ساير بناهاى اين مجموعه دارد که نشان مى دهد احداث بخش عمده اين مجموعه نيز در زمان کوروش آغاز شده است. کتیبه سه زبانه ایلامی، پارسی باستان و اکدی بر روی جرزها و درگاههای سه کاخ اين مجموعه نيز بیانگر آن است که آنها با کورش ارتباط داشتهاند. بعلاوه نوع معماری و به خصوص شیوهٔ سنگتراشی و بستهای پاسارگادی بايد از معمارى تخت جمشيد قديمى تر باشند. اين معمارى هنوز بهطور ثابت چهره ایرانی نگرفتهاست (آن چنانکه در تخت جمشید مییابیم) و حالت آزمایشی و اولیه آن به خوبی نمایان است. بعلاوه٬ آثار سنگ تراشان ليديايى و یونانی به ویژه در نوع تراش سنگها و ابزار و آلات سنگتراشی و «نشانههای سنگ تراشان» پیداست. کاخ محل سکونت بی تردید نشان از تاثیر و نقش معماری یونانی دارد. گویا هنگامی که کورش در سال ۵۴۵ پیش از میلاد سارد (پایتخت لیدی، شهری در غرب ترکیهٔ امروزی) را به تصرف درآورد به شدت تحت تاثیر بناهای مرمرین شاهان لیدی قرار گرفتهاست. چه بسا او همان زمان شماری از اساتید اهل لیدی را در پاسارگاد به کار گماشتهاست. در کاخ تناسب جذاب سنگهای مرمر تیره و روشن، مخصوصاً در پایهها، جلب نظر میکند.
در سده هفتم قمری اتابکی از سلغریان پارس درنزدیک آرامگاه کورش بزرگ مسجدی ساخت که در آن از سنگ کاخها استفاده شدهبود. به مناسبت جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران در سال ۱۹۷۱ این سنگها دوباره به جاهای اصلی خود بازگردانده شدند.
صدا و تصوير عمومى براى بناهاى تاريخى ايران
بناهاى تاريخى ايران
اطلاعات عمومى براى بناهاى تاريخى ايران
تخت جمشيد
تخت جمشيد
کاخ داریوش در شوش
کاخ آپادانای شوش قصر زمستانی شاهان هخامنشی بودهاست. این کاخ به دستور داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی در حدود سالهای ۵۱۵-۵۲۱ پیش از میلاد در شوش روی آثار و بقایای ایلامی بنا نهاده شد. دیوارهای کاخ از خشت و ستونهای آن از جنس سنگ است.
کاخ داریوش واحدهای مختلفی از جمله تالار بار عام، حرمسرا، دروازه و کاخ پذیرایی و همچنین سه حیاط مرکزی دارد. دیوارهای داخلی کاخ با آجر لعابدار منقوش با طرحهای سپاه جاویدان، شیر بالدار و نقش گل نیلوفر آبی مزین بودهاند که بقایای بهجایماندهٔ آنها در موزههای خارجی و داخلی نگهداری میشوند.
مساحت تالار یا کاخ آپادانا ۱۰۴۳۴ متر است. این کاخ که بارگاه یا آپادانه نامیده شده توسط اردشیر دوم تجدید بنا شده است. طرح کاخ بنایی کوشک مانند با ۳ ایوان ستوندار در جبهه شمالی ، شرقی و غربی آن است. تالار مرکزی با ابعاد ۵۸ در ۵۸ متر است و دارای ۳۶ ستون می باشد. ارتفاع ستونها حدوداً ۲۰ متر است و با ستون های کله گاوی شکل ساخته شده است. ایوان ها هر کدام دارای دو ردیف ستون ۶ تایی می باشند.
از کلیه مجموعه کاخ ۱۱۰ اتاق و تالار مکشوف گردیده است. شش حیاط که سه تای آنها بسیار بزرگ دور یک محور شرقی و غربی قرار گرفته اند، در داخل مجموعه کاخ ها وجود داشته اند که به وسیله یک راهروی بزرگ به بخش شمالی مربوط می گردیده است. سه حیاط کوچکتر در بخش شمالی مجموعه کاخ قرار داشته اند. اتاق ها و ساختمان های مختلف کاخ به وسیله این حیاط ها روشنایی گرفته و تهویه می شدند.
در سال ۱۸۸۰ میلادی، یک گروه از باستان شناسان فرانسوی این کاخ را از دل خاک بیرون کشیدند و ستونها و سرستونهای کاخ را با اره بریدند و به فرانسه منتقل کردند و امروزه در شوش، فقط چند زیرستون وجود دارد و کاخ به شکل سابقش وجود ندارد. بیشتر اشیا خارج شده، اکنون در موزه لوور نگهداری میشوند.
تخت جمشيد
تخت جمشید یا پارسه (یا پرسپولیس) نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که طی سالیان پیوسته، پایتخت تشریفاتیِ پادشاهی ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بودهاست. در این شهر باستانی کاخی به نام تخت جمشید وجود دارد که در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشاه و اردشیر اول بنا شدهاست و به مدت حدود ۲۰۰ سال آباد بودهاست. در نخستین روز سال نو گروههای زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپیها یا استانداریها با پیشکشهایی متنوع در تخت جمشید جمع میشدند و هدایای خود را به شاه پیشکش میکردند.
در سال ۵۱۸ پیش از میلاد بنای تخت جمشید به عنوان پایتخت جدید هخامنشیان در پارسه آغاز گردید. بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایارشا و نوهاش اردشیر یکم با گسترش این مجموعه به گسترش آن افزودند. بسیاری از آگاهیهای موجود که در مورد پیشینه هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگنبشتهها و فلزنوشتههایی است که در این کاخها و بر روی دیوارهها و لوحهها آن حکاکی شدهاست. سامنر برآورد کردهاست که دشت تخت جمشید که شامل ۳۹ قرارگاه مسکونی بوده، در دورهٔ هخامنشیان ۴۳٬۶۰۰ نفر جمعیت داشتهاست. اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و احتمالاً بخش عظیمی از کتابها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با این کار نابود نمود. بااینحال ویرانههای این مکان هنوز هم برپا است و باستان شناسان از ویرانههای آن نشانههای آتش و هجوم را بر آن تأیید میکنند.این مکان از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو است.
پادشاهان ساسانی نیز کتیبههایی در تخت جمشید بر جای گذاشتهاند. پس از ورود اسلام به ایران نیز این مکان را محترم میشمردند و آن را هزار ستون و یا چهل منار میگفتند و با شخصیتهایی همچون سلیمان نبی و جمشید ارتباطش میدادند. عضدالدوله دیلمی در تخت جمشید دو کتیبه به خط کوفی بر جای گذاشتهاست. همچنین کتیبههای دیگری هم به عربی و هم به فارسی در تخت جمشید وجود دارد که جدیدترین آن مربوط به دوره قاجار است. تخت جمشید در شمال شهرستان مرودشت، شمال استان فارس (شمال شرقی شیراز) جای دارد.
در فاصله ۶ و نیم کیلومتری از تخت جمشید نقش رستم قرار دارد. در نقش رستم آرامگاههای شاهنشاهانی مانند داریوش بزرگ/ خشایارشا/ اردشیر یکم و داریوش دوم واقع است. آرامگاه پنجمی هم هست که نیمهکاره باقیمانده و احتمالاً متعلق به داریوش سوم است. جدا از سازندگان تخت جمشید که داریوش، خشایارشا و اردشیر یکم بودند، اردشیر سوم نیز تعمیراتی در تخت جمشید انجام داد. آرامگاههای اردشیر دوم و سوم در کوهپایهٔ شرقی تخت جمشید کنده شدهاست.
تار
نقش رستم
نقش رستم نام مجموعهای باستانی در روستای زنگیآباد واقع در شمال شهرستان مرودشت استان فارس ایران است که در فاصلهٔ ۶ کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد. این محوطهٔ باستانی یادمانهایی از ایلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را در خود جای دادهاست و از حدود سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد تا ۶۲۵ میلادی همواره مورد توجه بودهاست زیرا آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی، نقش برجستههای متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و نقشبرجستهٔ ویرانشدهای از دوران ایلامیان در این مکان قرار دارند و در دورهٔ ساسانی، محوطهٔ نقش رستم از نظر دینی و ملی نیز اهمیت بسیار داشتهاست.
در گذشته، نام این مکان سهگنبدان یا دوگنبدان بودهاست که در بین مردم منطقه، به نامهای کوه حاجیآباد،کوه استخر یا کوه نِفِشت نیز خوانده میشد و احتمالاً نام نقش رستم پس از آنکه ایرانیان بین رستم، پهلوان شاهنامه و سنگنگارههای شاهان ساسانی ارتباط برقرار کردند به این مکان داده شد.
قدیمیترین نقش موجود در نقش رستم مربوط به دورهٔ ایلام است که نقش دو ایزد و ایزدبانو و شاه و ملکه را بهتصویر کشیده بود ولی بعدها در دورهٔ ساسانی، بهرام دوم بخشهایی از آن را پاک کرد و نقش خود و درباریانش را به جای آن تراشید. کعبه زرتشت بنای سنگی و بُرجمانند موجود در این محوطهاست که به احتمال زیاد در دورهٔ هخامنشی ساخته شده بود و کاربرد آن تاکنون مشخص نشده است؛ بر سه گوشهٔ این بنا دو کتیبه از شاپور اول و کرتیر نوشته شدهاست که از نظر تاریخی ارزش زیادی دارند. چهار آرامگاه دخمهای در سینهٔ کوه کنده شدهاند که متعلق به داریوش بزرگ، خشایارشا، اردشیر یکم و داریوش دوم هستند که همهٔ آنها از ویژگیهای یکسانی برخوردارند.
اردشیر بابکان نخستین کسیست که در این محوطه، سنگنگارهای تراشید و صحنهٔ تاجگیریاش از دست اهورامزدا را ثبت کرد. پس از وی نیز شاهان ساسانی صحنههای تاجگذاریشان یا شرح نبردها و افتخارتشان را بر سینهٔ کوه نقش کردند. احتمالاً سنگنگارههای شاهان ساسانی، که یادآور و تداعیکنندهٔ جنگها و پیروزیهای رستم، پهلوان بزرگ شاهنامه بود، باعث شد تا ایرانیان این سنگتراشیها را که چیرگی پهلوانان بر دشمنان را نشان میداد، نقش رستم بنامند. اردمان و اشمیت بر این باورند که اهمیت نقش رستم به آن حد بودهاست که تصاویر سازههای برجشکل بر روی نخستین سری سکههای ضرب شده در تاریخ ایران (۳۰۰ تا ۱۵۰ پیش از میلاد مسیح) اشاره مستقیم به آن مکان داشتهاند. سازههای پاسارگاد و نقش رستم از دیدگاه معماری نیز اهمیت دارند و بعدها خود الگویی برای ساخت سازههایی چون نیایشگاه نورآباد شدند. دیوید استروناخ بر این باور است که سازههای هخامنشی در پاسارگاد و نقش رستم میتوانستهاند تاثیر پذیرفته از هنر اورارتویی در نیایشگاههای برجشکل اورارتو باشند. اما خانم هاید ماری کخ معتقد است که شکل آرامگاههای هخامنشی در نقش رستم، کاملاً ابتکاری و حاصل نوآوری داریوش بزرگ بودهاست.
معبد آناهیتا
معبد آناهیتا امروزه در شهر کنگاور واقع شدهاست. کنگاور در میانه راه امروزی همدان کرمانشاه و بر سر راه تاریخی هگمتانه تیسفون قرار گرفتهاست. این بنا با ۶/۴ هکتار وسعت، بر پشته صخرهای و مشرف به دشت گنگاور ساخته شدهاست. آناهیتا فرشته و نگهبان آب و فراوانی و زیبایی و باروری در نزد ایرانیان دارای مقام بلند و ارجمندی بودهاست. معبد ” آناهیتا ” دومین بنای سنگی ایران پس از تخت جمشید است. هرچند در مورد ماهیت این بنا اختلاف نظر وجود دارد و برخی آنرا کاخ ناتمام خسروپرویز دانسته اند، ولی نظریه معروف تر بنا را معبدی برای الهه “آناهیتا ” می داند. بقایای این پرستشگاه باشکوه که از بزگترین بناهای سنگی در ایران است با بنایی چهار ضلعی مستطیلی شکل در اندازه ۲۰۹ در۲۴۴ متر بر فراز تخت سنگ کم ارتفاع سیلیس آتشفشانی در شهر کنگاور و در استان کرمانشاه قرار دارد.
پرستشگاه آناهیتا نیز همچون بناهای که بر بلندی ساخته شده است برگرفته از شیوه سکوسازی (صُفه سازی) که در دشت ایران باب بوده است و دردوره های پسین نیز بناهای مهم پرستشگاهی و برخی بناهای حکومتی روی سکو بنا می شده اند. فراز این اثر تاریخی ردیفی از ستونهای سنگی بر پا بوده که بلندای هر ستون ۵۴/۲ متر است. ورودی بنا به وسیله پلکان دو طرفه در جبههٔ جنوبی تعبیه شده و در جبههٔ شمال خاوری پلکان یک طرفه راه دسترسی به این مکان را ممکن ساختهاست. معدن سنگ چهل مران در ۲ کیلومتری باختر این بنا قرار دارد و اکنون سنگهای نیمه تراش میان ستون و سنگهای نما در سطوح معدن از همان زمان باقی ماندهاست. قدمت این بنا را به دورهٔ اشکانی و ساسانی نسبت داده، نشانهها و واژههای دوره ساسانی بر روی سنگها حک گردیدهاست.
ارگ بم
ارگ بم بزرگترین سازهٔ خشتی در جهان بود که محل آن در نزدیکی شهر بم در استان کرمان در جنوب شرقی ایران قرار دارد. در تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲، در اثر زلزلهٔ شدیدی که شهر بم و حومهٔ آن را تحت تأثیر قرار داد، ارگ بم تقریباً به طور کامل از بین رفت. بم و فضای فرهنگی آن» در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدهاست. این ارگ عظیم که در مسیر جادهٔ ابریشم قرار دارد سده ۵ پیش از میلاد ساخته شدهاست و تا سال ۱۸۵۰ پس از میلاد نیز همچنان مورد استفاده بود. به طور قطع مشخص نیست چرا پس از آن دیگر مورد استفاده قرار نگرفت. کل بنا یک دژ بزرگ است که در قلب آن، ارگ واقع شده، اما به دلیل ظاهر پرابهت ارگ، که پر ارتفاعترین قسمت مجموعه نیز به شمار میآمد، کل بنای دژ به عنوان ارگ بم نامیده میشود.
مساحت این ارگ نزدیک به ۱۸۰٬۰۰۰ متر مربع است که با دیوارهایی به بلندی ۶ تا ۷ متر و طول ۱۸۱۵ متر احاطه شدهاست. ارگ از دو بخش جدا از هم تشکیل شدهاست که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارد. حدود ۶۷ برج در سطح شهر باستانی بم پراکنده شدهاست. طرحریزی و معماری ارگ از جنبههای گوناگون مورد بررسی قرار گرفتهاست. با توجه به شکل ظاهری کنونی ارگ میتوان گفت طراح یا طراحان، شکل نهایی کل ساختمان و شهر را از همان قدمهای ابتدایی مراحل ساخت، پیش بینی کرده بودهاند. در حین هر کدام از مراحل پیشرفت ساخت قسمت ساخته شده از یک شکل کامل برخوردار بوده و هر بخش اضافه میتوانستهاست به راحتی به قسمتهای موجود «دوخته شود».
ارگ در مرکز شهر نظامی در نقطهای با بهترین دید از لحاظه امنیتی قرار دارد. بخش حکومتی که در درونیترین دیوار قرار گرفته و شامل دژ نظامی، عمارت چهار فصل، سربازخانه، چاه آب ۴۰ متری و اصطبل به گنجایش ۲۰۰ اسب است. بخش رعیت نشین که اطراف بخش حکومتی است و شامل ورودی اصلی شهر، مسیر اصلی متصلکننده ورودی شهر به دژ و بازار در امتداد آن، نزدیک به ۴۰۰ خانه و ساختمانهای عمومی مانند مدرسه و مکان ورزش است. در میان خانهها ۳ نوع مختلف وجود دارد که قابل توجه هست: *خانههای کوچکتر با ۲–۳ اتاق برای خانوادههای فقیر. خانههای بزرگتر با ۳–۴ اتاق برای طبقهٔ متوسط جامعه، بعضی از آنها ایوان هم دارد. مجلّلترین خانهها با اتاقهای بیشتر که به خاطر فصلهای مختلف سال در نقاط گوناگون قرار گرفتهاند، با یک حیاط بزرگ و یک طویله در نزدیکی برای حیوانات. تعداد این خانهها در ارگ خیلی کم است. از این جمله میتوان به خانه سیستانیها و خانه یهودیان اشاره کرد. همهٔ ساختمانها از آجرهای رسی پخته نشده یعنی خشت، ساخته شدهاست. ارگ بم احتمالاً پیش از زمینلرزهٔ ۲۰۰۳، بزرگترین مجموعه خشت و گلی جهان بودهاست.
طاق کسری
طاق کسری یا ایوانِ مداین نام کاخ پادشاهان ایران در دوره ساسانی است که اکنون در عراق قرار گرفته است. این اثر باستانی در ۳۷ کیلومتری جنوب بغداد در کناره خاوری رود دجله واقع شده است. تاق کسرا از مهمترین سازه های دوران ساسانیان است. ساختمان این بنا را در داستان ها به خسرو اول نسبت داده اند ، به عقیده هرتسفلد طاق کسری را باید از بناهای شاپور اول دانست اما ریتر روایات متداوله را تایید کرده و گوید طاق کسری بارگاهی است که خسرو اول بنا نهاده است اما بنابر آنچه در نوشتار پهلوی خداینامگ آمده است این کاخ به دستور شاپور اول ساخته شده است.
نمای عمارت شاید از ساروج منقش یا سنگ های مرمر یا چنانچه بعضی نویسندگان جدید ادعا کرده اند از صفحات مسین زراندود و سیماندود پوشیده بوده است. تا سال ۱۸۸۸ نما و تالار بزرگ مرکزی برپا بوده است و نقشی از آن در کتاب دیولافوآ کشیده شده است. اما در آن سال جناح شمالی خراب شد و اکنون جناح جنوبی نیز در شرف ریزش است. در پشت هریک از جناحین نمای عبارت پنج تالار کوتاه تر که طاق هایی در بالای آن دیده می شود موجود بوده و از بیرون به وسیله دیوار بلندی بسته می شده است. تمام دیوار ها و سقف ها از آجر با ضخامتی قابل توجه ایجاد شده است.
در حفاری های پژوهشگران آلمانی قطعاتی از تزئینات گچبری و غیره دیده شده، طاق کسری جزو مقر عادی شاهنشاه محسوب میشده و از لحاظ ساختمانی تا حدی ساده بوده ، با اینحال شگفتی نظاره کنندگان دربرابر این بنا بیشتر به خاطر عظمت و شکوه آن است. بیشتر گمان میشود که طاقِ کسری در تیسفون جایدارد ولی تیسفون، اسبانبر و چند شهر کوچک دیگر مانند بغداد، روی هم شهرگان یا مدائن را تشکیل میدادند.
ابوجعفر منصور خلیفه عباسی نخستین کسی بود که کوشید تا آن را ویران کند ولی در این کار ناکام ماند. وی از مصالح آن برای ابنیه شهر جدید بغداد استفاده کرد و بخاطر اینکه در نظر وی حمل مصالح به بغداد از ارزش خود مصالح بیشتر شده از ادامه تخریب آن خودداری کرد.
دژ دربند
استحکامات دربند دیوار سنگی بسیار بلندی بود که در زمان خسرو انوشیروان ساخته شد. طول آن چهل کیلومتر و از کوهستان تا کرانهٔ دریای خزر امتداد داشت و خط دفاعی بسیار مستحکمی در برابر سواران مهاجم به شمار میامد. این دیوار که از تخته سنگهای بسیار بزرگ ساخته شده بود، هیجده تا بیست متر ارتفاع داشت. سی برج برفراز این دیوار قرار گرفته بود. دیوار سه دروازهٔ آهنی داشت که یک دروازهٔ آن به دریا گشوده میشد. در لغتنامه دهخدا در مورد دربند آمده است که شهری است مشهور بر لب دریا از بناهای انوشیروان شاه ایران که چون در آن بندند مغول و تاتار را راه به آذربایگان و ایران نبود، اکنون به باب الابواب مشهور است و در قدیم آنرا ایراندژ مینامیدهاند، یعنی دروازهٔ ایران که چون آنرا میبستهاند راه آمد و شد با ایران از خارج بسته میشد، و بعضی گفتهاند ایران گریز، یعنی دروازهٔ آهنی.
ایستمی خان ترک، در زمان خسرو انوشیروان به ایران اعلان جنگ داده و قصد حمله به ایران را داشت ولی استحکامات دربند که ایرانیان در سدهٔ قرن پنجم، برابر هیاطله پدید آورده بودند، در نظر ترکان غیرقابل گذر مینمود، از این رو حمله ترکان متوقف ماند. در سال ۶۲۶ میلادی بار دیگر خاقانات غربی ترک جهت حمایت از بیزانس بطرف ایران حمله بردند. در این زمان جنگ شدیدی در جبهههای غرب ایران، بین خسرو پرویز و هراکلیوس در جریان بود. ترکان این بار توانستند با فرماندهی خان بزرگ تون جبغو خان، ضمن حملات مداوم و پی در پی خویش خطوط دفاعی دربند را شکسته و به سوی جلگههای قفقاز سرازیر شوند.
در سال ۲۲ هَ. ق؛ که مسلمانان برای نخستین بار به دربند رسیدند، دربند در تصرف پادگانی ایرانی بود. با وجود تهاجمات اعراب در سده نخست هجری بدین حدود و منازعاتی که با اعراب داشتند ظاهراً این ناحیه اول بار بوسیلهٔ مسلم تحت استیلای اعراب و مسلمین درآمد، و گویند وی دربند را از نو ساخت (۱۱۵ هَ. ق). در کتب جغرافیایی مسلمانان، احوال استحکامات و دروازههای دربند یا بنام عربی آن باب الابواب یا باب و الابواب بیان شده است.
جشنواره فیلمهای ایرانی دانشگاه «یو سی ال ای» آمریکا
سیزده فیلم مستند، انیمیشن و سینمایی ایرانی در جشنواره فیلمهای ایرانی دانشگاه «یو سی ال ای» آمریکا روی پرده میروند. دانشگاه معتبر «یو سی ال ای» در شهر لس آنجلس همراه با مرکز فیلم شیکاگو، اولین مراکز فرهنگی آمریکا هستند که به برپایی جشنوارههای سالانه فیلمهای ایرانی دست زدند.
نینجای ایرانی (مرجان ریاحی)، عروسکها نمیدانند (نوا رضوانی)، ماهی سرخ شده (لیلا خلیل زاده) فیلمهای مستند و انیمیشن حاضر در این رویداد هستند .گاو (داریوش مهرجویی)، زمان عاشقی (علیرضا رئیسیان)، چهارشنبه 19 اردیبهشت (وحید جلیلوند)، دو (سهیلا گلستانی)، حراج (حسین شهابی)، مردی که اسب شد (امیرحسین ثقفی)، ناهید (آیدا پناهنده)، شیفتگی (علی زمانی عصمتی)، احتمال باران اسیدی (بهتاش صناعیها) و بهمن (مرتضی فرشباف) در بخش فیلمهای سینمایی حضور دارند.
جشنواره فیلمهای ایرانی دانشگاه «یو سی ال ای» 30 آوریل تا 22 می (11 اردیبهشت تا 2 خرداد) در تالار بیلی وایدلر لس آنجلس برگزار خواهد شد
جشنوارهی بین المللی فیلم بیکلام تهران
نخستین دورهی جشنوارهی بین المللی فیلم بی کلام تهران ،هفته فیلم های صامت خود را با همکاری سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران برگزار می کند. جشنواره فیلم بی کلام تهران در دو بخش اصلی سینمای ملّی و سینمای بین الملل برگزار می شود. بخشی از فیلم ها در موزهی هنرهای معاصر و بخشی دیگر در دانشگاه هنر تهران به نمایش گذاشته میشوند.
در راستای آشنایی بیشتر مخاطبین با جریان فیلمسازی صامت در تاریخ سینما، دبیرخانه ی جشنواری بین المللی فیلم بی کلام تهران هرساله یک هفته قبل ار برگزاری بخش رقابتی فیلم های ملی و بین الملل، اقدام به برگزاری هفته ی فیلم صامت با نمایش آثار درخشان صامت تاریخ سینما می کند. تمرکز اکران های این دوره بر روی آثار ویکتور شوستروم میباشد. علاوه بر این آثار کارگردانانی چون یاسوهیرو اوزو، فریتس لانگ، موریس اشتیلر، کارل تئودور درایر ، رابرت وینه، کارل هاینتس مارتین، فیلم های کوتاه سینمای آوانگارد و تجربی نیز به نمایش درخواهد آمد . سینمای ملّی شامل دو بخش مسابقه و خارج از مسابقه می باشد.بخشی از فیلم ها در موزهی هنر های معاصر و بخشی دیگر در دانشگاه هنر تهران به نمایش گذاشته میشوند.
ایران از دید یک عکاس کروات
یک عکاس اهل کرواسی حاصل سفرهای متعددش به ایران را با برگزاری نمایشگاهی در مرکز زاگرب نمایش میدهد. پاوو تووت از اعضای اتحادیه عکاسان کرواسی و باشگاه عکاسان شهر رییکا است. او تا کنون سفرهای متعدی به ایران داشته و حاصل این سفرها مجموعهای بسیار ارزشمند از تصاویر ایران در حوزههای تاریخی و تمدنی است. این هنرمند نمایشگاه عکس ایران را در شهرهای کار لواتس، رییکا و بیلوار برگزار کرده و اکنون نیز نمایشگاهی در زاگرب برگزار کرده است. علاقهی این عکاس به سرزمین و آداب و سنن ایرانیان همواره او را مشتاق سفر به ایران و تهیه آلبومهای بیشتر از تصاویر تاریخی و تمدنی سرزمین ایران کرده است.
این نمایشگاه از ۱۷ فروردینماه تا سوم اردیبهشتماه امسال در خانه عکاسان زاگرب واقع در خیابان اصلی ILICA 29 در مرکز زاگرب به مدت ۱۵ روز برپاست.
نگاهی به مجموعه آثار کیارستمی در برزیل
مرکز فرهنگی بانک برزیل واقع در شهر ریودوژانیرو طی حدود یک ماه مجموعه آثار عباس کیارستمی کارگردان سرشناس ایرانی را به نمایش میگذارد. از جمله مهمترین فیلمهایی که در مرکز فرهنگی بانک برزیل به روی پرده خواهند رفت میتوان به فیلم برنده نخل طلای”طعم گیلاس” محصول سال ۱۹۹۷، “باد ما را خواهد برد” برنده جایزه بزرگ هیئت داوران جشنواره ونیز، فیلم کوتاه “نان و کوچه” به عنوان اولین ساخته وی در سال ۱۹۷۰ و “مثل یک عاشق” جدیدترین فیلم این کارگردان ایرانی محصول سال ۲۰۱۲ اشاره کرد.
آرامگاه اسماعیل سامانی
آرامگاه اسماعیل سامانی (آغاز ساخت: ۲۷۱ خورشیدی، پایان ساخت: ۳۲۲ خورشیدی) در مرکز شهر بخارا و یکی از مهمترین بناهای باستانی آسیای میانه بشمار میرود.
تا چند دهه اخیر بیشتر این آرامگاه در زیر خاک قرار داشت، و ازینرو در گذشت زمان آسیب چندانی بخود ندیدهاست. امروزه تمام آن از زیر خاک در آورده شدهاست. این آرامگاه کهنترین آرامگاه ایرانی تاریخدار است.
در ساخت این آرامگاه از معماری شیوه رازی الگوبرداری شدهاست. آجرکاری آن پیچیدگی یسیار زیبایی دارد (ببینید). بنا یک چهارگوش ۱۰ در ۱۰ متر است و دارای گنبد نیم کرهای که در چهار بخش آن چهار بنای کوچک ساخته شدهاست. گنبد بر فراز اتاق چهار گوشی به کمک کنج استوار شده که قابل مقایسه با شیوه گنبدسازی در دوره پارتی و ساسانی است و سبک آن شباهت زیادی به آتشکدههای ساسانی دارد.
نوه اسماعیل نیز در همین آرامگاه بخاک سپرده شدهاست.
تور اروپایی نمایش شنیدن
کارهاى هنرى در خيابان هاى تهران
گنبد کاووس
گنبد کاووس بنایی تاریخی از سده چهارم هجری است که در شهر گنبد کاووس، شمال ایران در استان گلستان قرار دارد. سبک معماری بنا شیوه رازی است.[۱]
این بنا که بلندترین برج تمام آجری جهان بهشمار میآید بر فراز تپهای خاکی که نزدیک به پانزده متر از زمین بلندتر است قرار دارد. بلندای بنا به همراه پی آن ۷۲ متر میباشد. این بنا در سال ۳۷۵ هجری خورشیدی و در زمان پادشاهی کاووس پور وشمگیر و در شهر گنبدکاووس که پایتخت پادشاهان زیاری آن دیار بوده، بنا گردیدهاست.
پروفسور آرتور پوپ در مورد این بنا چنین نوشتهاست:
در زیر سمت شرق کوههای البرز و در برابر بیابانهای پهناور آسیا یکی از بزرگترین شاهکارهای معماری ایران با همه شکوه و بزرگی خود قد برافراشتهاست. این بنا گنبد کاووس، آرامگاه کاووس پور وشمگیر است و برج آرامگاه از هرگونه آرایش به دور است. جنگندهای با نیروی ایمان در نبرد رودرروی، پادشاهی شاعر در نبرد با ابدیت، آیا آرامگاهی چنین بزرگ و مقتدر وجود دارد.
و ویل دورانت در مورد آن نوشتهاست:
گرگان در قرن ۱۰ میلادی (دوره زیاریها) یکی از ولایتهای بزرگ ایران بود و به امیران روشنفکر نامور بود، مانند کاوووس وشمگیر که پور سینا را به دربار خود خواند. این شهر گنبدی ۵۲ متری دارد.[۲]
برج طغرل
برج طغرل در شرق آرامگاه ابن بابویه در خیابان ابن بابویه شهر ری واقع شدهاست و از آثار به جا مانده از دورهٔ سلجوقیان میباشد. در برخی متون این محل، برج خلیفه یزید نامیده شده است. ارتفاع برج حدود ۲۰ متر میباشد (بدون احتساب گنبد مخروطی شکلی که امروزه اثری از آن نمانده) به عقیدهٔ برخی از کارشناسان این برج شبیه عقربههای ساعت بوده و میتوان از روی تابش آفتاب بر روی کنگرههای آن زمان را تشخیص داد. چالش و اختلافات فراوانی میان کارشناسان و مورخان دربارهٔ شخصیت مدفون در این بنا وجود دارد. عدهای آن را آرامگاه طغرل بیک سلجوقی میدانند و عدهای دیگر از نویسندگان این مکان را محل دفن خلیل سلطان از فرزندان تیمور لنگ و همسر او شادالملک در قرن پانزدهم میدانند.
گفته میشود از جمله کاربردهای این برج استفاده در شبهای تار با استفاده از روشن کردن آتش بر باروی بلند آن برای راهنمای مسافران جاده ابریشم که از جانب خراسان به جانب ری میآمدند، بوده و در روز احتیاجات گاهشماری مردم را مرتفع نمودهاست. بنا به گفته منوچهر آرین در مقاله «نگاه دیگری به برجها» اطلاق واژه برج به این بنا و بناهای مشابه از آن جا که برج به منازل عبور حرکت سالانه خورشید در دائرةالبروج گفته میشود حکایت از این مطلب دارد که گذشتگان از این روی سایههای این ابنیه و دریچههای گذر نور خورشید که در روی آنها تعبیه شده پی به برجی که خورشید در آن غوطهور میباشد میبردند زیرا که در هر برجی خورشید ارتفاع خاصّی در آسمان نسبت به افق و میل خاصّی نسبت به جهات جغرافیایی مناطق دارد.
برج طغرل علاوه بر این ویژگی، ویژگی منحصر به فرد دیگری به نام ساعت آفتابی دارد که در دل کنگرههای آن پنهان شده؛ شاید مورد مشابه آن در تاریخ علم کمتر یافت شود. حول این برج از نمای بیرونی ۲۴ کنگره با زاویه حاده جلوهگر شده که اگر در روبروی درگاه آن بایستید گویی شیری با دهانی باز به شما مینگرد. در دقّت در این بنا از آن جا که این کنگرهها دور تا دور این اثر را فرا گرفته به گونهای خاص طراحی شده که اگر چنانچه طلوع آفتاب اتفاق بیفتد در جانب شرق بنا کمکم یکی از کنگرهها روشن میشود و آفتاب درون آن میتابد، اگر نیم ساعت از طلوع آفتاب بگذرد، نصف کنگره روشن میشود. اگر یک ساعت از طلوع خورشید بگذرد یک کنگره بهطور کامل روشن میشود و اگر چنانچه ۲ ساعت بگذرد و کنگره روشن میشود، همینطور اگر ۳ساعت بگذرد ۳کنگره تا هنگامی که به لحظهای میرسیم که خورشید روی نصف النهار منطقه قرار میگیرد. یعنی بیشترین ارتفاع خود را از افق دارد، در این هنگام خورشید درست در بالای سر در جنوبی برج قرار میگیرد چرا که دربهای برج کاملاً شمالی جنوبی بوده و روی نصفالنهار واقع است. در این هنگام سایه تیغهای که بالای سر سردرب ورودی است درست در بالای تبری ضربی گونه سر در قرار گرفته و حکایت از لحظه اذان ظهر میکند و در زمستان که ارتفاع خورشید پایینتر است در لحظه ظهر خورشید از درب جنوبی درست وسط برج میتابد. اگر چنانچه خورشید از لحظه ظهر زوالپذیر و به جانب غرب گرایش یابد حال کنگرههای جانب غرب شروع به روشن شدن میکند.
برجهای خرقان
برج های دوگانه خرقان دو برج آجری دوره سلجوقی هستند که با فاصله ۲۹ متری از یکدیگر و در فاصله یک کیلومتری روستای حصار از توابع دهستان خرقان غربی در شهرستان آوج استان قزوین قرار دارند. این بنا در ۲۳ خرداد ۱۳۵۶ به شماره ۱۳۹۵ در آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
این مجموعه شامل ۲ برج است که برج شرقی از برج غربی قدیمیتر است. برج قدیمی که هشتضلعى است، حدود ۱۵ متر ارتفاع و ۱۱ متر قطر دارد.آگرهچینى و نقوش هندسى آجرکارى دوره سلجوقى، در این بنا به کمال رسیدهاست. اجرای آجرکاری این برجها حاکی از مهارت بالای سازندگان آن است و این بنا را یکی از چشمگیرترین بناهای قرن پنجم قمری بدل کردهاست. در آجرکاری این بنا، شیوهای تازه به کار گرفته شدهاست که بعداً در ساخت بناهای دیگری چون گنبد سرخ مراغه نیز استفاده شدهاست.
داخل برج قدیمی نقاشیهایی قرار دارد که در نوع خود باارزش هستند. در این نقاشیها، طاووس نر با چتری به شکل بادبزن، ستارههای شش یا هشتپر، دو طاووس در مقابل یکدیگر، یا دو طاووس که گردنهای بلندشان به هم پیچیده دید میشود. میان دو طاقنمای داخل بنا نقش تجریدی درخت انار با دو پرنده در دو طرفآن دیدهمیشود. تزئینات سطح داخلی گنبد شامل نقوشی تزئینی با تلفیقی از خط کوفی است که در کادرهایی با رنگ سبز و آبی ایجاد شدهاست.فضای داخلی برج جديد پوشش گچی و نقاشی دیواری ندارد و دیوارها سراسر آجرچینی ساده دارند. حاشیه گنبد هشت حاشیه پهن با نقوش هندسی دارد که زیر آنها کتیبهای قرآنی به خط کوفی مشاهده میشود. ضریح داخل این برج با برج قدیمی هماندازه و بدون تزیینات است اما در حاشیه بالای آن، نام دوازده امام با خط نسخ حکاکی شدهاست.
منار جام
منار جام در مناطق کوهستانی ولایت غور قرار دارد.
این منار در قرن دوازدهم میلادی ساخته شده و در سال ۲۰۰۲ مرکز حفظ میراث جهانی یونسکو خواستار ثبت این منار در فهرست میراث فرهنگی جهان شد.این بنا بعد از قطب منار در دهلی نو، هندوستان بلندترین مناره خشتی جهان است. منار کهنسال و تاریخی جام در حال فرسایش است فرانچسکو بندارین مدیر این مرکز درباره منار جام گفتهاست که این منار، «احتمالاً یکی از سازههای خارق العاده معماری و کهنسالترین برج آجری باقی مانده در جهان است.» یونسکو میگوید به دلیل جریان آب در رودخانهای که در نزدیکی منار جام قرار دارد، این منار بزرگ، در حال فرسایش است.
منار جام به صورت استوانهای و بر پایهای هشت ضلعی ساخته شده که قطرش ۹ متر و بلندای آن ۶۳.۳ متر است. قاعدهای این مناره به بلندای تقریباً۲ متر از سطح زمین جای دارد که در کوچکی برای ورود به داخل مناره وجود دارد. شیوه ساخت و شکل ظاهری جام را شبیه به منارهای میدانند که مسعود سوم غزنوی در شهر غزنی یا غزنه ساخته بود همچنین در شهر دهلی هندوستان هم یک مناره به نام منار قطب وجود دارد که بدون شک در ساختش از برج جام ایده گرفتهاند. تحقیقات باستانشناسی نشان دادهاند که در اطراف برج جام آثار و خرابههایی از استحکامات نظامی، یک کاخ، کوزههای سفالین و یک گورستان متعلق به یهودیان یافت شدهاست و با این اوصاف احتمالا از برج جام برای دیدبانی استفاده میکردند.
آرامگاه ایل ارسلان
آرامگاه ایل ارسلان با گنبد مخروطی شکل ۱۲ تَرکه در کهنهگرگانج، نام شهری باستانی در شمال شرقی کشور کنونی ترکمنستان و در جنوب مرز ازبکستان، قرار دارد. ایل ارسلان پدر بزرگ سلطان محمد خوارزمشاه بود که در سال ۱۱۷۲ میلادی مرده است. یک گورستان مربوط به سدههای میانه نیز در شمال این شهر جای گرفتهاست.
از سال ۲۰۰۵ میلادی ویرانههای اين بنا زیر پوشش میراث جهانی یونسکو درآمدهاست.
گنبد سلطانیه
گنبد سلطانیه مقبرهٔ اُلجایتو است که در ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ میلادی در شهر سلطانیه (پایتخت ایلخانیان) ساخته شد و از آثار مهم معماری ایرانی و اسلامی از شیوه معماری آذری به شمار میرود. گنبد سلطانیه در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیدهاست. گنبد دارای ارتفاع ۴۸٫۵ و قطر دهانه ۲۵٫۵ میباشد که در سال ۷۰۳ (ه. ق) به دستور الجایتو (سلطان محمد خدابنده) جهت انتقال جسد علی ابن ابیطالب امام اول شیعیان از نجف به سلطانیه ساخته شد. این بنا در مدت ۱۰ سال توسط ۳۰۰۰ نفر کارگر ساخته شد. تزیینات و نحوهٔ ساخت این مقبره در واقع نقطهٔ عطفی در معماری آن دوران بوده به این شکل که سبکی جدید را در معماری بهوجود آورده که از معماری سلجوقی منفک شدهاست.
این بنا شامل ۸ ایوان و ۸ مناره است که گفته میشود از ۸ در بهشت (ابواب البر یا درهای نیکی) الگو گرفته است. شامل دو دوره تزئینات میباشد دور اول تزئینات آجر وکاشی بوده است که به واسطه آجر و کاشی آیاتی از قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان و ذکر نام خداوند و اسامی پیامبر اسلام و امام اول شیعیان و نام پادشاه نوشته شده است اما بعد از مدتی به دلیلی نامعلوم پادشاه (سلطان محمد خدابنده) دستور پوشانیدن تزئینات کاشی با اندود گچ را میدهد که مانند تزئینات کاشی به واسطه نقاشی روی گچ آیاتی از قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان و ذکر نام خداوند و اسامی پیامبر اسلام و امام اول شیعیان و نام پادشاه نوشته شده است.
گشایش گالری مخصوص هنر ایران در موزه هنر سالارجونگ
موزه هنر سالارجونگ در حیدرآباد هندوستان یک گالری مخصوص هنر ایران را در دل بخش مربوط به هنر اسلامی ایجاد میکند.به نوشتهی پایگاه خبری موزه حیدر آباد، او که در ایالت حیدرآباد با نام سالارجونگ سوم شناخته میشود در زمان حیاتش به مقام شامخی در ایالت حیدرآباد رسیده و در طول سالهای صدارت خود هم با استفاده از امکانات ویژه اش از هنرمندان و صنعتگران بسیاری حمایت میکرد. از او حدود ۵۰ هزار قطعه و شیء هنری نفیس برجا مانده که شمار بزرگ آثار موجود در آن مربوط به هنر ایران است
دعوت به ارائه طرح براى نقاشى هاى ديوارى در لس آنجلس
گور امیر
گور امیر آرامگاه تیمور نخستین پادشاه گورکانی و مؤسس این سلسله که در بیشتر سرزمینهای آسیا حکومت میکرده، میباشد. آرامگاه گور امیر امروزه در سمرقند ازبکستان واقع شدهاست. و معماری این بنا به صورت، شیوه آذری میباشد. بنای معروف به گور امیر از آثار ارزشمند کشور ازبکستان میباشد و به خاطر پیوستگی که با قبر تیمور لنگ دارد، معروفترین اثر در گنجینه معماری سمرقند به حساب میآید. این بنا در سال ۸۰۷ هجری احداث شد. گنبد و بارگاه این بنا با کاشیکاری ایرانی مزین است. در واقع تاریخچه این بنا بسیار پیچیده تر از آن است که تصور می شده است. قرار بود این مقبره یادبود در وسط مجتمع مدرسه و خانقاهی که تیمور دستور ساخت آن را برای بزرگداشت برادرزاده محبوبش، محمد سلطان، متوفی در سال ۱۴۰۳ داده بود قرار گیرد. تیمور کارهای ساختمانی این بنا را تا زمان مرگش در سال ۱۴۰۵ زیر نظر داشت. در این زمان بنا به صورت یک مقبره خانوادگی درآمد که اکثر سلاطین عمده تیموری در آن دفن شدهاند.
بازار تبریز
بازار تبریز از بزرگترین و مهمترین بازارهای سرپوشیده در سطح ایران و قارهٔ آسیا بهشمار میرود. این بازار با مساحتی حدود یک کیلومتر مربع، بزرگترین بازار سرپوشیدهٔ جهان است. بازار تبریز در سال ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این بازار از بازارچهها دالانها، تیمچهها سراها و کاروانسراهای متعددی تشکیل یافته است. پیشتر به جهت قرارگرفتن شهر تبریز بر سر چهارراه جادهٔ ابریشم و گذر روزانهٔ هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی از آن، این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده است. این بازار حدود ۳ سدهٔ پیش و پس از وقوع زمینلرزهٔ تاریخی تبریز در سال ۱۱۹۳ قمری توسط نجفقلی خان دنبلی حاکم وقت تبریز بازسازی شده است. بازار تبریز در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تاریخ بنای این مجموعه مشخص نیست؛ ولی بسیاری از جهانگردانی که از سدهٔ چهارم هجری تا دورهٔ قاجاریان از این بازار بازدید کردهاند، دربارهٔ آن اطلاعاتی ارائه دادهاند. از نیمهٔ دوم سدهٔ سیزدهم، تاجران انگلیسیتبار از طریق جادهٔ ابریشم و پس از عبور از شهرهای استانبول و طرابوزان، کالاهای تجاری خود را به بازار تبریز منتقل میکردند. این بازار در زمان عباس میرزا به مرکز تجارت انگلیسیها مبدل شده بود.
تبریز پس از سدهٔ سیزدهم، پایگاه اصلی تجارت اروپا با مناطق شمالی ایران بهشمار میرفت؛ به گونهای که در سال ۱۲۵۶ خورشیدی، این شهر ۲۵ تا ۳۳ درصد از کل مراودات تجاری کشور را عهدهدار بود و از این حیث برتر از تهران محسوب میشد. همچنین تا سال ۱۲۸۵ خورشیدی، تبریز مرکز اصلی تجارت ایران با آسیای میانه شناخته میشد. اروپاییان آینه، انواع پارچههای ابریشمی، مخملی و نخی، پنبه، چلوار، چیت موصلی، شکر، شیشه، فلز، قند و سایر محصولات ماشینی را وارد تبریز میکردند. بازاریان تبریزی نیز ابریشم و مقداری ابریشم ماشینی، جنگافزار، تنباکو، خشکبار، رنگ، شال، مازو و موم به بازرگانان اروپایی میفروختند. البته همواره این داد و ستدها به نفع اروپاییان تمام میشد. پیشتر یکی از ارکانهای اصلی و اساسی بازار تبریز، ارامنه بودند؛ به طوری که یکی از گردشگران فرانسوی از جایگاه ویژه و ممتاز مغازههای آنها در این بازار در تجارت با تاجران روس خبر دادهاست. ارامنه داد و ستد بسیاری با اروپاییان داشتند؛ به گونهای که ارامنهٔ گرجستان برای نخستینبار کالاهای انگلیسی را از استانبول خریداری کرده و وارد مناطق شمالی ایران کردند.
هستهٔ مرکزی شهر تبریز در داخل یک چهارضلعی قرار گرفته و بازار تبریز در مرکز این چهارضلعی واقع شدهاست. این بازار از سمت شرق به عالیقاپو (مجموعهٔ کاخهای ولیعهدنشین) و از سمت غرب به مسجد جامع محدود شده و از سمت شمال، بخشهایی از شمال رودخانهٔ مهرانرود را شامل میشود و این دو بخش به وسیلهٔ پلهای چوبی که در امتداد راستهبازار قرار دارند، به هم متصل میشوند. رودخانه مهرانرود دو قسمت بازار قدیمی تبریز را از هم جدا میکند. بخش شمالی بازار به دلیل جدا ماندن از کل مجموعه و انتقال تجارت و داد و ستد به خیابانها، به تدریج اهمیت خود را از دست داده است. قسمت اعظم مساحت بازار در جنوب مهرانرود (میدان چایی) قرار گرفته است. عرض گذرهای بازار بین چهار تا پنج متر و بلندی سقف آن پنج تا شش متر است که در مقایسه با سقف بازارهای نقاط گرمسیری ایران کوتاهتر است. اغلب تیمچهها و سرایها بازار دارای سه طبقهمیباشند که طبقهٔ زیرین مخصوص انبار کالا، طبقهٔ دوم تجارتخانه و محل کار و طبقهٔ سوم جهت استراحت و آسایش طراحی شده است. راستههای اصلی توسط راستههای فرعی به هم متصل شدهاند و در فضاهای بین آنها تیمچهها و سراها بنا شده است. تقاطع راستهها در سه راهیها و چهار راهیها را طاقهای آجری گنبدی پوشانده است که بزرگترین گنبد بازار، گنبد تیمچه امیر و زیباترین نوع معماری آن تیمچهٔ مظفریه است.
آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی
منزل و خانقاه شیخ صفی در همین مکان قرار دارد، و بر طبق وصیّت شیخ، جنازه اش را در اتاقی جنب خلوتخانه و باغچه و حوضخانه دفن کردند و بر قبر او بنایی ایجاد کردند. به گفته بیوک جامعی (۱۳۷۹)، مجموعه بقعه شیخ صفیالدین در سال ۷۳۵ ه.ق. به دست فرزند وی صدرالدین موسی بنا شد. پس از شروع حکومت صفویه، واحدهای مختلفی به این مجموعه اضافه شد. به ویژه در دوره شاه عباس اول و برای تکمیل و تزیین این اثر، کارهای فراوانی صورت گرفت.
یکی از موارد منحصربهفرد این مجموعه این است که این بقعه حاوی دهها اثر بدیع در مضامین مختلف رشتههای هنری است که از آن جمله میتوان به عالیترین نوع کاشی کاری معرق و مقرنس و گچبری کتیبههای زیبا و نفیس و خط خطاطان بزرگ دوره صفوی (میر عماد، میر قوام الدین، محمد اسماعیل و…) منبتهای ارزنده، نقره کاری، تذهیب و طلاکاری، نقاشی و تنگ بری و غیره اشاره کرد. این اثر از ساختار معماری فخیمی برخوردار است که گرد هم آمدن فضایل هنری نامبرده، آن را در مجموعههای تاریخی ایران شاخص و متمایز نمودهاست.
میدان نقش جهان
میدان نقش جهان همچنین معروف با نام تاریخی میدان شاه و با نام جديد میدان امام، میدان مرکزی شهر اصفهان است که در قلب مجموعه تاریخی نقش جهان قرار دارد. بناهای تاریخی موجود در چهار طرف میدان نقش جهان شامل عالیقاپو، مسجد شاه (مسجد امام)، مسجد شیخ لطفالله و سردر قیصریه است. علاوه بر این بناها دویست حجره دو طبقه پیرامون میدان واقع شدهاست که عموماً جایگاه عرضهٔ صنایع دستی اصفهان میباشند. میدان نقش جهان در تاریخ ۸ بهمن ۱۳۱۳ به شماره ۱۰۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در اردیبهشت ۱۳۵۸ به شماره ۱۱۵ جزء نخستین آثار ایرانی بود که بهعنوان میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت جهانی رسید.
تا پیش از دوره صفویه، باغی به نام نقش جهان وجود داشته است. در زمان شاه عباس دوم به دلیل شلوغ شدن بیش از حد بازار اطراف و فروشندگان تصمیم بر آن شد که علاوه بر میدان عتیق (یا میدان کهنه) و میدان شاه، میدان دیگری ساخته شود. این میدان که محلش بسیار نزدیک به میدان شاه و پشت مسجد شیخ لطفالله بود، میدان نو نام گرفت. از آنجا که عمارت قدیمی در باغ نقش جهان همزمان با ساخت این میدان، تخریب و مصالح آن در آنجا استفاده شد، میدان نو را میدان نقش جهان نیز مینامیدند.در گذر زمان هر دو میدان کهنه و نو تخریب و ناپدید شدند ولی میدان شاه پابرجا ماند. در سالهای اخیر میدان کهنه بازسازی شده است اما میدان نو که زیبایی و جذابیت آن دو میدان را نداشت، به دست فراموشی سپرده شد و تنها نام مستعار آن، نقش جهان، تبدیل به نام دیگر میدان شاه شد.
پیش از آنکه شهر اصفهان به پایتخت ایران صفوی برگزیده شود در محل این میدان باغی گسترده و وسیع وجود داشتهاست بنام «نقش جهان». این باغ همچنین محل استقرار ساختمانهای دولتی و کاخ فرمانروایان تیموری و آققویونلوها بود. در آن زمان بخش میْدانی باغ، «درب کوشک» نام داشت. این بخش در ضلع غربی میدان نقش جهان امروزی و در محل ساخت کاخ عالی قاپو قرار داشتهاست. در دوران سلجوقیان، دست کم بخشی از باغ نقش جهان بنام به میدان «کوشک» بودهاست. از ابتدای سلطنت شاه عباس اول، سطح میدان در اندازه بسیار بزرگتر از میدان کوشک سابق تسطیح شده و بارها آیین چراغانی و آتشبازی در آن برپا شدهاست. منابع گوناگون، بنای به شکل فعلی را در دوره سلطنت شاه عباس اول و به سال ۱۰۱۱ قمری دانستهاند.
کاخ عالیقاپو
کاخ عالیقاپو ساختمانی است که در واقع درب ورودی دولتخانه صفوی بودهاست و در ابتدا شکلی ساده داشته و به مرور زمان و در طول سلطنت شاه عباس طبقاتی به آن افزوده شدند و در زمان شاه عباس دوم ایوان ستوندار به آن افزوده شد. این بنا در ضلع غربی میدان نقش جهان و روبروی مسجد شیخ لطفالله واقع شدهاست. ارتفاع آن ۴۸ متر است و ۶ طبقه دارد که با راهپلههای مارپیچ میتوان به آنها رسید. آنچه باعث گردیده است عالی قاپو در زمره آثار باشکوه و بسیار نفیس عصر صفوی قرار گیرد، مینیاتورهایی هست که کار هنرمند معروف عصر صفوی رضا عباسی است و همچنین گچبریهای آخرین طبقه کاخ عالی قاپو است که تالار آن «اتاق موسیقی» یا «اتاق صوت» نیز نامیده میشود. اين بنا پس از انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان توسط شاه عباس اول بین سالهای ۹۷۳ تا ۹۷۷ خورشیدی بعنوان مقر و دولتخانه حکومتی سلاطین صفوی شروع به ساخت شد.
کتیبه یا سند مستندی مبنی بر عنوان نام معمار بنا در دست نیست ولی به احتمال زیاد معمار بنا یکی از استادان و معماران مهندس معروفی چون استاد علی اکبر اصفهانی یا استاد محمدرضا ابن استاد حسین بنای اصفهانی دو معمار مشهور مساجد جامع عباسی و مسجد شیخ لطفالله بودهاست. قاپو یا قاپی در زبان ترکی به معنی در، درگاه و ورودی است و عالی به معنی باشکوه، بزرگ و با ارزش میباشد. گفته میشود که در اصلی بنا را شاه عباس از نجف و مقبره علی بن ابی طالب به این مکان انتقال دادهاست. کتیبه بالای سردر ورودی با عنوان انا مدینه العلم و علی بابها و استقرار ۱۱۰ توپ جنگی در مقابل کاخ به حساب ابجد نام علی را عنوان مینماید (ع=۸۰، ل=۲۰، ی=۱۰).
تزئینات خارجی بوسیله آجر که در لچکها (قسمتهای هلالی در بالای هر ورودی) بوسیله کاشی هفت رنگ و تزئینات و خطوط اسلیمی میباشد و تزئینات داخلی بوسیله نقوش زیبای گل و بته و شکارگاه و حیوانت و پرندگان بر روی گچ (لایه چینی و کشته بری) و یا مینیاتورهای تصویری ایرانی (به سبک نقاشیهای رضا عباسی) و خارجی (بوسیله نقاشان اروپایی که در زمان شاه سلیمان در دربار صفوی حضور داشتند به سبک نقاشی اروپایی به سبک توسط نقاشان معروفی مانند آنژل ولوکار) میباشد.
مسجد شاه
مسجدشاه که به نامهای مسجد سلطانی، مسجد جامع و از پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به مسجد امام نیز شهرت دارد، مهمترین مسجد تاریخی اصفهان و یکی از مساجد میدان نقش جهان است که در طی دوران صفوی ساخته شد و از بناهای مهم معماری ایران بهشمار میرود. این بنا شاهکاری جاویدان از معماری، کاشیکاری و نجاری در قرن یازدهم هجری است. مسجدِشاه همراه با میدان نقش جهان بهعنوان یکی از میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
این مسجد که در ضلع جنوبی میدان نقش جهان قرار دارد در سال ۱۰۲۰ هجری به فرمان شاه عباس، در بیست و چهارمین سال سلطنت وی شروع شده و تزئینات و الحاقات آن در دوره جانشینان او به اتمام رسید. معمار مهندس آن استاد علیاکبر اصفهانی و ناظر ساختمان محبعلی بیک الله بودهاند؛ و خوشنویسانی چون علیرضا عباسی، عبدالباقی تبریزی، محمد رضا امامی، محمد صالح امامی در آن کتیبه نگاری کردهاند.
تمام مسجد دارای تناسبی شاهانه بوده و بر شالودهای وسیع بنا گردیده است. قوس نیم گنبد سردر خارجی در میدان ۲۷ متر بلندی دارد و بلندی منارهها در حدود ۳۳ متر است. منارههای بالای شبستان از آن هم بلندتر است، در حالی که گنبد روی آن بلندتر از همه قرار واقع گردیده است. جلوخان، که خود تقریباً ساختمانی است، حالتی دعوت کننده دارد که جمعیّت بیرو ن را به پناه، امنیّت و تجدید قوا در مسجد فرا میخواند. نمای حیاط به دالانها، طاقچهها، تودههای مقرنسهای روشن و نوارهای درازی از کتیبههای سفید درخشان آراسته است و سراسر آن از کاشیهای هفت رنگ الوان پوشیده شده که مایههای آبی بر بالای پوشش زیرین مرمر با مایههای طلایی مستولی است
سی وسه پل
سی وسه پل یا پل الله وردی خان پلی است با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض، که توسط الله وردی خان اوندیلادزه بر روی زاینده رود در شهر اصفهان و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شده و محل برگزاری مراسم جشن آب پاشان و همچنین مراسم خاج شویان ارامنهٔ اصفهان در دورهٔ صفویه بوده است. اندیشهٔ بنای سی و سه پل در سال ۱۰۰۸ هجری قمری و در دوازدهمین سال سلطنت شاه عباس یکم به وجود آمد و در سال ۱۰۱۱ هجری قمری، الله وردی خان اوندیلادزه گرجی، سردار مشهور او مأمور اتمام ساختمان پل گردید. این پل یکی از شاهکارهای معماری و پل سازی ایران محسوب می شود و از زیبایی و عظمت منحصر به فردی برخودار است.
یکی از شعرای دورهٔ صفویه به نام شیخ علی نقی کمره ای تاریخ بنای پل را سال ۱۰۰۵ هجری به حساب آورده است و این سال، درست همزمان با روزهایی است که خیابان چهارباغ هم ساخته شده است. سی وسه پل، چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل میکند. این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد شیخ لطفالله
مسجد شیخ لطفالله (ساخته شده در ۱۶۰۲ – ۱۶۱۹ میلادی) یکی از مسجدهای تاریخی و شناخته شده شهر اصفهان، در ضلع شرقی میدان نقش جهان، اصفهان است. این مسجد که در دوره شاه عباس اول در مدت هجده سال بنا شده است شاهکاری از معماری و کاشیکاری قرن یازدهم هجری است و توسط استاد محمدرضا اصفهانی از معماران نامدار آن دوره ساخته شدهاست. این مکان مذهبی برای تجلیل شیخ لطفالله میسی بنا گردید. شیخ لطفالله یکی از علمای بزرگ دوره صفوی بود. وی از اهالی جبل عامل لبنان بود که مانند شیخ بهایی و برخی علمای دیگر توسط شاه عباس از لبنان به ایران مهاجرت نموده و ابتدا در مشهد و قزوین و پس از آن در اصفهان ساکن شد. شیخ لطفالله پدر زن شاه عباس نيز بود. در دهه ۱۹۲۰، در دوره رضاشاه بازسازی و مرمت کلی مسجد شیخ لطفالله آغاز شد. تزئینات کاشیکاری مسجد شیخ لطفالله در داخل از ازارهها به بالا همه از کاشیهای معرق پوشیده شده است. این مسجد یکی از زیباترین آثار تاریخی اصفهان در ضلع شرقی میدان نقش جهان و مقابل عمارت عالیقاپو واقع شده است. شماری از کاشیکاریهای معرق درون و بیرون گنبد و کتیبههای خط ثلث آن به خط علیرضای تبریزی عباسی است.
این مسجد به علت اینکه نه مناره دارد و نه دارای شبستان ورودی (حیاط) است و همچنین ورودی آن پله میخورد، مشابه سایر مساجد نیست. عدم وجود شبستان و صحن ورودی، این مسجد را به مقتضیات تقارنی میدان نقش جهان (قرار گرفتن مسجد رو به روی عمارت عالیقاپو) که در نهایت منجر به این مسئله شده است که نتوان صحنی یا حیاطی رو به قبله که برای نمازگزاری استفاده شود، برای آن طراحی کرد. سبک معماری این بنا به شیوه اصفهانی است. جلو خان مسجد با عقبنشینی از بدنه شرقی میدان آغاز میشود. بعد از عبور از چهار پله به محوطه سردر میرسیم. قسمت پایینی دیوارهای این محوطه با سنگ مرمر زرد پوشیده شدهاست، سکوهای بزرگ کناری هم از همین نوع سنگ هستند. در ورودی مسجد به صورت دو لنگهاست که از چوب چنار یکپارچه ساخته شدهاند و پس از گذشت چهارصد سال هنوز پابرجا هستند. در جلوی مسجد حوض ۸ ضلعی زیبایی قرار داشت. سر در معرق آن تا پایان سال ۱۰۱۱ قمری هجری ساخته و پرداخته شده و اتمام ساختمان و تزئینات آن در سال ۱۰۲۸ هجری قمری بودهاست. کتیبه سر در آن به خط ثلث علیرضا عباسی و مورخ به سال ۱۰۱۲ هجری است. کتیبههای داخل مسجد کار علیرضا عباسی خطاط بسیار مشهور زمان شاه عباس و باقر بنا خوشنویس گمنام آن دوره است که نمونه خط ثلث او با خط علیرضا عباسی برابری میکند. داخل و خارج گنبد بیمانند این بنا که از زیباترین گنبدهای جهان به شمار میرود، از کاشیهای معرّق نفیس پوشیده شده است. باستانشناسان خارجی عظمت معماری این مسجد را ستودهاند. استفاده از نور طبیعی و رنگهای زیبا همه و همه از جمله ویژگیهای چشمگیر این بناست.
کاخ هشتبهشت
کاخ هشتبهشت یک کاخ تاریخی در شهر اصفهان است که در دوران صفویان و در سال ۱۰۸۰ قمری ساخته شدهاست. ساختمان این کاخ در دو طبقه در میان باغی بزرگ بنا شدهاست. سبک معماری این بنا به شیوه اصفهانی است. باغ وسیعی که عمارت در آن واقع شده جزئی از باغ بزرگ نقش جهان بودهاست که شاه اسماعیل اول احداث کرد و در زمان جانشینان او بخصوص شاه عباس اول به قطعات متعددی تقسیم شد. باغ هشت بهشت در زمان شاه صفی وجود داشتهاست و در دوره دو شاه بعدی یعنی شاه عباس دوم و شاه سلیمان بر درختان این باغ زیبا افزودند. لازم است ذکر شود کوشک باغ متعلق به زمان شاه سلیمان صفوی میباشد که در آن دوره باغ تکمیل و اصلاح گردید و در سال ۱۰۸۰ هـ. ق که با سومین سال سلطنت شاه سلیمان صفوی مقارن بود، به اتمام رسید.
این بنای دو طبقه با طاقهای زیبا و تزئینات فراوان یکی از نمونههای درخشان معماری عصر صفویه بهشمار میرود. این قصر از همان ابتدای احداث «کاخ هشت بهشت» «هشت به هشت» و «هشت در بهشت» نامیده میشدهاست. بخش مرکزی کاخ به صورت چهار صفه ساخته شده و ایوان آن رو به شمال است. سقفی که بر فراز این بنای ۴ صفه استوار است پوشیده از مقرنسهای گچی خوش رنگ و خوش طرح است. اتاقهای طبقه اول در چهار گوشه عمارت تزئیناتی از گچبری و نقاشی دارند. در طبقه دوم عمارت نیز مجموعهای از رواقها و اتاقها و طاقها و پنجرهها بر زیبائی آن میافزایند. این طبقه به راهروها و اتاقهای متعددی تقسیم شده که هر یک تزئینات خاصی دارند. در برخی حوض آب و در بعضی بخاریهای دیواری تعبیه شدهاند. دیوارها را نیز آینههای فراوان میپوشانیدهاند. تمام سقفهای کاخ را نیز موزائیکهای بسیار عالی پوشانیده و دالانها و غلامگردشهای بسیار زیبا و هماهنگ، آنها را احاطه کردهاند. آنچه در این عمارت حائز اهمیت است، ارتباطی است که میان فضاها و قسمتهای مختلف آن پدید آمدهاست. این ارتباط باعث شده تا این عمارت در عین تنوع و گوناگونی و تعدد فضا از وحدت و یکپارچگی و تزئینات قابل توجه برخوردار شود.
چهلستون
کاخ چهلستون اصفهان از بناهای تاریخی اصفهان است. کاخ چهل ستون بالغ بر ۶۷۰۰۰ متر مربع مساحت دارد و بناى آن در دوره شاه عباس یکم آغاز شد. شاه عباس اول، کوشکی درمیان باغ بنا نهاد که این کوشک هسته اولیه کاخ را تشکیل داد که تالار میانی کاخ چهل ستون و غرفههای چهار گوشه آن را در بر میگرفت. در سلطنت شاه عباس دوم، ساختمان تکمیل شد و در ساختمان موجود مرکزی، تغییرات کلی داده شدهاست و تالار آینه، تالار ۲۰ ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با تمام تزیینات نقاشی و آئینه کاری و کاشی کاری دیوارها و سقفها افزوده شدهاست. تالار مرکزی کاخ که اختصاص به میهمانان خارجی و شخصیتهای کشورهای دیگر داشت حاوی نقاشیهایی است که وقایع تاریخی دورانهای مختلف را بیان میدارند. این سالن با شکوه که بر گنبدی منقوش استوار است با لچکیهای رنگارنگ و طرحهای طلایی و شفاف از شاهکارهای هنری آن عصر محسوب میشوند
ایوان کاخ چهلستون مرکب از دو بخش است یک بخش که بر ۱۸ ستون چوبی و رفیع استوار است چهار ستون وسط که بر روی ۴ شیر سنگی قرار گرفته و حجاری آن ها به گونه ای است که دو شیر به یک سر انسان نشان داده می شود. از دهان این چهار شیر آب فوران می کرد و به حوض مرمری تالار می ریخت. قسمت دیگر که کمی مرتفع تر است سردر ورودی تالار را تشکیل می دهد و در بعضی منابع آن را تالار آئینه نامیده اند. این قسمت بر دو ستون قرار گرفته و سراسر آن مزین به آئینه کاری وسیع و پرکاری است که در آن آئینه های ریز و خوش نقش به صورت معرق در کنار آئینه های قدی و خشتی به کار رفته اند. سقف تالار از قاب های چوبی و به اشکال مختلف هندسی ساخته شده اند. تصویر قرینه حوض مرمرین وسط ایوان در تزئینات سقف مشاهده می شود. این قرینه سازی شباهت بسیاری با ایوان عالی قاپو دارد.
خانه عامریها
خانه عامریها که در خیابان علوی کاشان قرار دارد، در دوره زندیه احداث و در دوره قاجار به وسیله سهام السلطنه عامری توسعه یافتهاست و مجموعهای است که به وسیلهٔ اداره میراث فرهنگی کاشان مرمت شده و تغییر کاربری داده و به اقامتگاه گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است. معماری داخلی مجموعه عامری ها را امیر انوشفر معمار ایرانی ساکن فرانسه بر عهده گرفت.
مسجد وکیل
مسجد وکیل مسجدی تاریخی مربوط به دوره زندیان در شیراز است که دردوره کریم خان زند ساخته شد. این مسجد در غرب بازار وکیل و در انتهاى راستهٔ شمشیرگرها واقع شدهاست طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است. شبستان جنوبی با ستونهای سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصههای معماری ایرانی واز مناطق دیدنی این مسجداست که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه میباشد. مساحت این شبستان در حدود ۵ هزار متر مربع است و منبر چهارده پلهای یکپارچه از سنگ مرمر از زیبائیهای قسمت شبستان میباشد. گویند به فرمان کریم خان این سنگ از مراغه به شیراز آورده شد. در سمت شمال مسجد طاق بلند و مهمی ساخته شده که به طاق مروارید معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و خط ثلث عالی یکی از سورههای قرآن به صورت هلالی نوشته شدهاست.
این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی را در پیوند دین و دنیا، بوجود آوردهاست. کاشی کاری صحن و ایوانهای شمالی و جنوبی نیز بسیار زیبا و از انواع هفت رنگ و معرق میباشد. مسجد وکیل در سفرنامه به سوی اصفهان پیرلوتی این گونه معرفی شدهاست: “امروز خوشبختانه موفق شدم وارد مسجد کریم خان شوم بی شبهه اگر مدتی در این جا بمانم به همه محلهایی که دخول به آنها اکنون به طور کامل برایم ممنوع است، وارد میشوم. مردم این شهر نسبت به من بسیار ملایم و مهربانند. خطوط و نقوش معماری مسجد، ساده و بیآلایش است، ولی در همه جا، میناکاری و رنگهای سبز و قرمز دیده میشود و این تجمل به حد افراط رسیدهاست هیچ قسمتی از دیوار را نمیتوان یافت که به دقت میناکاری نشده باشد. اکنون در کاخی لاجوردین و فیروزه فام هستیم.
باغ فین
باغ فین کاشان، نام یک باغ ایرانی است که حمام فین نیز در آن قرار دارد. مکان نامبرده جایی است که ناصرالدینشاه، در سال ۱۸۵۲ میلادی صدراعظم خود امیرکبیر را در آن به قتل رساند. سابقه و قدمت باغ فین و بناهای آن به دوره صفویه بازمیگردد. وسعت باغ بالغ بر ۲۳ هزار مترمربع و شامل یک حیاط مرکزی است که به وسیله دیوار، بارو و برجهای استوانه شکل محصور شدهاست. در مقایسه با بسیاری از باغهای ایرانی مشابه، باغ فین با آب قابل توجهی مشروب میشود. باغ فین در سال ۱۳۱۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.و چند سال است که به ثبت جهانی یونسکو نیز درآمده است.
ساختمان باغ فین فعلی به دوران شاه عباس نسبت داده شده و میراث فرهنگی ایران طراح باغ را غیاثالدین جمشید کاشانی میداند. با این وجود منابع دانشگاهی طراح باغ را شیخ بهایی معرفی میکنند. کار ساخت و توسعه عمرانی باغ در دوره شاه صفی و شاهعباس دوم نیز ادامه یافت و به اوج رسید. بناهای سردر ورودی، کوشک صفوی و یکی از حمامها محصول این دوره بودهاند. همچنین شاه سلیمان صفوی صفهای پیرامون چشمه فین بنا نمود که احتمالاً موجب تغییر نام چشمه فین به چشمه سلیمانیه بودهاست. از اواخر دوره صفویه تا دوره زندیه و همزمان با حمله افغان و لشکرکشیهای نادر شاه، توجهی به باغ نشدهاست. در دوره کریمخان زند و همزمان با وقوع چند زلزله پیاپی، باغ و ابنیه موجود در آن مورد مرمت قرار گرفت و بنای خلوت کریمخانی به آن افزوده گشت. در دوره فتحعلیشاه قاجار، بخشهایی زیادی به ابنیه باغ افزوده شد. تقریباً مابقی ابنیه موجود در باغ، همگی محصول این دوران است. ولی با مرگ فتحعلیشاه، کار رسیدگی به باغ و درختان آن رها شد و حتی بخشهایی از باغ از میان رفت. با ثبت ملی این اثر در هفتاد سال پیش، رسیدگی و توجه به آن اهمیت بیشتری یافت. در دوره پهلوی، بنای موزه ملی کاشان بر خرابههای خلوت نظامالدوله و همچنین بنایی در حدفاصل کتابخانه و حمامها ساخته شد و سایر ابنیه نیز مورد مرمت قرار گرفت.
اصفهان به روایت نقاش آمریکایی
پل آرزنو نقاش صاحب نام آمریکایی نمایشگاهی را در کارگاه شخصی خود در شهر نیپلز ایالت فلوریدا برپا کرده که تمامی آثار آن، پرده های نقاشی با موضوع اصفهان و مناظر داخل و خارج این شهر هستند. آرزنو که دو سال پیش در سفری به ایران، از اصفهان هم گذشته و مفتون جذابیت های بصری این شهر شده بود در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری “نیپلز نیوز” گفت: اگرچه آنچه میدیدم تحت تاثیر خشک سالی و بی آبی های دهه های گذشته کاملا تحلیل رفته و در برخی جاها فرومرده بود، اما در تماشای همین مناظر به راحتی میتوانستید اصفهان دیگری را ببینید که از ورای قرنها، زیر همین مناظر خشک و خالی نفس میکشد؛ شهر زندهای که خود مردمش آن را نیمی از جهان میدانند و به آب خروشان و حیات بخش رودخانه ی بزرگ زنده مانده که نامش هم همین است. این نمایشگاه قرار است تا آخر اردیبهشت ماه سال آینده در همان محل ادامه داشته باشد.
حمام سلطان امیر احمد
حمام تاریخی سلطان امیراحمد نمونه ای از منحصر بفرد ترین حمام های ایران از نظر معماری و تزئینات با وسعت ١١٠٠ متر مربع در شهر کاشان است که در محله سلطان امیراحمد در خیابان علوی کاشان واقع شده است حمام سلطان امیر احمد در سال ١٣٥٥ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. قدمت حمام تاریخی سلطان امیراحمد که وجه تسمیه آن به جهت مجاورت با امامزاده سلطان امیر احمد می باشد را از شواهد و آثار مکشوفه به دوران سلجوقیان نسبت می دهند و لیکن بنای فعلی سربینه آن بازمانده دوران قاجار می باشد.
حمام های تاریخی کاشان، از جمله آثار باشکوهی هستند که در دوران صفوی مورد ستایش جهانگردان داخلی و خارجی گردیده است. این حمام ها با معماری عالی ویژگی های خاص یکی از پنج عنصر اصلی شهر (مسجد، بازار، خانه، حمام، آب انبار) به شمار می آید از جمله حمام های معروف ديگر کاشان می توان به گرمابه های باغ فین، حمام گذرنو، حمام عبدالرزاق خان و حمام محتشم اشاره کرد . این بنا شامل دو حمام کوچک و بزرگ بوده که در ایام خاص هفته ، مورد استفاده اهالی محل قرار می گرفته است. یکی از موارد مهم این بنا، آهک بری و گچ بری هایی است که تعداد ١٧ لایه مرمتی، بیانگر قدمت بناست. از دیگر شاهکارهای بنا، بام زیبای آن می باشد. بام این حمام، یکی از زیباترین بامهای گنبدی شکل ایران بوده که روی هر گنبد، شیشههای عدسی محدب قرار گرفته تا ضمن تامین نور کافی برای قسمت های مختلف حمام، مانع دید به داخل شود.
دو بخش کوچک و بزرگ حمام به ترتیب شامل قسمت هایی همچون جلو خان، سردر ورودی، هشتی، راهروهای ارتباطی، سربینه، میان در، گرم خانه، خزینه، صفه شاه نشین، اتاق نظافت، تون، گربه رو (چپیله)، دستک، برف انداز، جام خانه و چاه خانه می باشد. البته دو فضای اصلی در حمام های قدیمی به ترتیب ١ـ سربینه و ٢ـ گرم خانه می باشد
خانه طباطباییها
خانه طباطباییها در نیمهٔ دوم سده ۱۳ هجری بهوسیله حاج سید جعفر طباطبایی از بازرگانان نطنزی مقیم کاشان در محله سلطان امیر احمد احداث شدهاست. این خانه از شاهکارهای هنر معماری قدیم به شمار می رود. خانه طباطبایی ها همچون دیگر بناهای تاریخی آن زمان برخوردار از تزئینات مجلل و باشکوه، اصالت معماری و طراحی متناسب با فرهنگ و اقلیم خاص منطقه است. مجموعه خانه طباطبایی ها مشتمل بر ۳ بخش اندرونی بیرونی و بخش مخصوص خدمه است .مجموعه خانه تاریخی طباطبایی ها با ۴۷۰۰ مترمربع وسعت دارای ۴۰ اتاق، ۴ حیاط، ۴ سرداب (زیرزمین)، ۳ بادگیر و ۲ رشته قنات است.معماری خانه طباطبایی ها به شیوه معماری حجاب دار، گودال باغچه، متقارن و درون گر است. معمار سازندهٔ آن استاد علی مریم کاشانی و گچ بریها و نقاشیهای آن به وسیلهٔ شاگردان میرزا ابوالحسن صنیع الملک غفاری کاشانی، و زیر نظر وی انجام شدهاست
ارگ نهچیر
ارگ تاریخی نهچیر در محله ای به این نام در شهر مبارکه قرار دارد و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این اثر تاریخی از لحاظ سبک معماری به صورت قرینه و ساخت آن مربعی شکل است که در چهار گوشه آن، چهار برج کبوتر دیده می شود. ارگ نهچیر با معماری سنتی دارای عمارت ها و دالان ها و همچنین حیاط میانی و حیاط خلوت، اتاق های تو در تو، پستوها و هشتی های ورودی است و از بهترین نمونه خانه سازی مناطق مرکزی ایران است. سبک ساخت این بنا نمونه یکی از سبک هاى بی نظیر قلعه های تاریخی محسوب می شود
بازار کاشان
بازار کاشان مربوط به دوره صفویه است و در کاشان، راسته بازار بزرگ شهر واقع شده و این اثر در ۱۲۵۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بازار کاشان یکی از مهمترین و زیباترین بناهای قدیمی کاشان است که از اواسط خیابان بابا افضل تا حدود دروازه دولت ادامه دارد. این بازار با ساماندهی فضاهای معماری و قرار گیری آن در کنار راههای بازرگانی باستانی از پر رونقترین بازارهای ایران به شمار میآید.
دوران اوج و رواج بازار کاشان مربوط به زمان صفویه و به خصوص دوران شاه عباس اول است. بازار کاشان با وجود رونق و زیبایی بسیار در دوران سلجوقی و صفوی، به سبب زلزله شدید در سال ۱۱۹۲ قمری ویران شد و در پی وقوع این حادثه علاوه بر تخریب ابنیه تاریخی شهر، بافت بازار نیز از بین رفت. بازار فعلی کاشان روی بقایای بازار قدیم که در اثر آن زلزله فروریخته بود، بازسازی شد. فضاهای معماری امروز بازار کاشان در واقع از بازسازیهای دوران قاجاریه و بخصوص دوره حکمرانی فتحعلی شاه باقیمانده است.
مسجد آقابزرگ
مسجد آقابزرگ منسوب به ملا مهدی نراقی ملقب به آقابزرگ است که در نیمه قرن ۱۳ق، مقارن با دوران پادشاهی محمد شاه قاجار ساخته شده است. این مسجد و مدرسه در محدوده تاریخی و بافت قدیمی شهر، مجاور بقعه خواجه تاجالدین و در محلهای به همین نام بنا گردیده و در خیابان آقابزرگ، منشعب از خیابان فاضل نراقی واقع است. به نظر میرسد که این مجموعه، بر روی آثار به جای مانده پس از زلزله ۱۱۹۲ق یا دورههای گذشته ساخته شده باشد، به خصوص شبستان ۴۰ ستون شمالی مسجد که احتمالاً پیش از احداث گنبدخانه بر روی بقایای خانقاه، مسجد، مقبره و مدرسه خواجه تاج الدین (متعلق به اواسط سده ۹ق) ساخته شده است. تلفیق این شبستان با مسجد و مدرسهای که بعداً در کنار آن ایجاد گردید، یکی از نمونههای ایجاد هماهنگی و اتصال دو بنا در کنار هم است. مسجد و مدرسه آقابزرگ مجموعه نفیسی است از عناصر معماری و تزییناتی، و ترکیبی از این حجمها و اندامهای متناسب به هم تنیده، شامل: سردر و هشتی ورودی، صحن مرکزی، مقصوره و شبستانها.همچنین مدرسه آقا بزرگ کاشان با طرح گودال باغچه و بادگیر های که نمایانگر استفاده ی هوشمندانه از عناصر اقلیمی است. استفاده از خاک بستر ساختمان،بدون باقی گذاشتن آثار یا ضایعات در محل استخراج،برای ایجاد مصالح موجب شده است تا با حداقل مصرف انرژی و افزودنی های غیر محلی،درصد عمده ی مصالح مورد نیاز از درون محل کارگاه ساختمان تامین شود.
گنبدخانه بر روی ۸ پایه عظیم بر پا شده است. در طرح مساجد قدیمی ایران ایجاد گنبد بر روی پایههای آزاد به ندرت دیده میشود. نتیجه عملی اجرای این نوع طرح، جریان یافتن هوای خنک در فضای گنبدخانه در فصول گرم و تابستانهای داغ منطقه کویری است. گودال باغچه (حیاط تحتانی)؛ حوض بزرگ (آب نما) و باغچههای آن به طراوت فضا کمک میکند. با توجه به سادگی و بیپیرایگی این مجموعه، زیادهروی در تزیین، بهویژه در کاشیکاری این بنا به چشم نمیخورد.
مسجد نصیرالملک
مسجد نصیرالملک یا مسجد صورتی یکی از مساجد قدیمی شیراز است. این مسجد در محله گود عربان که در قدیم به محله اسحق بیگ معروف بوده واقع در جنوب خیابان لطفعلیخان زند و در نزدیکی شاهچراغ و در کوچهٔ نصیرالملک قرار دارد. این بنا بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مسجد نصیرالملک به دستور میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک، که از اعیان و اشراف شیراز بود، ساخته شد. معماری آن کار محمد حسن معمار بودهاست. ساخت آن حدود ۱۲ سال و از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ خورشیدی به طول انجامیدهاست. در و پنجرههای رنگین شبستان این بنا توسط دو استاد بزرگ نجار شیرازی بنامهای استاد محمد جعفر و استاد محمد رحیم در زمان احداث این بنا ساخته شد. و در سال ۱۳۴۸ خورشیدی توسط میرزا آیت باز سازی گردیدهاست.
مسجد نصیرالملک از دیدگاه کاشی کاری از ارزندهترین مساجد ایران و از دیدگاه ساختمانسازی به ویژه مقرنس بیمانند است مساحت آن ۲۸۹۰ متر مربع و زیربنای آن ۲۲۱۶ متر مربع است در این مسجد از شیشههای رنگی استفاده شده است. مسجد یک سر در ورودی دارد و دو ورودی دیگر آن به کوچهٔ جنوبی و مسجد و به امامزادهٔ جنب آن مرتبط است. ورودی اصلی مسجد از کاشی هفت رنگ با تزیینات فراوانی از گل سرخ گل زنبق شیراز است. این سردر دارای دو جرز است و هر جرز به سه قسمت تقسیم شده و در بالای آن یک تابلو با کاشی هفت رنگی قرار دارد سردر با یک فرورفتگی قرار دارد در چوبی مسجد دارای قابی سنگی با تزیینات اسلیمی و سنگ یکپارچه بزرگ است و روی آن یک قوس پنج او هفت به کار رفته در بالای قاب سنگی یک کتیبهٔ کوچک که سنگی با شعر شوریده شیرازی و تاریخ ساخت آن با خط نستعلیق آمدهاست. این مسجد دو شبستان دارد یکی در غرب و دیگری در شرق شبستان شرقی یک شبستان زمستانی بوده که به سمت قبله است همچنین در هوای بسیار گرم تابستان میبایست مورد استفاده قرار میگرفت که جهت جلوگیری از تابش مستقیم نور آفتاب و گرم شدن شبستان طراحی شدهاست. ستونهای مسجد نصیرالملک یکی از زیباترین ستونهای اماکن تاریخی شیراز است که با یک سری گلدان شروع میشود شبستان غربى دارای ستون ۶ تائی است که دو طاق چشمه پوشش سقف را نگه داشته پوششها از کاربندی ۲۲ است هفت طاق چشمهای در بین دو ستون قرار دارد در انتهای این ردیف و چشمهای کاشی کاری شده به محراب فوقالعاده زیبا میرسیم. بدنه این مسجد عمدتاً اجر است اما معمار برای پرهیز از یکنواختی دیوار کاشی آوردهاست. سنگتراشی و تزیین این شبستان الهام گرفته شده از مسجد وکیل شیراز است. طاق و دیوارهای این شبستان با کاشی کاریهای زیبا تزیین شدهاست. کف آن با کاشیهای فیروزهای و سقف آن با نقش گل و بوته و آیات قرآنی مزین گشتهاست. این شبستان در واقع شبستان تابستانه محسوب میشود. شبستان شرقی که به زیبایی شبستان غربی نیست، شبستان زمستانه به حساب میآید، دارای هفت ستون بدون طرح و ساده است و در یک ردیف در وسط قرار گرفتهاند. در جلوی شبستان شرقی، ایوانی قرار گرفته که با هشت طاق نما از حیاط مجزا گشتهاست.
مسجد دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است که شبیه هم نیستند و ایوان شمالی زیباتر از ایوان جنوبی است. ایوان شمالی دارای سه نیم طاق در سه طرف است و از سمت چهارم به صحن راه دارد، همچنین این ایوان داری ۴ غرفه است و سقف میانی آن با مقرنس کاری و کاسهسازی پنج کاسه مزین گشتهاست. ایوان جنوبی نیز دارای دو گلدسته است و در حیاط آن نیز حوضی مستطیل شکل و سنگی با فواره وجود دارد.
خانه بروجردیها
خانه بروجردیها از آثار تاریخی شهر کاشان است. این بنا در محلهٔ سلطان میراحمد واقع است و در نیمهٔ دوم قرن ۱۳ هجری و در زمان قاجار ساخته شده و در فهرست آثار ملی کشور ثبت شدهاست. این خانه با بادگیرهای قرینه هلالی شکل زیبایی بر بام تالار و کلاه فرنگی روی آن یکی از زیباترین جلوههای معماری ایرانی را به معرض نمایش میگذارد. به طوری که در کتیبه چهار طرف تالار آن آمده است، ساخت بنا به سال ۱۲۹۲ ه-ق بازمیگردد.
نقاشیهای ارزنده و گچبریهای این خانه، زیر نظر صنیع الملک، نقاش بزرگ ایران و عموی کمال الملک اجرا شدهاست. صاحب این خانه، حاج سید مهدی نطنزی از بازرگانهای نطنزی مقیم کاشان و معمار آن استاد علی مریم کاشانی بودهاست. وی به خاطر سفرهای زیادی که به شهر بروجرد داشته به بروجردی معروف شده. وی عاشق دختر سید جعفر طباطبایی یکی از بزرگترین تاجران فرش آن زمان میشود و طباطبایی نیز برای رضایت دادن نسبت به ازدواجشان شرطی میگذارد. او که در خانهٔ بسیار زیبایی که اکنون با نام خانه طباطباییها شناخته میشود زندگی میکرده و به سید مهدی میگوید که باید خانهای همچون خانهٔ من بسازی تا دخترم را به همسریت در بیاورم. سید مهدی نیز قبول میکند و بعد از ۷ سال که ساخت حیاط اندرونی به پایان میرسد در خانه ساکن شده و بعد از ۱۱ سال تالار اصلی نیز تکمیل میشود. خانه بروجردی اکنون محل اداره میراث فرهنگی کاشان است
تکیه معاون الملک
تکیه معاون الملک در کرمانشاه ایران (از ۱۳۲۰ه. ق) به منظور برگزاری مراسم روضه خوانی، سینه زنی و نوحه خوانی در انجام سوگواری سید الشهدا احداث شد. معین الرعایا از تکیه علاوه بر انجام مراسم مذهبی اغلب به منظور رفع اختلافات قومی و عشایری نیز استفاده مینمود. در ابتدا فقط حسینیه به صورت سرپوشیده و با دیوارهای آئینه کاری شده و آویزهای بلوری الوان، شمعدانها و چهل چراغهایی که از سقف آویزان شده بودند، ساخته شد. در سال ۱۳۲۷ به دنبال جریان مشروطه خواهان به سرکردگی ظهیر الملک اقدام به تخریب و به توپ بستن منزل مسکونی معین الرعایا و تکیه که محل تجمع مردم بود، نمودند. بر اثر به آتش کشیدن تکیه تمامی آئینه کاریها از بین میرود و قسمتی از خود بنا تخریب میگردد. در ادامه این جریانات خانواده معین الرعایا در صدد مبارزه و انتقام بر میآیند و با کمک گرفتن از مردم سنقر و اطراف آن در تاقبستان تجمع میکنند و برای مبارزه آماده میشوند؛ که پس از مدتی با وساطت جمعی از سادات و کارگزاران و رجال شهر کرمانشاه بین خانواده معین الرعایا و ظهیرالملک صلح برقرار میگردد. تکیه معاونالملک’ از جمله آثار زیبا و باشکوه است که از دوره قاجاریه در کرمانشاه به یادگار مانده است. این بنای تاریخی در بافت قدیم شهر کرمانشاه در محلهٔ آبشوران قدیم و در خیابان «حداد عادل» واقع شده است. این اثر در ۱۳۵۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعهٔ شوش
قلعهٔ شوش قلعه ای است که توسط ژاک دمورگان فرانسوی برای سکونت باستان شناسان فرانسوی در نزدیکی آرامگاه دانیال نبی در شوش بر روی تپه تاریخی آکروپل بناشده است. از مهمترین آثار بدست آمده از این تپه ها، میتوان به مجسمهٔ معروف ملکه ناپیر اسوستون، لیوان مشهور سفالی شوش به رنگ نخودی و نقش بزکوهی و قانون حمورابی اشاره کرد.
این قلعه دارای نقش های قرون وسطایی است و توسط فرانسوی ها با استفاده از نیروی کار ایرانی و نظارت خاندان فیلی که امنیت ساخت را بر عهده داشتند و حاج مصطفی دزفولی ساخته شده است. ساخت قلعه با استفاده از آجرهای کاخ داریوش هخامنشی (کاخ آپادانای شوش) و تعدادی از آجرهای منقوش به خط میخی چغازنبیل که ناشی از تخریب قسمت هایی از این بناها بوده انجام شده است. پیگیری ها و مکاتبات دولت ایران برای بازپسگیری قلعه فرانسویها منجر به تحویل اسناد و مدارک این قلعه در سال ۱۳۷۳ از سوی دولت فرانسه به ایران شد. نقشهٔ قلعه ذوزنقه شکل است، که قاعدهٔ کوچک آن در سمت شمال واقع شده و دور تا دور آن را راهرویی احاطه کرده و چند ردیف اتاق به سمت حیاط، بر گِرد آن قرار گرفته است. برج شمال غربی قلعه مربع شکل و برج شمال شرقی، دایره شکل است.
بنياد توس در شبکه تلگرام
به کانال بنياد توس در شبکه تلگرام بپيونديد!
کاخ گلستان
کاخ گلستان از کاخ های دوره زندیه و قاجار است که در مرکز شهر تهران واقع شده است. کاخ گلستان با قدمتی بالغ بر ۴۴۰ سال یکی از منحصر به فردترین مجموعه های تاریخی ایران میباشد. اطلاق نام گلستان به این مجموعه ریشه در بنیان تالاری بنام «گلستان» از بنا های عهد آقا محمد خان قاجار دارد. کاخ گلستان از عهد صفویه تا دوران معاصر دستخوش تغییراتی گردیده است. هر چند که بنیان کاخ گلستان در دوران شاه عباس صفوی شکل میگیرد ولی امروزه از آن بنیان ها اثری در میان نیست؛ و داشته های موجود کاخ گلستان از لحاظ دیرینگی محدود به بخشی از آثار و ابنیه از دوران زندیه بوده و فراتر از آن نمیرود. کاخ گلستان در ۱۳۹۲ خورشیدی به عنوان میراث بشری از جانب یونسکو به ثبت رسید.>
اهمیت واقعی ارگ در دوران آقا محمدخان قاجار رنگ جدی تری بخود گرفت. وی بعد از غلبه بر لطفعلی خان زند به تهران برگشته و در نوروز ۱۲۱۰ ه. ق به نام پادشاه ایران تاجگذاری میکند. این حرکت آقا محمد خان به اهمیت ارگ سلطنتی بیش از پیش افزوده و در عهد فتحعلی شاه قاجار هم به خاطر تاجگذاری وی در این شهر و هم بواسطه خیالات شکوهمند این پادشاه کاخ گلستان توسعه بیشتر و آراستگی بهتری را تجربه کرد. در عهد ناصرالدین شاه قاجار کاخ گلستان دستخوش تغییرات اساسی و متأثر از اروپا گردید. اگر چه در دوران سه پادشاه آخر سلسله قاجاریه (مظفرالدین شاه، محمد علی شاه و احمد شاه قاجار) تا انقراض این سلسله ارگ سلطنتی از لحاظ معماری تغییرات خاصی را به خود ندید ولی تاریخ آن با شماری از رخدادهای عمده سیاسی مانند انقلاب مشروطه و پیامدهای آن توأم و عجین گردید. ارگ سلطنتی در سالهای بعد از انقراض سلسله قاجار و به روی کار آمدن سلسله پهلوی شاهد تاجگذاری پهلوی اول و پهلوی دوم بود>
باغ نارنجستان قوام
قوام السلطنه در سال ۱۲۵۲ ه. ق به حکومت فارس منصوب گردید و در محله سکونت خویش (محله بالاکفت) اقدام به احداث ابنیه تاریخی و سکونتی نمود که به شکل گیری مجموعه قوام منجر گردید. این مجموعه که در بین عامه مردم به باغ قوام معروف است بواسطه نام بنای بیرونی خود امروز به نارنجستان قوام معروف است. مجموعه قوام بین سالهای ۱۲۵۷ و ۱۲۶۷ مقارن با حکومت ناصرالدین شاه قاجار ساخته و تکمیل گردیده است. این مجموعه از عناصر متعددی تشکیل یافته که عمدهترین این عناصر عبارتند از حمام گچینه، حسینیه قوام، مکتب خانه قوام (خانه عرقیها)، اندرونی قوام (منزل زینت الملک)، دیوان خانه قوام (نارنجستان)، حمام اختصاصی قوام و اصطبل و زنجیرخانه (در حال حاضر از بین رفته است). البته بازارچهای هم در این مجموعه وجود داشته که در اثر احداث خیابان لطفعلی خان زند از بین رفته است. بنای نارنجستان در سال ۱۳۴۵ خورشیدی به دانشگاه شیراز اهدا گردید و بین سالهای ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۸ خورشیدی مورد استفاده موسسه آسیایی، تحت سرپرستی پروفسور آرتور اپهام پوپ، ایران شناس معروف بودهاست. در سالهای اخیر زیرزمین ضلع شمالی تعمیرات اساسی گردیده و به عنوان موزه مورد استفاده قرار گرفته که در آن اشیای فرهنگی اهدایی پروفسور پوپ نگهداری میشود
سردر باغ ملی
سردر باغ ملی، از بناهای به جا مانده از دوره قاجار میباشد که در سالهای ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۴ توسط جعفرخان کاشانی نوسازی شده و اکنون یکی از نمادهای شهر تهران است. این بنا به عنوان دروازه ورودی به میدان مشق که محوطه ای نظامی و در اختیار قشون بوده، ساخته شد. چندی پس از ساختن این دروازه، طرح برپایی نخستین باغ همگانى شهر تهران به نام باغ ملی در زمینهای درون میدان مشق برنامه ریزی و پیاده سازی شد و از این رو نام دروازه میدان مشق به سردر باغ ملی دگرگون شد. با این حال باغ ملی چند سال بیشتر دوام نیاورد و در محوطه آن، ساختمان هایی از جمله ساختمان وزارت امور خارجه ایران، کتابخانه ملی و موزه ایران باستان ساخته شد. اما نام این باغ بر سر دروازه میدان مشق پابرجا ماند. میدان مشق از بزرگترین میدانهای نظامی بوده در حدود ۴۰۰ متر طول و ۴۰۰ متر عرض داشته است سربازخانه مرکزی در آن واقع بوده و نظامیان در آن مشق نظام میکردند. این میدان در زمان فتحعلی شاه قاجار بنیاد نهاده شد و در دوره ناصرالدین شاه تجدید و توسعه یافت. در آن زمان میدان مشق دروازهای زیبا پیدا کرد با یک درب دولنگه و دو طاق نمای مسدود که در شرق دروازه و سردر کنونی ایجاد گردید که به «سر در ناصری» معروف شد و بعضی مواقع ناصرالدین شاه از بالای آن به تماشای مشق نظامیان مشغول میشد. از وقایع مهم این میدان میتوان به اعدام میرزا رضا کرمانی قاتل ناصرالدین شاه و نیز اعدام شیخ فضل الله نوری اشاره کرد.
سر در باغ ملی و پس از آن ساختمانهای مجاور آن در دوره رضا شاه و توسط جعفر خان کاشانی و کمک آلمانیها (پیش از جنگ جهانی دوم) ساخته شد. این سردر در جانب شرقی سر در قبلی و با همان ابعاد و شکل ظاهری ساخته شد و پس از آن سر در قبلی ویران گردید. در نمای خارجی اشعاری از ندیم الملک، نقوش کاشیکاری شده با نقش دو شیر که تاجی را در میان گرفتهاند، پلنگ، شیر و خورشید، تیربار و گلولههای توپ به چشم میخورد. نمای داخلی دارای این نقوش است: صحنه تسخیر تهران در کودتای ۱۲۹۹ در نزدیکی دروازه و برج و باروهای تهران، نگاره تمام قد سربازان لژیون قزاق، مسلسل و نقوش فرشته پیروزی که کم و بیش از حجاریهای طاق بستان اقتباس گردیده است. هر سه درب دارای دروازههای چدنی است که در قورخانه تهران توسط استاد محمد علی کرمانی ساخته شده است. این اثر بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاخ سعدآباد
مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد به مجموعه عمارتها و کاخهایی گفته میشود که در دربند، شمالیترین منطقه تهران در زمینی به مساحت ۱۱۰ هکتار بنا شدهاست. این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمهسارها، قناتها، باغستانها، گلخانهها و خیابان است. این عمارت از شمال با کوههای البرز، از شرق با گلابدره، از غرب با ولنجک و از جنوب با تجریش همسایگی دارد. رودخانه جعفرآباد، از وسط محوطه کاخ میگذرد. در دوران پهلوی اول، سراسر باغ سعدآباد از رودخانه دربند مشروب میشد؛ ولی در دوران پهلوی دوم، به دلیل بخشیدن آب رودخانه در نیمی از شبانهروز به رعایا، و کافی نبودن این میزان آب رودخانه برای آبیاری سراسر مجموعه، از دوازده رشته قنات قدیمی و جدیدالاحداث استفاده گردید.
مجموعه سعدآباد، چند دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب ایران را سپری کردهاست. سعدآباد در دوره قاجار بنا شد و سکونتگاه تابستانی (ییلاق) شاهان این سلسله بودهاست. پس از کودتای ۱۲۹۹ بناها و عمارتهای متعددی در آن ساخته شد که بالغ بر ۱۸ کاخ در ابعاد مختلف میشوند. هر یک از بناها محل سکونت یکی از افراد دودمان پهلوی بودهاست. محمدرضا پهلوی نیز در دهه ۱۳۵۰ در این مکان سکنی گزید؛ که در دوران اوایل سلطنت او، ساخت آن به پایان رسیدهاست. جدیدترین کاخ این مجموعه نیز کاخ لیلا پهلوی میباشد که متعلق به کوچکترین دختر محمدرضا پهلوی بودهاست.
پس از انقلاب ۵۷ این مجموعه به شکل موزه درآمد ولیکن کاخ فعلی ریاست جمهوری در جوار این مجموعه قرار دارد. از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده شده است.
خانه شاپوری
منزل شاپوری مربوط به اوایل دوره پهلوی است و در شیراز، خیابان انوری، روبروی خیابان اهلی واقع شدهاست. این اثر به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این اثر از سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۵ توسط استاد ابوالقاسم مهندسی معمار معروف شیرازی بنا شده است و متعلق به عبدالصاحب شاپوری از تاجران بزرگ شیراز بوده است.
تا دهه ۷۰ هجری شمسی این بنا مورد استفادهٔ خانوادهٔ شاپوری بود و چند سال به صورت متروکه رها شده بود و در نهایت در سال ۱۳۷۸ سازمان میراث فرهنگی استان فارس آن را خریداری و ثبت میراث فرهنگی ایران کرد. این بنا در دو طبقه با زیربنای ۸۴۰ مترمربع و در زمینی به مساحت ۴۶۳۵ مترمربع به سبک معماری قاجاریه بنا شده است و جزو اولین بناهایی است که در آن سالها با رویکرد آزادانه به معماری طراحی شده است.
رادیو رویا” برنده جایزه “ببر هیووس” جشنواره روتردام شد
فیلم “رادیو رویا” به کارگردانی بابک جلالی، ایرانی مقیم آمریکا به عنوان فیلم برتر جشنواره بین المللی روتردام برنده جایزه “ببر هیووس” شد. این فیلم که در شهر سانفرانسیسکو فیلمبرداری شده داستان شبکه رادیویی کوچکی به نام “پارس رادیو” را روایت میکند که گرداننده آن “میستر رویانی“مهاجری ایرانی است. فیلم روایت روزی است که قرار است اولین گروه راک افغان در استودیو همراه با گروه متالیکا اجرایی داشته باشند.
جشنواره روتردام که از سال۱۹۷۲ آغاز به کار کرده از مهمترین جشنوارههای اروپا به شمار میرود.
مستندسازان زن ایرانی در بلژیک
هشتمین جشنواره بینالمللی فیلمهای زنان بروکسل میزبان آثار زنان مستندساز ایرانی است. این جشنواره که مختص به رقابت گذاشتن آثار زنان فیلمساز است، سه مستند ایرانی را به رقابت میگذارد :«نینجای ایرانی» به کارگردانی مرجان ریاحی، «حرفه: مستندساز» ساخته مشترک سپیده ابطحی، فرحناز شریفی، شیرین برق نورد، فیروزه خسروانی، مینا کشاورز، سحر سلحشور و ناهید رضایی و «آی مثل ايران» ساخته ساناز آذری به نمایندگی از ایران در این رویداد حضور دارند.
هشتمین جشنواره بینالمللی فیلمهای زنان بروکسل از 28 ژانویه تا 1 فوریه برگزار میشود
ساختمان بانک ملی
ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی ایران وابسته به بانک ملی ایران از ساختمانهای ساخته شده در دوره پهلوی است و در تهران، خیابان فردوسی، کنار بانک مرکزی و فروشگاه تعاون جای گرفته است. این اثر در سال ۱۳۷۹ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این ساختمان با معماری ویژه خود که در سال ۱۳۰۷ ساخته شده است به عنوان یکی از نخستین و کهن ترین ساختمانهای بانک ملی ایران شناخته میشود.
ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی توسط یک معمار آلمانی به نام هنریش طراحی شد. این ساختمان نخستین تلاش برای تلفیق معماری باستانی ایران و معماری اروپا را نشان میدهد و شاخصترین نمونه در نوع خود به شمار میرود. مجسمه های شیر که در ورودی ساختمان نصب شدهاند توسط غلامرضا رحیم زاده ارژنگ مجسمه ساز ایرانی ساخته شده اند.
صهبا امینی کیا آهنگساز ایرانی در سانفرانسیسکو
صهبا امینی کیا آهنگساز ایرانی مقیم سانفرانسیسکو در روز ۵ فوریه ۲۰۱۶ آخرین اثرش را در سانفرانسیسکو اجرا میکند.
این آهنگساز اظهار کرد: جدیدترین قطعه ام با عنوان “صدا تنها صداست که می ماند” بر مبنای یک ترانه قاجاری که توسط لورتا هایراپتیان در کلوپ موزیکال علینقی وزیری ضبط شده، نوشته شده و از صدای خوانندگان جوان ایرانی بهشکل یک همکاری از راه دور در آن استفاده شده است.
چهار فیلم ایرانی در جشنواره برلین
شصت و ششمین دوره جشنواره برلین، برلیناله، از ۲۲ بهمن امسال آغاز به کار میکند و چهار فیلم ایرانی در این جشنواره حضور خواهند داشت. .
فیلمهای “اژدها وارد میشود” ساخته مانی حقیقی در بخش مسابقه، “لانتوری“ به کارگردانی رضا درمیشیان در بخش پانوراما، “والدراما“ ساخته عباس امینی و مستند “رویای دم صبح“ ساخته مهرداد اسکویی در بخش جنبی این جشنواره به نمایش درخواهند آمد.
آرامگاه بوعلیسینا
آرامگاه بوعلی سینا بنای یادبود شیخ الرئیس ابن سینا فیلسوف، دانشمند و طبیب مشهور ایرانی است که در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده است و این اثر در ۱۳۷۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنای آرامگاه بوعلی سینا در زمان قاجاریه ساخته شد. این مقبره به دستور دختری به نام نگار، نوه فتحعلی شاه، بنا شد. در سال ۱۳۳۰ انجمن آثار ملی ایران به مناسبت هزارمین سالروز تولد ابوعلی سینا تصمیم به ساخت آرامگاهی جدید گرفت. طرح ونقشه بنای فعلی توسط مهندس هوشنگ سیحون به سبک معماری دوره و سده ای که بوعلی سینا در آن میزیسته از روی قدیمیترین بنای تاریخ دار اسلامی یعنی برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس اقتباس شدهاست.
کار ساخت بنای جدید آرامگاه در سال ۱۳۳۳ هجری شمسی به پایان رسید. محل آرامگاه جدید بوعلی منزل مسکونی و مقبره فردی بنام ابوسعید دخوک، دوست صمیمی بوعلی سینا بوده است که بقایای جسد بوعلی سینا هم به این مکان منتقل و دفن شد. بنای آرامگاه تلفیقی از دو سبک معماری ایران باستان و ایران بعد از اسلام است. در طراحی این مجموعه از عناصری از هنرمعماری سنتی ایرانی استفاده شده است. عناصری مانند برج، الهام گرفته از برج گنبد قابوس، باغچه ها متأثر از باغ های ایرانی، آب نماها الهام گرفته از حوض خانه های سنتی و نمائی با روکار سنگهای حجیم و خشن خارا که با سنگ گرانیت کوهستان الوند آراسته شده و نمودار کاخ های باستانی ایرانیان است.
مجلس سنای ایران
به موجب قانون اساسی مورخ ۱۲۸۵ حکومت ایران علاوه بر مجلس شورای ملی باید دارای مجلس دیگری به نام «مجلس سنا» باشد ولی به علت بعضی از مخالفتها تا پایان سلطنت رضاشاه پهلوی دربارهٔ این شاخه قوه مقننه تصمیمی اتخاذ نگردید، تا اینکه در روز ۱۳۲۷ لایحه تشکیل مجلس سنا به تصویب مجلس شورا و صحه شاه رسید. به موجب اصل ۴۳ قانون اساسی تعداد نمایندگان مجلس سنا شصت نفر بوده که سی نفر از طرف مردم (پانزده نفر از تهران و پانزده نفر از شهرستان) و نیمی دیگر از سوی شاه (پانزده نفر از تهران و پانزده نفر از شهرستان) انتخاب میشدند که گروه اول سناتورهای انتخابی و دسته دوم به سناتورهای انتصابی معروف بودند. انتخابات مجلس سنا در هر دوره قانونگذاری همزمان با انتخابات مجلس شورای ملی شروع و اخذ رأی در یک روز انجام میشد.
ساختمان کنونی مجلس توسط حیدر غیایی معمار ایرانی، طراحی و ساخته شد. این بنا تا سال ۱۳۵۷ جهت جلسات مجلس سنا مورد استفاده قرار میگرفت.
نمایش ویدئوآرت های ایرانی در میلان
ویدئوآرتیست های ایرانی طی دو نمایش همزمان آثارشان را در میلان ایتالیا به نمایش میگذارند. آثار هنرمندان برگزیده “سومین جشنواره ویدئوآرتیست” از ١۴ تا ٢۴ ژانویه در مرکز تخصصی “ویدئوآرت باکس” میلان به نمایش در میآید.
فاطمه امیدیان، آرزو باغ شیخی، آذر خورشید، ستاره حسینی، فاطمه بهمنی سیاهمرد، شهیره فروغی، مروارید قاسمی، حمید قدرتی، صادق اسد، سپیده امیری، الیکا زارعی و نغمه مقصودلو هنرمندان حاضر در این نمایشگاه هستند.
نمايشگاه ۶ هنرمند ايرانى در نيويورک
موزهٔ هنرهای معاصر تهران
موزهٔ هنرهای معاصر تهران یکی از سرشناس ترین موزه های ایران است. این موزه در سال ۱۳۵۶ خورشیدی به کوشش و ابتکار فرح پهلوی در گوشهٔ غربی پارک فرح (بوستان لاله کنونی) در امیرآباد تهران بنا شد. موزهٔ هنرهای معاصر تهران شامل جامع ترین و مهمترین گنجینه های هنر مدرن در خارج از اروپا و آمریکای شمالی و مالک یکی از ۵ تا ۱۰ مجموعهٔ مهم هنر نوگرا در دنیاست. این موزه دارای کارهای مهمی از جنبش های هیجان نمایی انتزاعی، پاپ آرت، مینیمالیسم، مفهومی، و فوتورئالیسم است. در گنجینهٔ دائمی موزه بیش از ۳۰۰۰ اثر ارزشمند از نخبگان هنرهای تجسمی نگهداری میشود.
ساختمان موزهٔ هنرهای معاصر از نمونه های معماری نوین در ایران به شمار میرود. در این سازه، از معماری سنتی ایران و عناصر مدرن بهره گرفته شده. طراحی و معماری این سازه به دست کامران دیبا معمار ایرانی انجام گرفت که عناصر معماری سنتی ایران، همچون هشتی، چهارسو، و گذرگاه را در طراحی آن قرار داد. دیبا ایدهٔ طرح موزه را از کارهای لو کوربوزیه و فرانک لوید رایت وام گرفت و در طراحی محتوا و بخشهای لازم آن به موزه هنرهای مدرن نیویورک نیز چشم داشت. به گفتهٔ دیبا، وی فضاهای درونی موزه را به گونه ای طراحی کرد تا «ارتباط میان انسان ها و فعالیت های آنان با هم» را تقویت کند. فضاهای باز و راهروهایی که به آرامی در فضای موزه چرخیده و به گالریها میرسد چنین فضایی را فراهم کرده اند. ساختمان موزه از سنگ و بتن ساخته شده و روی هم رفته (همراه باغ های اطراف) ۸۵۰۰ مترمربع مساحت دارد. مساحت سطح کلی دیوارهای موزه نزدیکِ ۲۵۰۰ مترمربع است. خود موزه بیش از ۵۰۰۰ متر مربع مساحت دارد و ساختنش ۹ سال طول کشید. نمای بیرونی ساختمان با الهام از بادگیرهای مناطق حاشیهٔ کویر ایران ساخته شده است. به گفته دیبا، به خاطر آنکه وی بودجه ای در اختیار نداشت تا به دیدار موزه های مختلف جهان برود، آرام آرام توجهش به یافتن سبکی از معماری محلی جلب شد و بهترین نمونه های چنین سبکی را در پشت بام های گِلی و گنبدهای شهرهای کویری ایران یافت. طاق های مرسوم روستایی و نورگیرهای برگرفته از بادگیرهای کویری نقش نوعی هدایتکنندهٔ نور فضای بیرون به درون مجموعه را بازی میکند. اگرچه در گذشته پنجره های تعبیه شده در انتهای «بادگیر» این طاقها، نقش انتقال دهندهٔ جریان باد و تهویه را در ساختمان داشت، اما امروزه دیگر باز نمیشوند و تنها به فضاهای درونی روشنی می بخشند.
تئاتر شهر
ئاتر شهر بزرگترین مجموعه نمایش تئاتر ایران است که در سال ۱۳۴۶ توسط مهندس علی سردارافخمی طراحی شد و ساخت آن پنج سال به طول انجامید. این مجموعه در روز شنبه هفتم بهمن ۱۳۵۱ با روی صحنه رفتن نمایش باغ آلبالو نوشته آنتون چخوف و به کارگردانی آربی اوانسیان و با بازی داریوش فرهنگ، سوسن تسلیمی، مهدی هاشمی، فهیمه راستکار و پرویز پورحسینی به عنوان مدرنترین سالن تئاتر تهران افتتاح شد. در آغاز تئاتر شهر و اجرای تئاترها زیر سرپرستی سازمان جشن هنر شیراز بود ولی پس از چندی به سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران واگذار شد.
این مجموعه از معماری زیبایی برخوردار است و جزء میراث فرهنگی کشور محسوب میشود. مجموعه تئاتر شهر در چهارراه ولی عصر (تقاطع خیابان انقلاب و خیابان ولی عصر) در مجاورت پارک دانشجو در تهران قرار گرفتهاست و محوطه سنگفرشی وسیع و زیبایی داردb .نای زیبای تئاتر شهر به شکل دایره و بر اساس طرحی از علی سردارافخمی یکی از شاگردان هوشنگ سیحون با الهام از برج طغرل و در ساختمان آن، ترکیبی جالب از کاشی و آجر به کار رفتهاست. ترکیب کاشی به شکل انتزاعی و استفاده از آجر برجسته که در دورههای مختلف تاریخی به ویژه معماری ایلخانیان و ستونهای قرینهای تخت جمشید ساخته شدهاست. ساختمانی مدور و خیمه گونه که معماری تماشاخانههای ایرانی را در ذهن تداعی میکند. شاید ویژگی مهم دیگر تئاتر شهر در پلان دایرهای شکل آن باشد. این پلان ترکیبی از معماری یونان و روم قدیم و بناهای مربوط به نمایش، مانند پانتئون و کولوسئوم است. تئاتر شهر تنها سالن نمایش در ایران است که دارای حصار نمیباشد بطوریکه علاوه بر فضاهای سرپوشیده، محوطه باز اطراف بنا در مجاورت خیابان ولی عصر و محوطه پارک دانشجو نیز بخشی از این مجموعه محسوب میشوند و نقش بسزایی در جلب مخاطبین به این سالن نمایش را داشتهاست. مساحت بستر طرح این بنا ۳۰۰۰ متر مربع، و مساحت زیر بنای آن ۵۶۰۰ متر مربع است. با توجه به پلان دایرهای شکل این بنا، قطر تقریبی بدنه آن ۳۴ متر است. ارتفاع تئاتر شهر ۱۵ متر است.
برج آزادی
برج آزادی که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، به نام برج شهیاد شناخته میشد، یکی از نمادهای شهر تهران است و به عنوان نماد «ایرانِ مدرن» برای یادبود جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران در میانه یکی از میدانهای اصلی غربِ تهران به نام میدان شهیاد و آزادی کنونی طراحی و ساخته شده است.
معماری برج، تلفیقی از معماری هخامنشی، معماری ساسانی و معماری اسلامی است. در محوطه زیرین برج، چندین تالار نمایش، نگارخانه، کتابخانه و موزه قرار دارد.در سال ۱۳۴۵ خورشیدی طرح یک نمادِ شناسایی ایران میان معماران ایرانی به مسابقه گذاشته شد و در پایان طرح مهندس معمار حسین امانت، بیست و چهار ساله و دانشآموخته دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران برنده و برای ساخت برگزیده شد. عملیات ساخت برج آزادی آبان ۱۳۴۸ خورشیدی آغاز گردید و پس از بیست و هشت ماه کار، در دیماه ۱۳۵۰ با نام برج شهیاد به بهرهبرداری رسید. در جشن گشایش این برج از “منشور حقوق بشر کوروش” برای نخستین بار در این مکان پردهبرداری شد.
کلیسای صلیب مقدس
این کلیسای کوچک در سال ۱۹۸۷ میلادی در منطقه ونک تهران و در محدوده اراضی ورزشگاه آرارات که سابق بر آن محل قبرستان ارامنه ده ونک بوده است بنا گردیده است. پلان کلیسا بشکل صلیب بوده و دارای تنها یک ورودی در سمت غربی و نورگیرهای باریک متعدد در نقاط مختلف بنا میباشد. این کلیسا که توسط مهندس رستم وسکانیان طراحی با بتون ساخته شده است از نظر معماری دارای سبک نوینی است که سطح خارجی آن با تعداد زیادی صلیب تزئین گردیده است.
این بنای زیبا عنوان کننده تاریخچه ای غنی از هنر و معماری ارامنه تهران بوده که با قدمت30 ساله خود به عنوان اولین بنای تمام بتنی ایران شناخته می شود. پروژه ای که جسارت و بینش مذهب مسیحیت ارامنه در پلان، نما و کالبد آن نقش بسته است. کلیسای صلیب مقدس بین سال های 1364 تا 1366 (1985 تا 1987 میلادی) اجرا شده و از بناهای ارزنده و ماندگار شهر تهران به شمار می رود.
ساختمان ترمه
معماران و طراحان برجسته با در نظر گرفتن کاربری و دیگر عوامل طراحی به حجم بنا شبیه به اثری هنری نگاه می کنند. حجمی که در عین زیبایی کاربری و استفاده از ساختمان را آسان می کند. ساختمان اداری تجاری ترمه در همدان اثر معماران شناخته شده فرشاد مهدی زاده و احمد بطحائی، حجمی زیبا و متفاوت دارد. همدان فضای شهری فعالی دارد و به خاطر میادین و یک محور شهری مهم شمالی- جنوبی که این دو را به هم وصل می کند، زبانزد است. این محور از ضلع غربی شهر وارد سایت شده و از آن عبور می کند.
این ساختمان در دو طبقه با کاربرد تجاری طراحی شد. یک فروشگاه خرده فروشی در طبقه همکف و یک دفتر خصوصی در طبقه اول قرار گرفت. طبقه دوم (بام ساختمان) نیز می بایست از لحاط خط آسمان شهر به واسطهی دیواری با ارتفاع ۲.۵ متر با دیوار ساختمانهای مجاور همسطح باشد. این پروژه دارای سه کاربرد در سه سطح با راه ارتباطی مختلف به فضای شهری است. به دلیل اینکه هر یک از بخشهای این پروژه، مراجعین و ارباب رجوعان متفاوتی دارد، بنابراین طرح به گونهای شکل گرفت که این بخشها به صورت مجزا و مستقیم به فضای (شهری) بیرون متصل باشد. علاوه بر این، این پروژه به یک راه دسترسی عمودی نیاز داشت. دیوار حائل و خط جدا کنندهی دو بخش اداری و تجاری از همدیگر به عنوان مهمترین و اصلی ترین بخش این پروژه به شمار می رفت که به عنوان المان معماری در این ساختمان، فرم را به وجود می آورد. دیوار حائل، تاوه یا سطح بتنی است که دو بخش زیرین و بالایی را به صورت یک طبقه اداری در بالا، و یک بخش فروشگاهی در پایین از هم جدا می کند. تاوه سقفی فروشگاه تاب برداشته و به شکل راهپله درآمده تا بخش اداری را مستقیما به پیادهروی جلوی ساختمان هدایت کند. پشت بام در اختیار بخش اداری قرار گرفته تا در مراسم تجاری و مهمانیها از آن به عنوان باغ سقفی استفاده شود. نما یک سیستم پوششی پیوسته است و از آجرهای بومی تشکیل شده که با شیوههای آجرنمای محلی و سنتی آرایش و چیده شده است تا با بافت منطقه سازگار باشد و این نوع نمای سنتی برای چنین ساختمانی با کاربرد اداری و تجاری در این روزگار مدرن خود به نوعی حس نوستالژی و چشم نوازی را برای هر بیننده ای به دنبال دارد.
خانه مشا
بناهای معماری شاخص همیشه الزاما از حجم های عجیب غریب با شکل های نامتعارف به وجود نیامده اند. بازی با حجم های ساده گاهی منجر به خلق معماری های برجسته ای می شود که هرکسی را به حیرت وا می دارد. یکی از نمونه های این بناهای برجسته که برنده ی جایزه جامعه ی معماران امریکا شده است، خانه مشا اثری دیگر از معماران برجسته ی ایرانی، گروه معماری موج نو به سرپرستی لیدا الماسیان و شاهین حیدری است که در منطقه خوش آب و هوای دشت مشا در نزدیکی تهران واقع شده است.
شکل در نظر گرفته شده برای این پروژه یک حجم عرضی با جهت گیری از دامنه به سمت دشت مشا بود، در نتیجه این سه جعبه ی طره شده (معلق) با چرخش مشخص نسبت به یکدیگر شکل گرفتند. متعاقبا فضاهای اضافی تولید شدند و سقف هر طبقه تراس طبقه ی دیگر شد. شیب تند سایت، به هر جعبه کاملا حس معلق بودن می دهد. کاربری ها از سطح بالاتر به پایین تر به ترتیب توزیع شده اند. برای داشتن یک چشم انداز بی نهایت، وجوهی از جعبه ها که رو به دشت هستند، دارای پنجره های تمام قد با دیدهای پانارومایی می باشند. در این پروژه پنجره ها نقشی بیش از بازشو یا عنصر ساختاری دارند، آن ها مانند یک پرده ی شفاف بین درون و بیرون هستند که فضاهای داخلی را لبریز از چشم اندازهای طبیعی می کنند. یک ستون لوله ای مایل در نقطه ی تقاطع جعبه ها قرار گرفته که پله ها را پوشش می دهد و یک وید به وجود آورده که به خاطر موقعیتش دیدی مایل بین سه طبقه ایجاد کرده و تعامل بین اعضای خانواده را بهبود می بخشد. برای حفظ خلوص فرم بنا، ساختمان با یک پوسته ی سفید منفرد پوشیده شد که باعث شد حجم بنا در دامنه ی کوه متمایز و درخشان به نظر برسد.
خانه شریفی ها
یکی از مثال های بارز معمارى مدرن ايرانى خانه شریفی ها است که در تهران و محله دروس واقع است. اين خانه توسط شرکت معماری ایرانی نکست آفیس طراحی شده است. این ساختمان در7 طبقه بوده و دارای آسانسور، استخر و سالن ورزشی می باشد. مسئله قابل توجه این است که این خانه دارای سه اتاق شبیه به جعبه های چوبی بزرگ است که با استفاده از یک سیستم دوار قابلیت چرخش دارد. خانه شریفی ها در سال 2013 تکمیل شده است و متراژ کلی آن 1400 مترمربع می باشد. با توجه به اندازه آن و طراحی غیر معمول، طرح این خانه پیچیده می باشد.
دو طبقه زیرزمین شامل سالن ورزشی و امکانات تفریحی از قبیل یک میز بیلیارد می باشد، در حالی که طبقه همکف شامل پارکینگ و سرایداری است. طبقه اول و دوم شامل فضایی خانوادگی و امکاناتی از جمله آشپزخانه، سالن، اتاقی برای تماشای تلویزیون و قسمتی برای پیانو می باشد. در نهایت طبقه باقی مانده شامل اتاق خواب، حمام، آشپزخانه و سالنی دیگر می باشد. در این ساختمان سه اتاق خواب وجود دارد که در آب و هوای سرد قابلیت “بسته” شدن را دارد. با این حال، هنگامی که خورشید بیرون می آید، هر اتاق می تواند با لمس یک دکمه 90 درجه به سمت خارج بچرخد، و در حالی که این اتاق ها در حالت “باز” قرار داشته باشند امکان استفاده از نور و تهویه وجود خواهد داشت.
خانه شریفی ها برنده جایزه معتبر بین المللی معمار خاورمیانه در سال ۲۰۱۴ و برنده جایزه معمار سال ۹۲ شد.
خانه صبا
نمای روبه خیابان خانه صبا نمائی پویا و متحرک است که توسط ساکنین آپارتمان تغییر میکند. این نمای دو پوسته، که سعی در برقراری ارتباط با شهر را دارد از یک لایه شفاف و یک لایه چوبی متحرک تشکیل شده است. میزان باز و بسته بودن لایه دوم تابعی از نیاز ساکن خانه به نور، حریم و دید است. در نمای روبه باغ، جعبههای گل بصورت مدولار روی هم قرار گرفته و نردههای بالکنها را شکل میدهند. این بدنه سبز از جمع آوری آبهای مصرفی در همان ساختمان و آب باران بصورت قطره ای و هوشمند آبیاری میشود. در ساخت این بنا بطور کامل از مواد و مصالح بومی و محلی و همینطور مصالح باز مانده از تخریب بنای قبلی استفاده شده است. چوبهای راه آهن که پس از چهل سال استفاده کنار گذاشته شده بودند، مجدداً پرداخت و در کف حیاط استفاده شدند. کلیه مصالح مصرفی از جمله چوب ، آجر، ورق آهن، سنگ از مواد سازگار با طبیعت انتخاب و از منابع بومی و محلی تأمین شده است. سارا کلانتری، رضا صیادیان که با معماری”خانه صبا” رتبه سوم مشترک جایزه معمار در بخش مسکونی سال 1394 را کسب کردند در این پروژه به استفاده از مصالح بومی توجه داشتهاند.>
دو پوسته بودن نمای رو به خیابان از تبادل حرارت مابین داخل و خارج جلوگیری میکند. پوسته بیرونی از جنس چوب است، که قابل کنترل بوده و باز و بسته میشود تا میزان نور و سایه دلخواه را تأمین کند. پوسته دوم پرده ای شیشه ای از پنجرههای دو جداره سرتاسری است که با تاکید بر شفافیت، مرزی ظریف میان داخل و خارج بوجود میآورد. در طراحی نمای جنوبی از ایده قرارگیری فضای سبز در ایوان استفاده شد، این ایده تمامی بالکنها را پوشش داده و بصورت دیواره ای یکپارچه باغ را به بام متصل میکند و از طرف دیگر عمق ایجاد شده در نما از تبادل حرارت و اتلاف انرژی جلوگیری میکند.
نمايشگاه فرش های فائق احمد
سالروز زکریای رازی به فهرست جشنهای يونسکو اضافه شد
سالروز تولد یک هزار و۱۵۰سالگی زکریای رازی در فهرست جشنهای سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) برای دو سال آینده اضافه شده است. زکریای رازی پزشک، فیلسوف و شیمی دان ایرانی است. رازی آثار ماندگاری در زمینه پزشکی و شیمی و فلسفه نوشته است و به عنوان کاشف الکل و جوهر گوگرد (اسید سولفوریک) مشهور است.
اُرسی خانه
ایجاد فضایی با حس مکان معماری ایرانی در عین حال مدرن با در نظر گرفتن نیازهای زیستی انسان، ایده کلی طراحی اُرسی خانه توسط نیما کیوانی و سینا کیوانی بوده است. در این راستا به عناصر آب، گیاه و نور توجه ویژه ای شد؛ چه در نما و دیوارهای داخلی، و چه در پشت بام و رمپ و پارکینگ؛ در واقع کانسپت طراحی بنا، فرم مدرن اُرسی است که بصورت یک شبکه چوبی همراه با شیشه های رنگی بصورت پوسته دوم به جداره نما اضافه شد و این امکان در طراحی دیده شد که کاربر، مانند پنجره اُرسی آن را بالا و پایین ببرد و بدین ترتیب علاوه بر استفاده از بازی نور و رنگ بتواند با باز کردن آن، آنرا به سایبان تبدیل کند. توجه به قاب بندی معمارانه و اصل شفافیت در معماری نیز از نکات مورد توجه در طراحی بوده است و مبحث بعد چهارم در معماری نیز از ایده های کلی طراحی بود.
نمای ساختمان بصورت دو جداره با چوب ترمو و شیشه رنگی پوشیده شده است که علاوه بر زیبایی تابش نور رنگی به فضای داخل نقش سایبان نیز دارد. این پوشش علاوه بر تاثیر بصری تاثیرات اقلیمی نیز داردانرژی انتقالی از طریق تشعشع، در ارسـی هـا حدود یک سوم حالتی است کـه صـرفا از شیـشه سـاده استفاده شده باشد . تراس ها با قاب هایی از جنس سنگ تراورتن کادر شده اند که نحوه جانمایی آنها در نما با الهام از بحث بعد چهارم در معماری است که بدین صورت تراس ها و جابجایی آنها، علاوه بر ایجاد تحرک و پویایی در نما و ایجاد تجربه متفاوت منظری هر ایوان، که کاربران در هر طبقه می توانند کادر و منظر منحصر به خود را داشته باشند. به خوبی مفهوم بعد چهارم (زمان) در معماری را پیاده می کند. قاب بندی دور تراس ها با الهام از قاب بندی فضاهای ایرانی همچون خانه طباطبایی های کاشان با شکلی مدرن ارائه شده است. که در عین تاکید بر ایوان با استفاده از حجم و فرم منحصر هر یک با ایجاد زاویه متفاوت تابش مناسب آفتاب به فضای داخلی را در زمان های مختلف بهبود می بخشد.
ساختمان اندرزگو
ساختمان مسکونی اندرزگو در زیر بنای ۲۱۵ متر مربع و در پنج واحد سه خوابه ساخته شد. طبقه ی همکف شامل فضاهای پارکینگ ، حیاط و ورودی است و انباری ها ، اتاق تاسیسات و فضای ورزشی در طبقه ی زیر زمین واقع شده اند. در بخش شمالی پروژه برای شکل دادن به پاسیو و فراهم کردن نور در قسمت شمالی ساختمان حفره ای در حجم ایجاد شده است. فضاهای عملکردی و خصوصی در سمت شمالی پروژه جایگذاری شده اند ، در حالی که فضاهای عملکردی عمومی در ضلع جنوبی ساختمان به سمت نمای اصلی و برای دعوت کردن نور طبیعی به داخل تنظیم شده است. بین این دو منطقه و در مرکز واحد فضای گردش عمومی تعبیه شده است.
در طراحی فضاهای داخلی و نمای پروژه ، استراتژی طراحان در درجه ی اول بر سادگی و اجتناب از پیچیدگی متمرکز بود. این ساختمان در کوچه ای باریک قرار گرفته که ساختمان های مجاور به صورت نا منظمی و با متریال ها و ارتفاع های مخلف ساخته شده اند. با توجه به ضوابط شهرداری ، طراح مجاز به استفاده از کنسول در این کوچه نبود. دغدغه ی معماران ، طراحی نمایی برای ساختمان بود که در اخلالی در بافت شهر ایجاد نمی کند و سطحی را به وجود می آورد که فضاهای داخلی با بیشترین کیفیت را فراهم می کند. فراهم کردن رنگ خاکستری و بافت مد نظر با برش و کنار هم قرار دادن سنگ های گرانیت بدون جلا ایجاد شده است که نمایی خنثی و بدون فرم را به دست می دهد و به آرامش بصری کوچه ، در عین کاهش هزینه های پروژه کمک می کند. برای رسیدن به اهداف دیگر از جمله تولید فضاهای داخلی با کیفیت ، چند حجم عمیق ناپیدا در آن ایجاد شده است که تراس های هر طبقه را شکل می دهند. آن ها به فرم معمولی مداوم نمای ساختمان نیستند بلکه در قالب فضاهای ناپیدایی هستند که درون قسمت های دیگر پروژه جای گرفته اند.
امیر شکلات پلاس
در شهرهای پر رفت و آمدی مثل تهران حضور مکان های همچون کافه ها که آرامش را در دل شلوغی ها به جان و روح شهر ها تزریق می کنند نعمت بزرگی است کافه های شهری با نام عمومی امیر شکلات پلاس به معماری ساناز قائم مقامی، مجتبی محمدظاهری از دفتر معماری مدام یکی از همین کافه های بی نظیر است. دیوار کافه شهری در واقع قسمتی از جداره شهری است که به درون فضای کافه امیر شکلات پلاس دعوت شده است و در این آمدن و شدن ها، فضای عمومی شکل می گیرد.
ایجاد ارتباطی نزدیک با رهگذران و حذف مفهوم فضای درون و فضای بیرونی عابر محترم را از زحمت تصمیم گیری و تردید ماندن و رفتن می رهاند؛ چرا که درون همان امتداد جداره شهری بیرون است. روی بافت بتنی دیوارهای کافه، هنر خیابانی با خیال راحت متولد می شود.کافه چی های سر به هوا از خطوط عابر پیاده می گذرند و به واقیعت باز تولید شده درگرافیتی روی دیوار می روند.
ویلای کوهسار
علیرضا تغابنی، طراح ویلای کوهساردرباره پروژه خود می گوید: این پروژه در حقیقت حل یک معضل بود. پروژه، وقتی به ما مراجعه شد که اسکلت و دیوارچینی آن انجام شده بود. و یک سالی بود که به دلیل نارضایتی کارفرما متوقف شده بود. در مرکز ویلا فضاى هشت ضلعی ای وجود داشت که توسط ستون هایی محاط شده بود. و کارفرما از شکل و اندازه وید ناراضی بود و پروژه را خفه و بسته می دید. ما به این نتیجه رسیدیم که تنها در صورتی پروژه نجات پیدا می کند که این نقطه ضعف به نقطه قوت تبدیل شود. بنابراین با بزرگ کردن وید و حذف لبه جنوبی آن، دید ساختمان باز شد و با تقویت سازه، کنسول جنوبی به تراس ساختمان اضافه شد تا با حذف اضافاتی دیگر مثل ورودی کناری و کلاه فرنگی روی سقف، پروژه به صورت یک مکعب سلمانی شود. در عین حال، ضلع جنوبی آن به داخل ساختمان کشیده شده و با چرخیدن دور وید، هم ستون ها را در خود حل کرد، هم ارتباط پیوسته ای بین بیرون و درون برقرار ساخت و هم این که و احساس پویایی و سیالیت را در سراسر خانه ایجاد کرد. دیوار جنوبی که نمای ساختمان را می ساخت، بر اساس عملکرد های داخلی مثل ورودی اصلی، تراس، اتاق خواب مستر و نورگیرهای فضای شومینه، تحت تنش و تغییرشکل قرارگرفت. دیوارنمای جنوبی به شکل الاستیک به سمت فضای داخلی کشیده شده، جایی که ستون ها را پوشانده و ارتباطی صاف و صیقلی بیین داخل و خارج ایجاد کرده. سطح نمای ویلا جوابگوی نیازهای طرح است و احساس پویایی و سیالیت را در سراسر خانه ایجاد می کند.این استراتژی سازماندهی شده بدنه ای ارایه می دهد که نور،جریان هوا و چشم اندازها را به درون هدایت می کند و ویژگی های مبتکرانه این اثر متمایز را به نمایش می دهد.
این خانه در فضایی وسیع قرار گرفته، با چشم انداز البرز در زمینه اش. با در نظر گرفتن محدودیت های ساختاری، استراتژی طرح راهی را در پیش گرفت که در آن اسکلت اولیه قابل تغییر باشد تا این حجم مکعبی را دربر گیرد و آن را به بنایی متمایز تبدیل کند. نتیجه، ساختمانی مکعبی بود با نمایی الاستیک که به دلیل کشش در نمای جنوبی حاصل شده بود.کشیدن نما به سمت فضاها و ستون ها صرفاّ به دلیل ضرورت های ساختاری نبود و خصوصیاتی نیز برای فضای درونی و بیرونی نیز ایجاد کرد.
فردوسى
حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی >>>
فردوسى
فردوسى <<<
ترنم يادها و خاطره ها در غربت
>>>
توضيح بنياد توس پس از اجراى برنامه در فيس بوک
ترنم يادها و خاطره ها در غربت
ترنم يادها و خاطره ها در غربت
ترنم يادها و خاطره ها در غربت
يکشنبه ۱۵ نوامبر ۲۰۱۵ در لوگان هال لندن
پل طبیعت
پل طبیعت تهران یک پل دو طبقه پیادهرو و غیرخودرویی است که در عباسآباد تهران قرار دارد. این پل از عرض بزرگراه مدرس میگذرد و بوستانهای طالقانی در شرق و آب و آتش در غرب را به هم متصل میکند. معمار و طراح این پل لیلا عراقیان و علیرضا بهزادی/ گروه «سازههای پارچهای دیبا» هستند. پل طبیعت در سال ۱۳۹۳ خورشیدی افتتاح گردید.
طول این پل ۳۰۰ متر بوده و وزن سازهاش ۲۰۰۰ تن میباشد. پل طبیعت بزرگترین پل غیرخودرویی ایران محسوب میشود؛ این پل ۷۰۰۰ متر مربع مساحت داشته و عرض پل در نقاط مختلف بین ۶ متر تا ۱۳ متر متغیر است. بدنه اصلی پل بر روی سهپایه بنا گردیده و برای ساخت آن ۱۴۰۰۰ قطعه فولادی در ابعاد مختلف در ارتفاع ۴۰ متری زمین برشکاری، سر هم و نصب شدهاست. برای بنای این پل بیش از ۱۰۲ کیلومتر جوشکاری و ۶۲۰۰ متر مکعب بتنریزی انجام شدهاست>.
در طراحی این پل از معماری پلهای ایرانی مانند پل خواجو الهام گرفته شده و یک سازه با طراحی ارگانیک و شبیه به درخت و کاملاً سازگار با محیط زیست و طبیعت است که نمونه مشابه آن در پارکهای ملی و طبیعی کشورهای فرانسه، کانادا، هلند، بلژیک، مالزی و استرالیا ساخته شدهاست. فرم درختی ستونها و انتخاب نام «طبیعت» برای پل، هر دو تاکیدیست بر پیوستگی دو فضای سبز (دوطبیعت) توسط پل. این پل با توجه به فرایند برشکاری، مونتاژ.
اقامتگاه اسکی بارین
این هتل کوهی بسیار زیبا واقع در کمپ شمشک توسط شرکت معماری و دیزاین ری را ساخته شده است . معماری بسیار زیبای هتل بارین مانند استخوان های به هم تنیده شده در یک مکعب ساکن ظاهر بسیار زیبایی را در کنار کوه های پوشیده از برف تشکل داده است . به دلیل نمای سفید رنگ ساختمان برخی از مشتریان و اهالی اطراف منطقه آن را با نام هتل گل یخ شمشک می شناسند.
ظاهر دور تا دور هتل به رنگ سفید می باشد اتاق های آن با گچ بری های هندسی مواج روحیات منطقه کوهستانی را به ساکنین هتل القا می کند . این اقامتگاه بسیار زیبا شامل ۶۷ اتاق می باشد هر چه رو به طبقات بالاتر می روید اتاق ها بزرگتر می شوند. ظاهر تمام راهروها و اتاق های هتل به شکل خانه های اسکیمویی طراحی شده است . تراس هتل شامل یک حوض آب گرم می باشد که تجربه آب تنی در هوای سرد می تواند یکی از هیجان انگیزترین امکانات هتل به شمار آید.
علیشیر نوایی
اميرعليشير نوايى (رمضان۸۴۴ ه.ق.، جمادى الثانى ۹۰۶ ه.ق) در هرات متولد شد. او وزير و مشاور و مهر دار سلطان حسين بايقر ، شاعر ذواللسانين، منتقد اجتماعى، مترجم، تذكره نويس، عارف، ،سياستمدار و بانى مراكز خيريّه فراوان در خراسان و ماورا ءالنهر و بود. نام او على شير و نام پدرش الوس يا کجکنه و ملقب به نظام الدّين است. وى از بزرگزادگان خاندان جغتايى بود. او مردى نيکو صفت و دانشمند و شاعر بوده و اشعار بسيارى به دو زبان فارسى و ترکى جغتايى دارد، تخلص او در اشعار ترکى نوايى و در اشعار فارسى فانى است.
نوايى به حافظ، سعدى، عطّار، جامى و برخى ديگر از شاعران پارسى عشق ميورزيد، امّا به زبان ترکى جغتايى هم شعر مى گفت. پس از نوايى سرودن شعر به دو زبان ترکى ازبکى و فارسى به يک سنّت ادبى تبديل شد و منطقۀ ماوراءالنّهر محلّ خلق آثار به دو زبان فارسى و تركى جغتايى گشت.
نوايى به منظور تحصيل معارف و کمالات به سمرقند و بسيارى از شهرهاى ديگر رفت و در آن ميان گرفتار فقر و فاقه شد. در اين هنگام سلطان حسين ميرزا در هرات به سلطنت نشست و اميرعليشير را از سمرقند فراخواند و منصب مهردارى خود را به وى واگذار کرد و اندکى پس از آن امر صدارت را نيز به او داد. اميرعليشير با وجود اين مشاغل از مطالعات علمى و تألىفات مختلف دست برنداشت و مجلس او مجمع علما و فضلاى آن روزگار بود.
وى پس از مدّتى از امور دولتى کنار کشيد و با عبدالرّحمان جامى مصاحب شد و درويشى را بر همۀ امور ترجيح داد. او در عين دورى از کار ديوانى نيز مورد توجّه سلطان حسين بوده و شاهزادگان موظّف به استفاده از مجالس وى بودند. اميرعليشير پيرو فرقه نقشبنديه و از مريدان جامى است. وى مفسر قرآن بود و جارالله زمخشرى، مفسّر قرآن را استاد خود ناميده است. وى در شهر هرات درگذشت و در اخلاصيه که خودش ساخته بود، واقع در جوار آرامگاه گوهر شاد بيگم در منطقۀ خيابان هرات به خاک سپرده شد.
کمالالدین بهزاد
کمال الدینْ بهزادِ هروی در حدود سال ۱۴۵۵ ميلادى در شهر هرات در افغانستان کنونی چشم به جهان گشود. وی تعلیمات اش را در کتابخانه هرات در نزد میرک نقاش به اتمام رساند ـ در اندک وقت در صورتگری و نقاشی مهارت تمام پیدا میکند ـ در اواخر سالهای هفتادم قرن پانزده تا سال ۱۵۰۷ م در کتابخانه سلطان حسین بایقرا به مصوری و تزئین کتاب مشغول میشود و در سال ۱۴۸۷م کتابدار آن میگردد ـ با سعی کارمندان این کتابخانه صنعت تزئین کتاب به پایه بلندی میرسد ـ در سال ۱۵۱۲م اسمیعل صفوی هرات را تصرف مینماید و درسال ۱۵۲۰ م بهزاد را به تبریز که پایتخت او بود میبرد ـ بهزاد در کتابخانه شاهی تبریز خدمت کرده به ولیعهد اسمیل صفوی طهماسب صورت کشی یاد میدهد در سال ۱۵۲۴ م اسمیعل صفوی وفات نموده و بجای او پسر دوازده ساله اش طهماسب به تخت مینشیند ـ بهزاد دسیسه بازیهای اهل دربار را قبول نکرده به زادگاه مقدش باز میگردد. استاد کمال الدین بهزاد در سال ۱۵۳۵ م در شهر هرات وفات ميکند.
نظر به شهرت بهزاد، طی قرنها کسان بسیاری کارهای او را تقلید کرده و نامش را بر تصویرهای بیشمار گذاشتهاند. از اینرو تمیز دادن تصویرهای اصلی او کار دشواری است . این تحقیقات مخصوصاً پس از برپا شدن نمایشگاه هنر ایرانی در لندن (۱۹۳۱) تا حدی به نتیجه رسیدهاست. اساس اطلاعاتی که از کار او در دست است تصویرهایی است که با امضای اصیل او در نسخهای از بوستان سعدی نقش شده و اینک در کتابخانهٔ ملی قاهره نگهداری میشود. شیوهٔ بکار بردن رنگهای گوناگون و درخشان تصویرها از حساسیت عمیق بهزاد نسبت به رنگها حکایت میکند. از این تصویرها چنین برمیآید که بهزاد بیشتر به رنگهای به اصطلاح سرد تمایل داشته، اما در همه جا با قرار دادن رنگهای گرم به ویژه نارنجی تند در کنار آنها، به آنها تعادل بخشیدهاست. تناسب یک یک اجزای هر تصویر با مجموعهٔ آن تصویر شگفتانگیز است. شاخههای پرشکوفه و نقش کاشیها و فرشهای پرزیور زمینهٔ تصویرها نمودار ذوق تزیینی و ظرافت بیحساب بهزاد است. اما بیش از هر چیز واقعبینی اوست که کارهایش را از آثار نقاشان پیش از او متمایز ساختهاست. این واقعبینی به خصوص در تصویرهایی به چشم میخورد که صرفاً جنبهٔ درباری ندارد و نشاندهندهٔ زندگی عادی و مردم معمولی است(شیر دادن مادیانها به کرهها در مزرعه، تنبیه کسی که به حریم دیگری تجاوز کرده، خدمتکارانی که خوراک میآورند، روستائیان در کشتزار و غیره). دیگر اینکه صورت آدمها به صورت عروسکوار و یکنواخت نقاشیهای پیش از بهزاد شبیه نیست. بلکه هر صورتی نمودار شخصیتی است و حرکت و زندگی در آن دیده میشود. آدمها در حال استراحت نیز شکل و حالاتی طبیعی دارند. بر کارهای دیگری که به بهزاد منسوب است امضای مطمئنی دیده میشود. به این جهت، تنها سبک تصویرها میتواند راهنمایی برای تمیز دادن کارهای اصیل او به شمار آید. در میان تصویرهای بیشماری که در کتابها یا جداگانه به نام بهزاد موجود است اختلاف عقیده میان خبرگان بسیار است. اما بهرحال بسیاری از این کارها اگر ازآن خود استاد نباشند وابسته به مکتب او هستند. مهمترین تحول کار هنری بهزاد، توجه به شخصیتهای موجود در نگارههای اوست. بهزاد اولین نگارگر ایرانی است که به نقاشی تکچهره روی آورد. او در آثار خود جایی برای خطاط نمیگذاشت و بدین ترتیب نگارههایی مستقل از کتابت به وجود آورد.
سلطان محمد
نظامالدین سلطان محمد تبریزی یا عراقی، نگارگر چیرهدست عهد صفوی (۱۴۷۷ تا ۱۵۵۵ میلادی) نقاش دربار شاه تهماسب صفوی است. سبک نگارگری سلطان محمد، مکتب تبریز (دورۀ دوم) شناخته میشود. آثار وی در میانۀ نخست زندگی هنری، متاثر از شیوۀ هنری ماقبل صفویان در غرب ایران بوده، اما پس از آن، جریان های نوین رایج در دربار صفوی را منعکس میکند. برای پارۀ نخست میتوان از آثارش در شاهنامه تهماسبی (مشهور به هافتون)، و برای پارۀ متاخر، نگاره های وی در دیوان حافظ (۱۵۳۱ تا ۱۵۳۳ میلادی) را برشمرد.
در سال ۹۰۶ قمری، شاه اسماعیل صفوی، تبریز را فتح کرده و بر کارگاههای هنری بازمانده از آق قویونلوها استیلا یافت. در این میان سلطان محمد نگارگر نیز به خدمت وی درآمد. در سال ۹۱۶ قمری، شاه اسماعیل هرات را فتح کرده، وارث دستاوردهای باشکوه هنری دربار تیموریان گردید، و فرزند خردسالش تهماسب میرزا را به امارت آن دیار گماشت. روایت است که تهماسب در شش سالگی از محضر سلطان محمد نگارگر در تبریز فنون نقاشی را آموخت. تهماسب زمانی که در ۹۳۰ قمری به تخت نشست، هنرمندانی را از هرات به تبریز منتقل نمود، که از آن میان کمالالدین بهزاد شاخصترین آنان است. بهزاد از ۹۲۸ ریاست كتابخانۀ شاهی و كارگاههای وابسته به آن را به دستور شاه اسماعیل بر عهده داشت. در تبریز سلطان محمد از محضر استاد بهره برد، و به سال ۹۲۴ قمری، و پس از فوت وی، جانشیناش در ریاست کارگاههای سلطنتی گردید.
برجستهترین آثار سلطان محمد در شاهنامه تهماسبی، خمسۀ تهماسبی و دیوان حافظ جلوهگر است. سرپرستی صد صفحۀ نخست از شاهنامۀ تهماسبی بر عهدۀ وی بوده، و نگارههای دربار کیومرث، جشن سده، شکست دیوان به دست تهمورث و كشته شدن ديو سياه به دست هوشنگ از نگارههای برجستۀ وی در این شاهنامه است. همچنین وی آثاری در مثنوی جمال و جلال محمد آصفی، کلیات میرعلیشیر نوایی، مثنوی گوی و چوگان (خالنامه) عارفی نگارگری کردهاست
میرمصور
میرمصور ترمذی (بدخشانی) از نگارگران صاحبنام مکتب صفوی (مکتب تبریز دوم) در سدهٔ دهم هجری (پانزدهم میلادی) و از شاگردان کمالالدین بهزاد است. وی زمانی را در دربار شاه تهماسب یکم به کار نگارگری پرداخت و در آنجا همکار سلطان محمد و آقامیرک گردید. میرمصور برخی از تصاویر شاهنامهٔ تهماسبی را کشیدهاست. میرسیدعلی و عبدالصمد و زینالعابدین (به احتمال زیاد) از شاگردان او بودهاند. مهارت اصلی میرمصور مجلسآرایی با اشیا و آدمهای فراوان بودهاست؛ ولی تصاویر تکپیکری نیز میکشید.
مير سيد على
مير سيد على (۱۵۱۰ – ۱۵۷۲) ميناتوريست ايرانى بود که به هندوستان مهاجرت کرد. او فرزند مير مصور نقاش بود اما گفته مى شد از پدرش با استعداد تر بوده است. او در گروه نقاشانى که شاهنامه فردوسى و خمسه نظامى را تهيه کردند شرکت داشت و چند مينياتور در اين دو کتاب کار اوست.
آقا میرک
آقا میرک یا میرجلال الدین اصفهانی از نگارگران صاحبنام مکتب صفوی یا مکتب تبریز دوم بود. او از جمله شاگردان میر مصور بود و گفته میشود شاگرد کمال الدین بهزاد نیز بوده است. او مدتی در دربار صفوی و در دوران شاه تهماسب ریاست کتابخانه و کارگاه هنری را بر عهده داشت. تاثیر کمال الدین بهزاد بر آثار میرک کاملا مشخص است. میرک از جمله نگارگرانی بود که در مصورسازی خمسه تهماسبی و شاهنامه تهماسبی همکاری کرد. وی بعضی از نقاشیهایش را روی عاج فیل میکشید. آقامیرک شاگردان زیادی تربیت کرد که از جمله آنها استاد ملک محمد قاسم، میرزاعلی، شاه قلی نقاش و محمود حسین طوطی میباشد
فرخ بيگ
فرخ بيگ نقاش ايراني در سال۹۵۴ ق به دنيا آمد. او گرجىزاده تازه مسلمانى بود كه از گرجستان به ايران آمد. فرخ بيگ يکي از نقاشاني است که از سبک مينياتور ايراني، سبک مينياتور مغولي را ابداع کرد. فرخ بيگ تعليمات اوليه خود را در خراسان فراگرفت و احتمالا به همراه گروهي از هنرمندان در تهيه هفت اورنگ جامي به سفارش ابراهيم ميرزا حاکم مشهد نقش داشته است. وى همراه با برادرش سياوش بيگ تحت حمايت شاه طهماسب قرار گرفت و در دربار سلطنتى جايگاه ويژه اي پيدا كرد و سپس در زمره معتمدين سلطان حمزه ميرزا وليعهد درآمد.
فرخ بيگ در ۹۹۶ ق به هند رفت و چون نقاش چيره دستي بود به دربار اكبر شاه مغول راه يافت. او در زمان جهانگير شاه مغول نيز مورد احترام بود و رياست نقاشخانه سلطنتى را بر عهده داشت. فرخبيگ در كهنسالى نيز نقاشي مي کرد و تا هفتاد سالگى اين کار را ادامه داد.
جزئيات واقع گرايانه اي که در مينياتورهاي فرخ بيگ به چشم مي خورد که ممکن است از آثار گياه شناسان اروپايي نشات گرفته شده باشد. عنصر شبيه سازى در آثار فرخ بيگ قدرتمندانه انجام گرفته است. او در ترسيم چهره هم مهارت ويژه اي داشت. بيشتر آثار او چهرهسازى و شبيهپردازى بوده است. او در ترسيم جانوران، پرندگان و دشت و گل و … چيره دست بود.
به احتمال قوي فرخ بيك در سال ۱۰۲۰ ق (۱۶۱۱ م) فوت كرده است و بطور قطع مي توان گفت كه در سال ۱۰۲۵ ديگر زنده نبوده است.
ميرزاعلى
عبدالصمد شیرازی يا ميرزاعلى ، نگارگر ایرانی و ملقب به شیرین قلم، در حدود سال های ۱۵۱۱ ميلادى در شیراز به دنیا آمد. او و میر سیدعلی به خاطر مقام رفیعشان در هنر و هم به عنوان پایه گذاران مكتب هند و ایرانی از اهمیت ویژه ای برخوردارند و از نگارگران مهم عصر شاه طهماسب به شمار می روند. وی در شیراز آموزش دید و سپس به جمع هنرمندان تبریز پیوست.در سال۱۵۴۴ م، همایون، امپراتور مغول هند، پسر و جانشین بابر كه سلطنت خود را در هند از دست داده و به شاه ایران پناهنده شده بود، از تبریز بازدید كرد و احتمالاً در طی این بازدید بود كه عبدالصمد به دعوت همایون به هند رفت و در آنجا ماندگار شد و به همراه میر سیدعلی، كارگاه ها و كتابخانه سلطنتی هند را به راه انداخت و به این ترتیب مكتب نقاشی گوركانی یا هند و ایرانی شكل گرفت. در آنجا بود كه از همایون، لقب شیرین قلم را دریافت داشت. میر سیدعلی و عبدالصمد هر دو از موقعیت اجتماعی شامخی برخوردار بودند. اكبر او را به سمت استادی ضرابخانه در پایتخت خویش منصوب كرده بود.
از عبدالصمد آثار چندی در دست است كه بعضی دارای رقم وی و برخی منسوب به او هستند. از آن جمله برخی آثار او در كتاب بسیار بزرگ اندازه حمزه نامه با بیش از ۱۴۰۰ تصویر روی پارچه. نقاشی های عبدالصمد كه در آغاز مستقیماً بهره گرفته و برگرفته از سنت های نقاشی ایرانی و مكتب تبریز بود، به مرور به سمت نوعی رئالیسم میل كرده است. آثار متأخر وی از رویكرد واقع گرایانه پرتوانی حكایت دارد.برخی از نگاره های كتاب داراب نامه هندی نیز منسوب به وی است. عبدالصمد اشتراكات فراوانی با میر سیدعلی داشت و همانند او در نمایش جزئیات و نیز در نقاشی حیوانات و به ویژه اسب هنرمند چیره دستی بود.
رضا عباسی
رضا عباسى (درگذشته ۱۶۳۵ م) مشهورترین نقاش زمان شاه عباس صفوی و فرزند مولانا علی اصغر کاشی است. مراوده های سیاسی و بازرگانی با کشورهای اروپا، در زمان شاه عباس، موجب رواج نقاشی های ایتالیایی در بازار اصفهان شده بود. رقابت دربار صفوی با دربار هنرپرور و با شکوه جهانگیر پادشاه گورکانی یا مغولی هند از یک سو و با دربار امپراتوری عثمانی در دیگر سو نیز سبب دیگری برای توجه به هنرمندان در این زمان بود. در این میان آقا رضا نامی سرآمد همه هنرمندان و نقاشان اصفهان گردید. شاه عباس او را به خود منسوب کرد و از آن پس به نام رضا عباسی مشهور شد. رضا عباسی نقاش را نباید با علیرضا عباسی، هنرمند خوشنویس همزمان او که هر دو در دربار دوران سلطنت شاه عباس بزرگ مشغول به کار بودند، اشتباه کرد.
ساختن بناهای متعدد در زمان شاه عباس اول در اصفهان، گونهای تازه از نقاشی را به وجود آورد. پیش از آن در زمان شاه اسماعیل و شاه طهماسب، نقاشان بزرگ چون کمال الدین بهزاد به تصویر کردن کتابهای خطی میپرداختند. اما در این دوره نقاشی بر روی دیوارها و کشیدن تصاویر بزرگ برای تزیین بناها مرسوم گردید.
رضا عباسی در فاصله سالهای ۱۶۳۹-۱۶۱۸ پردههای نقاشی بسیار آفرید که در آنها به جای انبوه درباریان، تنها صورت یک یا دو آدمی زیبا نقش میشد. در این تصویرها رنگ آمیزی لباس و صورت و تزئینات و تجملات صحنه درخششی چشم گیر دارد. اما مهارت رضا عباسی، که بیشتر به نقاشی سیاه قلم تمایل داشت، در تصویر طبیعت و حالات روحی و اخلاقی مردم عادی بود.
معین مصور
معین مصور معروف به آقا معین، شهرهٔ زمان و نادرهٔ زمان، از مشهورترین استادان نگارگری قرن ۱۲ قمری، در میانه های دوران صفوی است. وی از شاگردان با استعداد رضا عباسی و از آخرین بازماندگان بزرگ سنت هنری دوران صفوی بوده و گویا همه ی عمر خود را در شهر اصفهان گذرانده است. او در شبیه سازی و چهره پردازی استادی چیره دست بود و در ارائه ی مجالس بزمی و رزمی و مناظر گوناگون، نقاشی پُرمایه به شمار میآمد.
معین مصور که در اوایل سدهٔ یازدهم هجری قمری به دنیا آمد، در زمان چهار پادشاه صفوی (صفی، عباس دوم، سلیمان و سلطان حسین) میزیسته است. همچنان که تاریخ تولد وی دقیقن مشخص نیست، تاریخ وفاتش نیز وضعیت روشنی ندارد. ارنست هنل بر اساس یادداشت معین مصور بر حاشیهٔ تمثال رضا عباسی معتقد است: معین دیرتر از ۱۰۲۶ قمری یا 1617 میلادی متولد نشده است. آنتولی ولش معتقد است: معین مصور تا تاریخ ۱۱۰۷ قمری کار میکرده و مینویسد سال بعد از دنیا رفته. ولی از ذکر نام منبع مورد استفاده خودداری نموده است. رابینسون در مقاله ای راجع به شاهنامهٔ کوچران که بین ۱۱۰۴ تا ۱۱۰۹ ق مصور شده، معتقد است وی تا سال ۱۱۰۹ کار میکرده، زیرا نگارهٔ هجدهم شاهنامهٔ مذکور به وسیلهٔ معین امضا شده است.
جميل خرازى
خانم جميل خرازى، موسس و مدير بنياد توس، هنرمندى پر دست آورد و سرمايه دارى موفق است. ايشان به منزله بالرين و خواننده كلاسيك، برنامه هاى مختلفى در اروپا، آمريكا و خاورميانه به اجرا در آورده اند و در طراحى، معمارى و بناسازى، پروژه هاى موفقى را اداره كرده اند. شركت ها و تراست هاى متعددى توسط ايشان تاسيس شده كه در بسيارى از آنان كماكان به عنوان مشاور فعاليت مى كنند. خانم خرازى از طرفداران پروپاقرص هنر و فرهنگ ايرانى و مدافع جدى حقوق بشر هستند. ايشان به فعاليت هاى خود در آسيا و خاورميانه در كمك رسانى به كودكان آسيب ديده در جنگ ادامه داده اند و تكفل مخارج تحصيلى تعدادى از دانشجويان آسيايى و آفريقايى در دانشگاه هاى غربى را بعهده دارند. خانم خرازى به منزله فرستاده دانشگاه هاروارد در خاورميانه فعاليت داشته اند و در حال حاضر از اعضاى شوراى بين المللى حامى مدير مدرسه هاريس در دانشگاه شيكاگو هستند.
میرزا بابا
میرزا بابا نقاش نیمه اول سدهٔ سیزدهم هجری در دوره قاجار و از بنیان گذاران شیوهٔ پیکرنگاری در باری و مکتب نقاشی قاجار است. از کسانی بود که باعث رواج فن رنگ روغن در ایران شد. او نخستین نقاشباشی دربار قاجار بود. از آثار میرزابابا برمی آید که در بین سالهای ۱۲۰۰و ۱۲۴۵ق فعالیت هنری داشتهاست. گفتهاند که میرزا بابا اصفهانی بوده و در استرآباد برای خاندان قاجار کار میکردهاست.
میرزا بابا ابتدا در دربار کریمخان زند مشغول نقاشی بود، و پس از جلوس آقامحمدخان به تخت سلطنت، در تهران به کار پرداخت و فنون و شگردهای مختلفی در هنر خود به کار بست. در اواخر عمر نقاش باشیِ دربار فتحعلی شاه شد. او در نقاشی رنگ و روغن و سیاه قلم و تذهیب استاد بود. او در برخی از این نقاشیها از سبکی شبیه سبک محمدصادق استفاده کردهاست.
میرزا بابا همچنین در رشته گل و بوته و شبیه کشی تبحر داشت و قلمداننگار هم بود.
مهرعلی
مهرعلی برجستهترین نقاش دربار فتحعلیشاه قاجار به شمار میآید. فعالیت هنری او در سالهای ۱۲۴۵- ۱۲۱۰ ه. ق بود. پردههای نقاشی بهجای مانده از این نقاش حاکی از آنند که او بیش از دیگر نقاشان این دوره در نمایش شوکت شاهانه توفیق یافتهاست. او دست کم ده پردهٔ پیکر نگاری از فتحعلی شاه فراهم کرده که بهویژه در یک شمایل تمام قد، فتحعلی شاه را با تاج کیانی و عصای مرقّع و در نهایت ذوق و مهارت نشان میدهد. یکی از قدیمترین آنها به تاریخ ۱۲۱۲ ه.ق است که در کلکته در تالار یادبود ویکتوریا نگهداری میشود و فتحعلی شاه را نشسته بر قالی نشان میدهد. به احتمال زیاد، فتحعلی شاه این تابلو را در سال ۱۲۱۴ه.ق به رسم هدیه برای امیران هند فرستاده است.
صنیع الملک
ابوالحسن غفاری معروف به صنیع الملک (۱۱۹۲ کاشان – ۱۲۴۵ تهران) از نقاشان ایرانی است. وی فرزند میرزا محمد غفاری و از خانواده قاضی عبدالمطلب غفاری کاشانی و عموی محمد غفاری (کمال الملک) میباشد.
پس از فراگرفتن فن نقاشی در ایران، در اواسط سلطنت محمد شاه قاجار و در سال ۱۲۱۸، به تشویق و مساعدت حسین علی خان نظام الدوله مشیرالملک به ایتالیا سفر کرد و چند سال در موزه های فلورانس و رم مشغول نقاشی بود. وی پس از درگذشت استاد محمدابراهیم نقاش باشی در سال اول ۱۲۲۹ نقاش باشی لقب گرفت. وی بزرگترین نقاش دوره قاجاریه است که در محافل آن زمان، او را رافایل ایران نام نهاده بودند. یکی از آثار وی از روی یکی از تابلوهای رافایل کشیده شده است. این تابلو متعلق به میرزا علی اصغر خان اتابک امین السلطان صدراعظم بود که در تالار پارک وی نصب گردیده بود. در جنگی که بین دولتیان و ستارخان درگرفت، تابلوی مزبور مورد اصابت گلوله قرار گرفت و سوراخ شد؛ ولی تابلو توسط میرزا علیاکبر کاشانی (مزینالدوله) تعمیر شد و تا این اواخر در مدرسه کمال الملک به دیوار آویخته بود. نام این تابلوی رافایل، مادونای فرلینیو است. چگونگی انتقال آن به واتیکان معلوم نیست.
کمالالملک
محمد غفاری معروف به کمال المُلک نقاش ایرانی (۱۲۲۴ کاشان- ۱۳۱۹ نیشابور) یکی از مشهورترین و پر نفوذترین شخصیت های تاریخ هنر معاصر ایران به شمار میآید. او برادرزاده صنیع الملک است. وی در یکی از خانواده های هنرمند و سرشناس در کاشان چشم به جهان گشود. غفاری پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در کاشان به همراه برادر بزرگترش به تهران آمد و در دارالفنون در رشتهٔ نقاشی ادامه تحصیل داد. پس از گذشت سه سال تحصیل وی در دارالفنون، هنگامی که ناصر الدین شاه از این مدرسه بازدید میکرد، کار او را پسندید و وی را به دربار فراخواند.
با حضور در دربار، ابتدا لقب خان، سپس پیشخدمت مخصوص به وی اهدا شد و پس از چندی ناصرالدین شاه، تحت تاثیر آثار او قرار گرفت و سبب گردید تا ناصرالدین شاه خود به شاگردی وی در آید و او را در ابتدا به لقب نقاشباشی و سپس به لقب کمال الملک منصوب کند. در مدت حضور وی در دربار، او ۱۷۰ تابلو کشید که معروفترین آنها تالار آینه میباشد و اولین تابلوییست که آن را “کمال الملک” امضا کرده است.
ابوالحسن صدیقی
ابوالحسن صدیقی (۱۲۷۳ – ۱۳۷۴) نقاش و مجسمه ساز برجستهٔ ایرانی و از شاگردان کمال الملک بود. تندیس فردوسی در میدان فردوسی، تندیس خیام در پارک لاله تهران، تندیس نادرشاه افشار در آرامگاه نادرشاه در مشهد و طرح چهره ابوعلی سینا از کارهای برجستهٔ وی هستند. او در تهران به دنیا آمد. پدرش میرزا باقرخان صدیق الدوله از اهالی نور مازندران بود، اما سالها پیش از زاده شدن ابوالحسن به تهران آمده بودند و ساکن عودلاجان شده بودند که آن زمان از کویهای اعیان نشین پایتخت بود. ابوالحسن در هفت سالگی به مدرسهٔ اقدسیه رفت. پس از پایان آموزش ابتدایی، برای ادامه تحصیل به مدرسهٔ آلیانس رفت و در آنجا بدون اینکه استادی داشته باشد آغاز به نقاشی کرد. هرچند خانواده اشرافی او آرزوهای دیگری برایش میپروراند و پدرش گرایش نداشت که فرزندش به نقاشی روی آورد، اما علاقهٔ بیش از اندازه ابوالحسن به نقاشی و طراحی او را بر آن داشت تا درس را در سال پایانی مدرسه رها کند و همراه دوستش علی محمد حیدریان نزد کمال الملک غفاری برود و بر سر کلاس درس او در مدرسهٔ صنایع مستظرفه حاضر شود. پس از سه سال تحصیل در سال ۱۲۹۹ با درجهٔ ممتاز دیپلم گرفت و در همان مدرسه به عنوان آموزگار به آموزش هنرجویان پرداخت. شاگرد برجستهٔ او علی اکبر صنعتی در مورد این دوران مینویسد: «… در کار هنرآفرینی آنچنان خوش میدرخشد که به روایت مرحوم اسماعیل خان آشتیانی، آقا کمال الملک اغلب از سر طنز و تشویق شاگرد، او را آمیرزا ابولحسن خان رقیب صدا میکرد!»
حسین بهزاد
حسین بهزاد (۱۲۷۳ – ۲۱ مهر ۱۳۴۷) نقاش معروف ایرانی بود. جدش میرزا لطفالله، از اهالی شیراز بود. اما پدر بهزاد میرزا فضلالله در اصفهان به دنیا آمد و در شیراز و اصفهان قلمدانسازی را یاد گرفت. او شش هفت ساله بود که پدرش درگذشت.
در سال ۱۳۱۴ (ه ش) موسیو رابینو باستان شناس فرانسوی بهزاد را با خود به فرانسه میبرد تا در آنجا برایش کار کند. در این زمان بهزاد به موزه لوور هم میرفت و روی آثار قدیمی مینیاتور ایرانی مطالعه میکرد. سرانجام بعد از چند سال به ایران برگشت. در ایران برای این و آن کار میکرد. جنگ جهانی دوم شروع شده بود و متفقین در تهران بودند و کارهای بهزاد را خوب می خریدند.
از این زمان به بعد بهزاد دیگر کمکم کارهای تجاری را کنار گذاشت و به خلق کارهای هنری که خود دوست میداشت پرداخت. تابلوهای فردوسی، فتح بابل، ایوان مداین، شب قدر حافظ و نفت یادگارهای این دوره از عمر او هستند.
حسین قوللر آغاسی
حسین قوللر آغاسی یکی از بنیانگذاران شیوه مردمی در نقاشی ایرانی معروف به نقاشی قهوه خانهای بود. او در نقش پردازی حماسه سازان ملی و مذهبی و رمز قهرمان سازی با رنگ روغن، و بهره گیری از واقعیات و انباشته های ذهن و خیال چیرگی و مهارت برجسته ای نشان داده است. از پرداختن به طبیعت و طبیعت سازی پرهیز میکرد و میان سبک و شیوه کار خود و نقاشان طبیعت ساز فرق عمده ای میگذاشت.
حسین فرزند علی رضا قوللر آغاسی بود. علی رضا یکی از هنرمندان و استادان نقش پرداز بر روی کاشی و قلمدان به شمار میرفت. حسین فن و هنر نقش اندازی روی کاشی و روغن کاری بر دیوار را از نه سالگی نزد پدر آموخت. در آن زمان استاد علی رضا یک کارگاه کاشی پزی داشت. پس از مرگ پدر چندی کارگاه او را میگرداند. محمد مدبر، دوست و همشاگردیش در کارگاه پدر، او را در این دوره کوتاه در نقش اندازی روی کاشی و گرداندن کارگاه یاری میداد. پس از چندی کارگاه و کار کاشیگری را رها کرد و به نقاشی ساختمان پرداخت.
حسین قوللر آغاسی، نخستین کار نقاشی از داستان های شاهنامه و واقعه کربلا را به سفارش مشهدی صفر اسکندریان، قهوه چی قهوه خانه معروف به مشت صفر در میدان سید اسماعیل، بالای آب انبار سید اسماعیل آغاز کرد. هفته ها، شبانه روز در این قهوه خانه میماند و داستان هایی را که از زبان شاهنامه خوان و نقال قهوهخانه میشنید، بر روی پرده و بوم میآورد.
ابوالحسن اعتصامی
ابوالحسن اعتصامی (زاده ۱۲۸۲ – درگذشته ۱۳۵۷) نقاش، معمار، خطاط، و نویسندۀ ایرانی بود. پدرش، ابراهیم اعتصام الملک، رئیس کل دارائی استان آذربایجان؛ و برادرش، یوسف اعتصامی، مؤسس و مدیر مجله بهار و پدر پروین اعتصامی بود. ابوالحسن اعتصامی در تهران، در مدرسۀ اقدسیه، مدرسۀ آمریکائی، و مدرسۀ کمال الملک تحصیل کرد؛ سپس دو سال به اصفهان رفت تا فنون معماری و کاشیسازی را بیاموزد.
به درخواست رئیس هنرهای زیبای کشور، مجموعهای از کارهای معماری و تزیینی ابوالحسن اعتصامی به نمایشگاه بینالمللی بروکسل ۱۳۳۷ فرستاده شد. با این مجموعه، که عبارت از چندین ماکت و نمایانگر ذوق و مهارت طراح و سازندۀ آنهاست، ابوالحسن اعتصامی مدال طلای کارهای انفرادی را اخذ کرد. این مجموعه بعدها توسط موزه ملی ایران خریده، و به کلکسیون دائمی هنرهای اسلامی اضافه شد. از آثار دیگر ابوالحسن اعتصامی، در زمینۀ نقاشی، تابلوهای خرابه در دولت آباد، خانه روستائی در نیاوران، و شفاعت پاستور از ناپلئون است. از نوشتههای او دو داستان ناجنس محیل الدوله و مردی که تنها مانده بود، و دو نمایش نامهٔ حاجی صحافباشی و آخرین شب دنیا است.
محمد مدبر
محمد مدبر(درگذشته زمستان ۱۳۴۶) دومین بنیانگذار مکتب نقاشی به شیوه قهوهخانهای در ایران بهشمار می رود. تصویرسازیهای وی بیشتر در زمینه رخدادهای کربلا و حماسههای مذهبی هستند. او کار نقاشی را به تشویق نگارگر همکارش حسین قوللر آغاسی پی گرفت. از مدبر تابلوهای فراوانی باز ماندهاست. از جمله آثار خوب او میتوان به مصیبت کربلا، گودال قتلگاه، دارالانتقام مختار، عزیمت حضرت مسلم به کوفه وکشته شدن سیاوش اشاره کرد.
محمد مدبر ده- دوازده ساله بود که به شاگردی نزد استاد علی رضا قوللر رفت. در کارگاه کاشی سازی استاد علی رضا با پسر او، حسین، آشنا شد. هر دو در این کارگاه به آموختن راز و رمز نقاشی و رنگ آمیزی روی کاشی پرداختند و با یکدیگر در هنر نقش پردازی رقابت می کردند. کار نقاشی روی بوم و پرده را به تشویق و سفارش حسین قوللر آغاز کرد. در قهوه خانه های سر پل دربند، قهوه خانه مش صفر در میدان سید اسماعیل و قهوه خانه عباس تکیه، به سفارش قهوه چیان تابلو و پرده می کشید و از این راه زندگی را می گذراند.
هوشنگ پزشکنیا
هوشنگ پزشکنیا (زاده ۱۲۹۶، تهران – درگذشته ۱۳۵۱، تهران) از نقاشان نسل اول مدرنیسم ایران است. هوشنگ پزشکنیا، نقاش تصویرهای تنهایی، فراموشی و پریشانی و طراحی جسور بود که با خط های شکسته، سریع و زاویهدار با رنگ های تیره در دهه چهل توانست چند نمایشگاه موفق در پاریس و لندن برپا کند.
هوشنگ پزشکنیا در سال ۱۲۹۶ در تهران به دنیا آمد. خانوادهاش او را برای تحصیلات به مدرسه نظام فرستادند. در سال ۱۳۱۶ توانست مدرک تحصیلی خود را در رشته تاریخ و جغرافیا از دانشسرای عالی دریافت کند. او در سال ۱۳۲۱ به استانبول رفت و در «هنرکده استانبول» ثبت نام کرد و زیر نظر پروفسور لئوپلدلوی تحصیلات خود را در رشته نقاشی آغاز کرد. هوشنگ پزشکنیا در سال ۱۳۲۵ به ایران بازگشت و به استخدام شرکت نفت درآمد و همزمان با ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز، رابطه دوستانهای پیدا کرد. زندگینامه او به قلم ابراهیم گلستان از بهترین نمونههای تذکرهنویسی مدرن ایران محسوب میشود که در کتاب گفتهها به چاپ رسیده است.
هوشنگ پزشکنیا از جمله نقاشانی است که نمایشگاه نقاشی خود را در سال ۱۳۳۷ در گالری آپادانا، اولین مرکز هنرهای تجسمی برگزار کرد. آپادانا پاتوق هنرمندانی چون حسین کاظمی، محمود جوادیپور، احمد اسفندیاری، مهدی ویشکایی و دیگر هنرمندان جوانی بود که سعی داشتند هنر نو را آمیخته با هویت ایرانی به مردم معرفی کنند. او در دهه چهل چندین نمایشگاه موفق در پاریس و لندن برپا کرد. سالهای پایانی عمر او در پریشانی سپری شد و در نهایت در سال ۱۳۵۱ در خیابان دروس شمیران چشم از جهان فروبست و در بهشت زهرای تهران قطعه۷، ردیف ۳۰، شماره ۵ به خاک سپرده شد.
جلیل ضیاءپور
جلیل ضیاپور (۵ اردیبهشت ۱۲۹۹–۳۰ آذر ۱۳۷۸) نقاش، استاد دانشگاه، پژوهشگر و مؤلف ایرانی بود که از او به عنوان «پدر نقاشی مدرن ایران» یاد میشود. او جدا از آن که نقاشی پیشرو و پرچمدار نهضت نوگرایی بودهاست، فعالیتهای پژوهشی گستردهای را نیز در زمینه مردمشناسی، بررسی و شناخت زبان، فرهنگ عامه، پوشاک و نقشهای زینتی مناطق گوناگون ایران داشتهاست که نتایج آنها به عنوان کتاب مرجع این رشته از علوم هم اینک در دانشگاهها مورد استفاده قرار میگیرد. ضیاءپور در طول فعالیت هنری و فرهنگی خود، به ایراد بیش از ۸۵ سخنرانی، ارائه بیش از ۷۰ مقاله فرهنگی و هنری، تألیف ۲۸ جلد کتاب در زمینههای پوشاک ایرانیان، هنر، تاریخ و همچنین خلق نزدیک به ۴۰ اثر نقاشی و دو مجسمه پرداختهاست. او از پایهگذاران انجمن هنری خروس جنگی بود.
جلیل ضیاءپور، در سال ۱۲۹۹ در بندر انزلی زاده شد. از علایق دوران کودکیاش، مجسمهسازی با گل مرداب انزلی و شنیدن موسیقی بود. او تحصیلات هنری خود را از نوجوانی آغاز کرد، پس از به پایان رساندن مقدمات تحصیل، در سال ۱۳۱۷ به تهران آمد و برای آهنگسازی، به هنرستان موسیقی که در آن وقت ریاست آن با آقای «مینباشیان» بود وارد شد و پس از به پیگیری تحصیلات و آشنایی کامل با هنرهای سنتی در مدرسه صنایع مستظرفه قدیمه پرداخت. در سال ۱۳۲۰ وارد دانشکده هنرهای زیبا شد، اولین دوره هنرکده (۱۳۲۴ – ۱۳۲۰) سه دانشآموخته در رشته نقاشی معرفی کرد که ضیاءپور با احراز مقام اول و دریافت مدال درجه یک فرهنگی از طرف دانشکده با بورس اهدائی دولت فرانسه رهسپار آن کشور شد و در دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس در رشته هنرهای تجسمی به ادامهٔ تحصیل پرداخت. در سال ۱۳۲۷ پس از اولین بازگشت او به ایران، نقاشان آکادمی از جمله: جواد حمیدی، حسین کاظمی و… گرد هم میآیند و فعالیت جدی نقاشی معاصر ایران شکل میگیرد. در سال ۱۳۲۸، ضیاءپور با همفکرانش به پایهگذاری انجمن هنری «خروس جنگی» که مجمعی پیشرو در زمینه طرح عرصههای هنر نو خاصه ادبیات، تئاتر، موسیقی و نقاشی بود و نیز چاپ مجلهای با همین نام اقدام کرد و در همین سال نظریهاش را در مورد هنر تجسمی (نقاشی) به نام «لغو نظریههای مکاتب گذشته و معاصر – از پریمیتیو تا سوررئالیسم-» عرضه نمود. وی در طول فعالیت هنری خود به عنوان نقاش، همواره به عنوان سردمدار نوگرایی و اشاعهدهندهٔ هنر مدرن مطرح بوده و آغازکنندهٔ نقد هنری در ایران است.
محمود جوادیپور
محمود جوادیپور نقاش، گرافیست (۱۳ شهریور ۱۲۹۹–۵ آذر ۱۳۹۱) از پیشگامان هنرنوگرای ایران بود، او در تهران متولد شد و در سن ۹۲ سالگی درگذشت. وی در رشتههای گرافیک، نقاشی، تصویرسازی و چاپ دستی فعالیت داشت و در دانشگاه تهران و هنرستان هنرهای زیبا هم تدریس میکرد.
محمود جوادیپور در سال ۱۳۱۲ گواهینامه ششم هنرستان صنعتی ایران و آلمان در تهران در رشته آهنگری و ماشین سازی دریافت کرد. در سال ۱۳۲۲ جوادیپور به عنوان نقاش چاپخانه در بانک ملی ایران به صورت نیمه وقت استخدام شد و با مطالعه و تلاش، شیوه چاپ رنگی عکاسی را آزمود و موفق شد اولین کار چاپ رنگی را در همان سال انجام دهد. وی نمایشگاههای متعددی با حسین کاظمی، احمد اسفندیاری، مهدی ویشکایی و هوشنگ آجودانی برگزار کرد.از جوادی پور به عنوان یکی از نخستین پایهگذاران جنبش نقاشی نوگرای ایران تجلیل شدهاست. آثار این هنرمند در برخی موزههای ایران و آمریکا نگهداری میشوند.
محمود جوادیپور یکشنبه پنجم آذرماه ۱۳۹۱ در آلمان در گذشت. پیکر او در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
عبدالله عامری
عبدالله عامری متولد سال ۱۳۰۱ در سال ۱۳۱۹ از هنرستان کمال الملک دیپلم نقاشی گرفت و بعد از آن به هنرکده هنرهای زیبا و دانشکده هنرهای زیبا رفت. عامری در کنار جلیل ضیاپور، لیلی تقی پور، جواد حمیدی، شکوه ریاضی و احمد اسفندیاری جزو نخستین افرادی بود که در نیمه دوم دهه ۲۰ به عنوان اولین فارغ لتحصیلان دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، شیوه جدیدی در نگرش، مقابل نقاشی معمول آن سال ها را به وجود آوردند.
صادق بریرانی
صادق بریرانی در سال ۱۹۲۳ م برابر با (۱۳۰۲ خورشیدی) در بندر انزلی زاده شد. در ۱۶ سالگی نقاشی را از درویشی به نام «زرینکلک» آموخت که از شاگردان کمال الملک بود. در ۱۳۲۶ برای تحصیل در رشتهٔ نقاشی وارد دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. سپس به آمریکا رفت و در دانشگاه ایندیانا تحصیل کرد. بریرانی از سال ۱۳۶۰ در دانشگاه های تهران گرافیک تدریس کرده است. او داور دوسالانهٔ گرافیک برنو، چکسلواکی در ۱۳۵۵ و دوسالانهٔ طراحی گرافیک تهران در ۱۳۷۱ بوده است و در نمایشگاه ها و دوسالانه های بسیاری شرکت کرده است. با وجود اینکه در دوران تحصیل، تأثیر زیادی از هنر اروپا و آمریکا گرفت، ولی به بیان هنری ایرانی خود وفادار ماند. آثار وی در عین حال که از هنر خوشنویسی قدیمی ایرانی ریشه میگیرند، به گونه ای از نقاشی معاصر، که «نقاشی حرکتی» نامیده میشود نیز تمایل دارند. او شیوهای در خوشنویسی دارد که خاص خود اوست و برمبنای حرکت آزاد قلم مو و برهم ریختن کامل تناسبات و ساختارشکنی برای دستیابی به الفبایی جدید است. بریرانی معتقد است که فرم ظاهری کلمات تداعی کنندهٔ معنا و مفهوم هستند و پلی بین درون مفاهیم با دنیای خارج اند. تلفیق نقاشی، گرافیک و شعر مشخصهٔ عمدهٔ کارهای اوست. وی به اصل بیان خودانگیخته و نشانگذاری های اتوماتیک هنری نزدیک میشود که روش سوررئالیست هاست، ولی نگرش او اصالتی شرقی دارد و مبتنی بر تعمق و نظاره است که از فلسفهٔ شرق نشأت میگیرد.
حسين کاظمى
حسین کاظمی(زاده ۲۶ اکتبر ۱۹۲۴ در تهران – درگذشته ۱۹۹۶ در پاریس) نقاش ب نوگرای هنر معاصر ایران است. حسین کاظمی به عنوان یکی از مدرنترین و تأثیرگذارترین پیشگامان نقاشی معاصر ایران شناخته شده است. او که سالیان سال دلبسته نقاشی آبستره بود در سالهای آخر عمرش اعتقاد داشت نقاشی انتزاعی جوابگوی ذهن و ذوق ایرانی نیست و نقاشی ایرانی بهتر است روالی غیر انتزاعی پیش بگیرد.
آثار اولیه کاظمی نمایشگر واقع گرایی به اسلوب امپرسیونیستی بود که به تدریج رو به انتزاع کامل آورد و در نهایت «موفق شد نوعی هماهنگی متعادل میان سکون شکلهای راست گوشه و پویایی خطوط خوشنویسانه برقرار سازد مضمون تقابل و وحدت عناصر متضاد در نقاشیهای نیمه انتزاعی متأخرش – با عناصری همچون سنگ و گیاه – بیان آشکارتری یافت. این هنرمند آثار بسیار بدیع آفریده است. او برنده مدال طلای اولین و دومین دوسالانه تهران بوده است.
کاظمی در مورد آثارش و تضاد نهفته در آنها گفته است؛ آنچه همیشه فکر مرا به خود مشغول داشته، مسئله تضاد است. تضاد به عنوان یک اصل جهانی، یعنی رویارویی نیروهای دوگانه در همه پدیدههای کیهان. قصد من در نقاشی همیشه آگاهانه یا نا آگاهانه متجلی کردن این تضاد بوده است، حتی در پرتره. در ابتدا و پس از آن گهگاه در پاریس نقاشی انتزاعی کردهام ولی پس از مدتی متوجه شدم که این سبک خواستههای درونم را ارضا نمیکند. ابتدا فکر میکردم نقاشی آبستره بهتر میتواند نظر مرا در مورد تضاد متجلی کند ولی با گذشت سالیان فکرم تغییر کرد و به سبک فیگوراتیو بازگشتم.
احمد اسفندیاری
احمد اسفندیاری (زاده ۱۳۰۱ در تهران – درگذشته ۲۹ اسفند ۱۳۹۱ در تهران) از پیشگامان نقاشی مدرن ایران بود. احمد اسفندیاری در تهران به دنیا آمد. پدر و مادرش کرمانی اما از تباری مازندرانی و خویشاوند نیما یوشیج (علی اسفندیاری) بودند. پدر و مادر وی هر دو هنرمند بودند؛ پدرش خط خوش و صدای خوش داشت، و مادرش ویولن مینواخت و از شاگران ابوالحسن صبا بود. احمد نقاشی را ابتدا نزد یکی از شاگران کمال الملک فرا گرفت و پس از آن در سال ۱۳۲۴ به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت و نهایتاً با مدرک کارشناسی فارغ التحصیل شد.
اسفندیاری علاقهٔ خاصی به نقاشی از طبیعت دارد. در سبک اسفندیاری، رنگهای سرد به ویژه رنگ آبی بسیار به کار میرود، چنانکه از او به «نقاش آبیها» یاد شدهاست. او از خطوط برای دورگیری یا نمایش اشیا استفاده میکند و از قدرتنمایی تکنیکی پرهیز میکند. اسفندیاری از معدود هنرمندان ایرانی است که نامش در فرهنگ لاروس آمدهاست
عباس بلوکی فر
عباس بلوکی فر (1303 ـ 1388) نقاش قهوهخانهای ایرانی و از صاحبنظران این هنر بود. وی از نوجوانی به نقاشی قهوهخانهای روی آورد و آنرا به کمال رساند. وی تابلوهایش را با اشعاری از خود زینت میداد و به سبب قدرت قلم و توانایی به کارگیری رنگ در پردههایش مورد تحسین بود. او در خانواده ای سنتی و فقیر چشم به جهان گشود. فرصت تحصیل نیافت چرا که از 7 سالگی مجبور شد برای امرار معاش خانواده اش کار کند . به عنوان شاگرد یک نقاش ساختمان، نقاشی زیرشیروانی و ساختمانی را به عهده گرفت و با رنگ قلم مو آشنا شد و همزمان به مکتب رفت .اما تنها به نقاشی ساختمان بسنده نکرد و به کار تزئینات داخلی ساختمان نیز پرداخت. یک تصادف باعث شد که در 9 سالگی با نقاش معروف و پیش کسوت نقاشی مکتب قهوه خانه ، حسین قوللر آغاسی آشنا شود. خودش میگوید که قوللر، گمشده اش را یافت. به مکتب هم که میرفت به نقشهای کتاب توجه داشت و از روی عکسها و نقش ها نسخه برمیداشت و نقاشی میکشید .
بهجت صدر
بهجت صدر محلاتی (۱۳۰۳-۱۳۸۸) زاده اراک بود. او در سال ۱۳۳۳ از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران پایان نامه هنری دریافت کرد. سپس در سال ۱۳۳۴ بورسی برای هنرآموزی در ایتالیا گرفت. در سال ۱۳۳۵ برنده جایزه سیمین همترازی شهر سنویتو شد و یک پرده او به همراه چند کار از نگارگران جوان ایران در دوسالانه ونیز پذیرفته شد.
در سال ۱۳۳۶ نخستین نمایشگاه انفرادی او در نگارخانه “پینچو” در رم برگزار شد و در سال ۱۳۴۱ نیز در سومین دوسالانه تهران، جایزه نخست را میگیرد و نگارههایش به دوسالانه سی و یکم ونیز، فرستاده میشود.
بهجت هشیارانه در پردههای تازهاش رنگهای سرد و مات را با بازی سایه روشنها به هماهنگی و با مواد گوناگونی همچون چوب، فلز، رنگ روغن و اکرلیک و دیگر ماتهها به کار میبرد. کارهای آبستره وی یادآور پردیسها و باغهای پارسی ست.
محسن وزیریمقدم
محسن وزیری مقدم (زاده ۱۳۰۳) طراح، نقاش، مجسمهساز و استاد هنر معاصر ایرانی است. وی از نخستین دانشآموختگان دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به شمار میرود. وی در سالهای ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۵ ریاست دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران را بر عهده داشت.
وزیریمقدم در ۵ خردادماه سال ۱۳۰۳ در تهران متولد شد. او در سال ۱۳۲۲ در امتحان ورودی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران پذیرفته شد. از اولین استادان وی علیمحمد حیدریان و مادام امینفر بودند. وزیریمقدم در سال ۱۳۲۷ به عنوان اولین دانشآموختگان دانشکده هنرهای زیبا فارغالتحصیل شد. در مردادماه سال ۱۳۳۴ راهی ایتالیا شد و تا ۱۳۴۲ در رم به فعالیت هنری پرداخت. سال ۱۳۳۷ دانشنامهٔ آکادمی هنرهای زیبای رم را دریافت داشت. پایاننامهٔ تحصیلی خود را دربارهٔ موندریان و تأثیر او در هنر قرن بیستم به رشتهٔ تحریر درآورد.
زندگینامه او به همراه مرور و تحلیلی بر مجموعهای از آثارش در کتاب: پیشگامان هنر نوگرای ایران: محسن وزیری مقدم، به کوشش رویین پاکباز و یعقوب امدادیان با همکاری توکا ملکی توسط موزه هنرهای معاصر تهران و مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی منتشر شده است.
منیر شاهرودی فرمانفرمائیان
منیر شاهرودی فرمانفرمائیان (زادهٔ ۱۳۰۱ – درگذشتهٔ ۱۳۹۸) نقاش و جمعآوری کنندهٔ هنر مردمی ساکن تهران است. فرمانفرمائیان در شهر قزوین زاده شد. منیر در دانشکده هنرهای زیبای تهران (۱۹۴۴–۱۹۴۶) تحصیل کرد. در سال ۱۳۲۴ عازم ایالات متحده شد و به مدت سه سال در مدرسه طراحی پارسونز در رشته تصویرسازی مُد (۱۹۴۶–۱۹۴۹) و دانشگاه کورنل (۱۹۴۸–۱۹۵۱) به تحصیل پرداخت. در اواسط دهه ۱۳۳۰ بهعنوان تصویرگر مُد برای نشریاتی چون تاون، کانتری، و گلامور طرح لباس میکشید و بهعنوان گرافیست تجاری و طراح مُد برای فروشگاههای بزرگ کار میکرد. در همین زمان بود که اندی وارهول را ملاقات کرد. این دوستی ادامه یافت و بعدها، وارهول یکی از تابلوهای سیلک اسکرین مجموعه مرلین مونرو را به منیر هدیه کرد. منیر فرمانفرمائیان پس از جدایی از منوچهر یکتایی نقاش و شاعر معاصر، با ابوالبشر فرمانفرمائیان، دانشجوی حقوق دانشگاه کلمبیا ازدواج کرد و نام خانوادگی او را بهعنوان نام هنری خود برگزید.
بعد از غیبتی ۱۳ ساله، در ۱۳۳۶ (۱۹۵۷) به ایران بازگشت. در دو دهه بعد، سفرهای متعددی به مناطق مختلف ایران کرد و در همین سفرها با فرهنگ و هنر بومی و سنتی ایران آشنا شد. این سفرها همچنین سبب شد او مجموعهای شامل بیش از ۶۰ نقاشی قهوهخانهای، بیش از هزاران قطعه نقاشی پشت شیشه، انبوهی از جواهرات نقرهای ترکمنها، تعدادی در، قابهای پنجره و پانلهای دیواری نقاشیشده گردآوری کند. پس از انقلاب خانه و بسیاری از آثارش مصادره شد، ناگزیر بار دیگر راهی نیویورک شد و بار دیگر کارش را آنجا از سر گرفت. در سال ۱۳۸۳ (۲۰۰۴) با بازگشت دوباره به ایران استودیوی خویش را گشود و بر روی آثاری که در دهه ۷۰ ارائه داده بود، متمرکز شد. منیر فرمانفرمائیان تنها هنرمندی است که در ۴۰ سال اخیر از ترکیب آینهکاری، اشکال هندسی اسلامی، نقشمایهها و نقاشی پشت شیشه استفاده کرده تا آثار مدرن خود را خلق کند. سبک متمایز او، که در اواخر دهه ۴۰ و دهه ۵۰ شکل گرفت، از پیوندهای قوی و عمیق با کشورش و کارآموزی در نیویورک پدید آمده است. در سال ۲۰۱۵، فرمانفرمائیان نخستین هنرمند ایرانی شد که آثارش در یک نمایشگاه انفرادی در موزه گوگنهایم به نمایش درآمد.
مارکو گریگوریان
مارکو گریگوریان، معروف به مارک گریگوری (زاده ۵ دسامبر ۱۹۲۵ در کروپتکین، کراسنودار – درگذشته ۲۷ اوت ۲۰۰۷ در ایروان)، نقاش، بازیگر و هنرشناس ارمنی ایرانی میباشد. مارکو فرزند یک خانوادهٔ ارمنی بود که در نسلکشی ارمنیها از وان به قارص و سپس به روسیه مهاجرت کرده بودند. در سال ۱۳۰۹ خورشیدی خانوادهٔ وی به ايران مهاجرت کرد. مارکو دیپلم خود را در «مدرسهٔ کانانیان» در محله جلفا اصفهان گرفت. در سال ۱۳۱۹ مارکو وارد کالج آمریکایی تهران شد. آموختن نقاشی را در سال ۱۳۲۷ خورشیدی در «مدرسهٔ کمالالملک» آغاز کرد. دو سال بعد مارکو به ایتالیا رفت و در «آکادمی هنرهای زیبای رم» ثبت نام کرد و تحت آموزش پروفسور روبرتو ملی قرار گرفت. مارکو در سال ۱۳۳۳ خورشیدی به ایران بازگشت و از آن پس نقش مهمی در صحنهٔ هنر مدرن در ایران داشت. او گالری استتیک را در تهران تأسیس کرد که مرکز تجمع مدرنیستهای جوان محسوب میشد و کانونی بود برای نقاشانی که شیوهٔ بیان آزاد را اتخاذ کرده بودند. وی کلاسهایی را نیز در این گالری برگزار میکرد و به آموزش هنرمندان جوان میپرداخت. از شاگردان او در این سالها حسین زندهرودی و فرامرز پیلارام بودند. از مهمترین فعالیتهای مارکو گریگوریان تحقیق در مورد هنرهای سنتی ایران، گردآوری تابلوهای نقاشی قهوهخانهای و حمایت از نقاشان بازماندهٔ این شیوه بود. گریگوریان مقالاتی در مورد این هنرمندان و شیوهٔ نقاشی آنها نوشت و نمونههایی از کارهایشان را در نشریات چاپ کرد. او به ویژه توجه خاصی به بانیان این مکتب، از جمله حسین قوللر آقاسی، نقاش و راوی داستانهای حماسی، و محمد مدبر، نقاش پردههای مذهبی، نشان داد. مارکو گریگوریان در بیینال ونیز نمایندهٔ غرفهٔ ایران بود و همچنین در سال ۱۳۳۷ خورشیدی به عنوان عضو هیئت داوران در آن مشارکت داشت. در سال ۱۳۳۷ خورشیدی به ایران بازگشت و بهعنوان سرپرست گروه گرافیک در ادارهٔ کل هنرهای زیبا مشغول به کار شد. در همان سال اولین «بیینال تهران» را تحت نظارت ادارهٔ کل هنرهای زیبا برگزار کرد و با معرفی و نمایش آثار نقاشان نوگرای ایران، نقش مهمی در تداوم روند نقاشی مدرن ایران ایفا کرد.
مارکو گریگوریان در سال ۱۳۴۱ خورشیدی به ایالات متحده آمریکا رفت و به ادامهٔ فعالیتهای تجربی خود پرداخت و آثار خود را در چندین نمایشگاه به نمایش گذاشت. در همین دوره به تدریس در دانشگاه و برگزاری کنفرانس در مورد هنرهای سنتی ایران پراخت. گریگوریان در سال ۱۳۴۹ خورشیدی از سوی دانشکدهٔ هنرهای زیبا برای تدریس دعوت شد و به ایران بازگشت. در آبان ماه سال ۱۳۵۳ خورشیدی گروه نقاشان آزاد را همراه با فرامرز پیلارام، عبدالرضا دریابیگی، مسعود عربشاهی، سیراک ملکونیان، مرتضی ممیز و غلامحسین نامی بنیان گذاشت. گریگوریان پس از سال ۱۳۵۷ خورشیدی ایران را ترک کرد و کار هنری خود را در آمریکا پی گرفت. در سال ۱۹۹۰ میلادی به ارمنستان رفت و مجموعهای از آثار کاهگلی خود را در ایروان به نمایش گذاشت. در سالهای بعد مجموعهٔ کمنظیر خود را به ایروان منتقل کرد و آن را به نام «مجموعهٔ مارکو و سابرینا گریگوریان» در موزهای به نام موزهٔ خاورمیانه، که خود آن را تأسیس کرده بود، جای داد و این آثار را به مردم ارمنستان اهدا کرد. مارکو گریگوریان در روز ۲۷ اوت ۲۰۰۷ میلادی برابر ۵ شهریور ۱۳۸۶ خورشیدی در سن ۸۲ سالگی در شهر ایروان درگذشت و در قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد.
منصوره حسینی
منصوره حسینی (زاده ۱۰ شهریور ۱۳۰۵ – درگذشته ۲۶ خرداد تا ۸ تیر ۱۳۹۱) نقاش، پیکرساز، و نقاد هنری ایرانی بود. منصوره حسینی در تهران متولد شد. او در سال ۱۳۲۸ لیسانس نقاشی خود رااز دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس در سال ۱۳۳۸ از آکادمی هنرهای زیبا – رم پایاننامه گرفت.. استادان منصوره، حیدریان، وزیری، صدیقی، مقدم، رولان دوبرول و مارت سلستین آیو (خانم امینفر) بودند. منصوره شیفتهٔ آزادی سبکهای امپرسیونیستها (دریافتگری) و پست امپرسیونیستها (پسا دریافتگری) میشود.
در ایتالیا او، همانند بسیاری دیگر از نقاشان ایرانی آموزش دیده در آکادمی رم، از مکتب نقاشی رم (یا به ویژه شاخهای از اکسپرسیونیسم آرام) هنایش گرفت. بیگمان هماهنگی احساس او با زیباشناسی مکتب رم نیز در این میانه بازیگر بود.» در سال ۱۳۲۵ منصوره از نخستین هنرمندان ایرانی است که در دوسالانه ونیز حضور پیدا میکند. کارهایش را در نمایشگاههای تک-تنه و گروهی بسیار در ایران، ایتالیا، چکسلواکی، یوگسلاوی و از جمله دوسالانههای تهران (۱۳۳۷ تا ۱۳۴۵) دوسالانه (بیینال) ونیز (۱۳۳۵)، چهارسالانه رم (۱۳۳۷) نشان داده اند و چند جایزه از جمله: نمایشگاه «نقاشان آسیایی در رم» (۱۳۳۷)، مسابقه ثبت زیباییهای رُم (۱۳۳۸)، مسابقه نقاشی از مناظر شهرستان جووانی کامپانو (۱۳۳۸)، نمایشگاه ملی هنر معاصر «الهام از حیات نبات» (۱۳۳۸)را برنده شد.
منصوره حسینی افزوده بر کارهای نقاشی در روزنامهها و مجلات هنری نقدهای اندیشه برانگیز و پرمایه دربارهٔ نقاشی و هنرمندان نقاش قلم میزد. او در سال ۱۳۹۱ درگذشت.
بهرام عالیوندی
بهرام عالیوندی، (۱۹۲۸ – ۲۱ می ۲۰۱۲) نقاش هنرمند سبک “مدرن” که چند سال بعد از انقلاب ۱۳۵۷ به اتریش پناهنده شد و بقیه عمر خود را در شهر وین سپری کرد و همانجا در ۱ خرداد سال ۱۳۹۱ فوت و خاکسپاری شد. کارهای هنری عالیوندی بیشتر روی ادبیات و افسانه های ادبیات فارسی و ایرانی و شرقی تکیه داشت. عالیوندی در استان فارس در جنوب ایران در سال ۱۹۲۸ زاده شد. او آموزشهای هنری خود را در تهران و در ابتدا در مدرسه هنرهای زیبای تهران فرا گرفت و با رتبه عالی از آن مدرسه فارغ التحصیل شد. او سپس موفق به گرفتن مدرک دیگری از کالج هنرهای دکور از یکی از کالجهای تهران شد.
او در سال ۱۳۳۸ به درجه تدریس در کارگاههای آموزشی موسسه هنرهای ملی و کمال الملک برگزیده شد و به مدت ۲۰ سال ان را ادامه داد. در طول این مدت، او به انجام و تمرین دامنه وسیعی از هنرهای پارسی از قبیل مینیاتورو سرامیک سازی روی آورد. در طول این مدت، عالیوندی یکی از پیشکسوتان هنرهای مدرن بود. کارهای الوندی بسیار غنی در زمینه های سمبولیسم و سمبلهای شرقی میباشد، مانند ماهی، فلس ماهی، و اسب که سمبولهای مینیاتور پارسی میباشند.
نقاشیهای عالیوندی از فرهنگ پارسی تأثیر و الهام گرفته و به تصویر کشنده داستانها و افسانه های اسطوره ایی و شعرهای شعرای معروفی چون فردوسی و عطار نیشابوری هستند. کارهای برجسته او شامل یک سری نقاشی در مقیاس بزرگ که در دهه ۱۳۶۰ تولید شده اند میباشند. این شامل تصویر میترا، عیسی مسیح و فردوسی میباشد. برخی از کارهای او از زمان جنگ و سرکوب از کشور اصلی اش ایران الهام میگیرند و درد و رنج مردم خود را به تصویر میکشد.
میر عبدالرضا دریابیگی
میر عبدالرضا دریابیگی (۳۰ ژانویهٔ ۱۹۳۰ – ۱ اکتبر ۲۰۱۲) هنرمند اهل ایران و فارغالتحصیل دانشگاه هنرهای زیبای تهران از بود. نخستین بار آثار وی در نمایشگاه گروهی گالری استتیک در سال ۱۳۳۹ به نمایش درآمد و در سال ۱۳۴۲ اولین نمایشگاه انفرادی او در گالری مس بر پا شد. استاد دریابیگی همچنین جوایزی چون مقام افتخار نمایشگاه حقوق بشر را در سال ۱۳۴۷ از آن خود کرد.
مناظر ژرف و آرام عبدالرضا دریابیگی تجسم دنیایی بیکران همراه با آرامش است. وی که از نسل دوم نقاشان نوگرای ایران به شمار میرود، سنت منظرهپردازی را با نگاهی تقلیلگرا و مدرن در هم آمیخته و بدین ترتیب طبیعتی خلوت با سکونی ابدی میآفریند که حتی از تداعی هرگونه شی مادی میگریزد؛ مناظری خالی از انسان، خانه، درخت و کوه که گاهی تا مرز انتزاع کامل پیش میروند.در نقاشی پیش رو شکوهی مبهم و خوفناک از طبیعتی بکر بر بستر فضایی مهآلود تصویر شده است.
محمود فرشچیان
محمود فرشچیان (زادهٔ ۴ بهمن ۱۳۰۸ در اصفهان) نقاش معاصر ایرانی است که تأثیر درخور توجهی در روند نقاشی مينياتور در ايران داشتهاست. آثار او در بسیاری از شهرهای جهان مانند: پاریس، نیویورک، شیکاگو و … به نمایش گذاشته شدهاست. پدر محمود فرشچیان که نماینده فرش اصفهان بود، وی را به کارگاه نقاشی میرزا آقا امامی برد و امامی فهمید که وی استعداد فوقالعادهای در زمینه نقاشی دارد. فرشچیان پس از آموزش نزد او و عیسی بهادری و دانشآموختگی از مدرسه هنرهای زیبای اصفهان، برای گذراندن دوره هنرستان هنرهای زیبا به اروپا سفر کرد و چندین سال به مطالعهٔ آثار هنرمندان غربی در موزهها پرداخت. فرشچیان بنیانگذار مکتب خود در نقاشی ایرانی است که پایبند به شکل کلاسیک همراه با استفاده از تکنیکهای جدید برای توسعه دامنه نقاشی ایرانی است. او به این شکل هنر، روح جدیدی بخشید و آن را از رابطه همزیستی تاریخ با شعر و ادبیات تغذیه کرد تا استقلالی به این هنر بدهد که پیش از آن کمتر داشت. نقاشیهای او تلفیقی است از عناصر سنتی و مدرن که ترکیبات سبک منحصر به فرد او در نقاشی هستند. برخی از تواناییهای او احساس فوقالعاده خلاقیت، نقوش متحرک، خلقت فضایهای گرد و منحنی، خطوط نرم و قدرتمند، و خلقت رنگهای مواج هستند. فرشچیان نقش مهمی در معرفی هنر ایران به صحنه بینالمللی هنر ایفا کردهاست. او دعوت شد تا در دانشگاههای متعدد و مؤسسات هنری صحبت کند. شش کتاب و مقالات متعددی در مورد آثار وی منتشر شدهاست.
هانیبال الخاص
هانیبال الخاص (زاده ۱۳۰۹ در کرمانشاه – درگذشته ۱۳۸۹ در کالیفرنیا)، نقاش، منتقد و مدرس هنری، مترجم و نویسنده ایرانی بود. الخاص از نقاشان نوگرای معاصر ایران بود که بیش از سی و پنج سال از زندگیش را در آموزش سپری کرد اما همواره نقاشی بر کارهای دیگرش سایه افکنده بود. وی آغازگر طراحی فیگوراتیو در نقاشی نوگراست و یکی از تاثیرگذارترین نقاشان و مدرسان هنری برجریان هنر معاصر نقاشی ایران بود.
او در ۱۳۰۹ از پدر و مادری آشوری در کرمانشاه به دنیا آمد. تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان فیروزبهرام گذراند. در چهاردهسالگی برای اولین بار توسط جوانی به نام آلکسی گیورگیز که نقاشی را در روسیه فرا گرفته بود، با رنگ و روغن آشنا شد و بعدها نقاشی را به صورت جدی نزد استاد جعفر پتگر دنبال کرد. وی دو سال و نیم در کلاس پتگر آموزش کلاسیک نقاشی دید و سپس به آمریکا رفت. او در آنجا در سال ۱۹۵۶ میلادی لیسانس هنرهای تجسمی و در سال ۱۹۵۸ فوق لیسانس همین رشته را از انستیتوی هنر شیکاگو (ایلی نوی) گرفت. الخاص در هنرستان پسران، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، دانشکدهٔ مانتیسلو ایالت ایلینویز آمریکا و دانشگاه آزاد درس داد. هانیبال الخاص چهار کتاب در زمینهٔ آموزش هنر تألیف کرد و برای دهها کتاب طرح روی جلد کشید. او عضو دورههای مختلف دوسالانه نقاشی معاصر ایران در دهه ۳۰ و ۴۰ بود و مدت دو سال گالری گیل گمش را که از اولین گالریهای معاصر ایران بود، اداره کرد. از نام آورترین شاگردان او میشود به مسعود سعدالدین، نصرالله مسلمیان، نیلوفر قادری نژاد، بهرام دبیری، هادی ضیاالدینی و محمدعلی بنی اسدی اشاره کرد.
از همان آغاز کار، هانیبال احساس کرد که انسان برای او از هر موضوع دیگری جالبتر است: «خیلی دوست داشتم به قیافه و نگاه آدمها فکر کنم و عمق عواطف، اندوه، تکبر، خودخواهی، مهربانی آنها را دریابم.» و همچنین او گفته بود: «در دانشگاه، از کلاس کشیدن اندام انسانها لذت میبردم. بیشتر دوست داشتم بروم در کلاسهای مدل زنده، نقاشی کنم. در همان کلاس بود که برای اولین بار کارهای ذهنی کردم. آن کار ذهنی پر از صورتهای آدم بود. تخیلات بیشتر روی کارهایی بود که در آن اندام انسان و چهرهٔ انسان بود، ولی اولین باری که در کارهایم موضوعی را نگه داشتم و تکرارش کردم و بعدها به صورت امضاء کارهای من شد، وفور آدم بود.»
ژازه تباتبایی
ژازه تباتبايی (طباطبایی)(۱۳۰۹ تهران – ۲۰ بهمن ۱۳۸۶ تهران) نقاش، مجسمهساز، شاعر و نمایشنامهنویس ایرانی بود. ژازه خود نام خویش را «تباتباای» امضا میکرد. وی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۶ در سن ۷۷ سالگی در تهران درگذشت.
شهرت امروز او بیشتر برای فیگورهای خلاقانه و مجسمه های فلزی است که با جفتکاری (اَسِمبلاژ) قطعات فلزی ماشینآلات صنعتی و اتومبیلها ساختهاست. سبک او به هنر سقاخانهای نزدیک است و شیر-زنها و خورشیدها از موضوعاتی است که اغلب در کارهای وی تکرار میشوند. به همین دلیل از او به همراه تنی چند از نقاشان معاصر ایرانی به عنوان پیشگامان مکتب سقاخانه در ایران یاد میشود که در اوایل دهه چهل شمسی شکل گرفت و شاید نخستین مکتب نقاشی منسجم ایرانی باشد.
ژازه اولین داستان خود را بنام «شن و نی» در دوازده سالگی نوشت و سپس به دیگر رشتههای هنری دست یازید. سپس نمایشنامه هایی مانند «شکوفههای پژمرده»، «لرد چیچی یانف»، «جای پا» و «آقاموچول» را نگارش کرده و خود نیز کارگردانی کرد و در «کانون پیشاهنگ» به روی صحنه آورد. در سال ۱۳۲۵ داستان «پسر کوچک» را چاپ نمود. او در سال ۱۳۲۹ از هنرستان هنرپیشگی دیپلم گرفت و اولین نمایشگاه نقاشی خود را که نقاشیهایی با سبک مینیاتور بودند برپا کرد. ژازه تباتبایی در سال ۱۳۳۳ در رشته کارگردانی و مبانی تئاتر در دانشکده ادبیات ایران شاگرد اول شد و نمایش «پیراهن ملوانی» را به صحنه آورد. در سال ۱۳۳۹ دوره نقاشی را در دانشکده هنرهای زیبا بهپایان رساند و نگارخانه «هنر جدید» را بنیاد نهاد که اولین نگارخانه در ایران بهشمار میرفت
پرويز کلانتری
پرويز کلانتری متولد ۱۳۱۰ در زنجان و دانشآموخته دانشکده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران است. مديريت کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان، شرکت در نمايشگاههاي گروهي و انفرادي متعدد در داخل و خارج از ايران و انتشار چندين مجموعه داستان بخشي از فعاليتهاي کلانتري است. همچنين يکي از آثارش در فهرست تمبرهاي ويژه سازمان ملل به چاپ رسيده و تابلوي مشهور “شهر ايراني” او در مقر سازمان ملل در نايروبي قرار دارد.
سیراک ملکونیان
سیراک ملکونیان در (۱۳۱۰خ-۱۹۳۱م) در تهران به دنیا آمد. سبک وی ویژه خود اوست که اگر چه مدرن، با خطوط ساده و خشک به نظر میرسد ولی بسیار چشم نواز و محسور کننده است و بیننده را به خود جذب میکند. وی از شاگردان مارکو گریگوریان، بود. سیراک ملکونیان از ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۴ در تهران به صورت خصوصی به تدریس نقاشی مشغول بود. در حال حاضر در تورنتو مشغول به تدریس نقاشی است.
ملکونیان در بیش از ۳۵ نمایشگاه انفرادی و گروهی در سطح جهان شرکت کرده است. منجمله: نمایشگاههای سالانه انجمن فرهنگی ایران و شوروی (۱۹۵۰-۱۹۵۳م)، نمایشگاه گروهی نقاشان معاصر ایران در انجمن مهرگان (۱۹۵۴م)، گالری استتیک (۱۹۵۷م)، گالری هروه اودرماتدر پاریس، گالری گورکی، نمایشگاه گروهی در ایران، و غیره.
بهمن محصص
بهمن محصص (۹ اسفند ۱۳۱۰ در رشت – ۶ مرداد ۱۳۸۹ در رم) نقاش، مجسمهساز و مترجم پیشروی ایرانی بود. کارهاى بهمن محصص از آثار مهم نقاشی مدرن ایران محسوب میشود. محصص در نظرسنجی نوروز سال ۹۴ فصلنامهٔ حرفه: هنرمند برای انتخاب ده هنرمند برگزیده هنر نوگرای ایران که بین صد هنرمند و هنرشناس انجام شد، در صدر فهرست هنرمندان نوگرای ایران از دههٔ بیست تا به امروز قرار گرفت. بهمن محصص متولد۱۳۱۰ در خانوادهای لاهیجانی در رشت به دنیا آمد. در ۱۴ سالگی در کارگاه و نمایشگاه محمد حبیب محمدی، نقاش گیلانی که هنر را در آکادمی هنر مسکو فراگرفته بود، شروع به کار کرد. چند ماهی در دانشگاه هنر تهران به تحصیل پرداخت. در همین زمان بود که او به انجمن خروس جنگی که توسط جلیل ضیاپور تأسیس شده بود پیوست و برای مدتی ویراستار هفته نامه ی ادبی هنری “پنجه خروس” بود. از طریق همین انجمن او به جریان نوگرای ایران وارد شد که از اعضای آن نیما یوشیج، پدر شعر نوی فارسی، سهراب سپهری، هوشنگ ایرانی و غلامحسین غریب بودند.
بهمن محصص در سال ۱۳۳۳ به اروپا سفر کرده و در ایتالیا ساکن شد و در آکادمی هنر رم مدتی نزد فروچیو فراتزی به آموختن هنر مشغول شد. حاصل این دوره از زندگی محصص، چندین نمایشگاه گروهی و انفرادی در داخل و خارج ایتالیا و شرکت در نمایشگاههایی چون بیینال (دو سالانه) ونیز، سائوپائولو و پاریس بود. در سال ۱۳۴۲ ش به ایران بازگشت و در نمایشگاهها و کنفرانسها و برنامههای متعددی شرکت کرد. محصص آثاری از پیراندلو، مالاپارته و کالوینو را از ایتالیایی و آثاری از اوژن یونسکو و ژان ژنه را از فرانسوی به فارسی ترجمه کرد. محصص از پیشگامان طراحی صحنهٔ تئاتر در ایران بود؛ او نمایش صندلیها اثر اوژن یونسکو را به روی صحنه برد. طراحی دیگر او برای تولید هنری چهارم از لوییجی پیراندلو به مناسبت صد سالگی آن بود.
در سال ۱۳۴۸ (۱۹۶۹) از ادامه فعالیت در ایران صرف نظر کرد و به رم بازگشت و در همانجا به ادامه زندگی و کار پرداخت. او در این دوران سفارش ساخت مجسمه هایی را برای برپایی در تهران دریافت کرد، اما بسیاری از آثار عمومی او پس از انقلاب اسلامی نابود شده و یا آسیب دیدند و خود هنرمند نیز باقی کارهای خود در ایران را از بین برد. او گاها به ایران سفر می کرد و سرانجام در ۱۳۸۹ در انزوای خودخواسته در رم رخت از جهان فروبست.
نصرالله افجه اى
نصرالله افجهای (زادهٔ ۱۳۱۲، تهران) خوشنویس ایرانی و از چهرههای ماندگار این هنر است. او نشان درجهٔ یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفته و در هفتمین همایش چهرههای ماندگار در آبان ماه ۱۳۸۷ به عنوان چهرهٔ ماندگار رشته خوشنویسی برگزیده شده است.
نصرالله افجهای در سال ۱۳۱۲ در تهران بهدنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در تهران گذرانده و موفق به گرفتن دیپلم هنری شده است. وی چندین دهه سابقهٔ متمرکز بر روی هنر خطاطی دارد و با تکنیکهای مختلف و مصالح و مواد متنوع در خوشنویسی نیز کار کرده و آثار متنوعی را به وجود آورده است. در میان خوشنویسان ایرانی از نسل اول این گونه تجربه اندوزیها و ترکیب کردن و گسترش دادن امکانات خوشنویسی با مصالح نقاشی و سایر تکنیکهای طراحی بوده است.
افجهای از سال ۱۳۵۲ تاکنون ۷ نمایشگاه انفرادی برپا کرده و در چندین نمایشگاه گروهی نیز آثارش را به نمایش گذاشته است.
ناصر اويسى
ناصر اويسى متولد تهران ۱۳۱۳
نقاش شهزادگان سوار بر اسب و شاهزاده خانمهاي غنوده در مايه هاي سلجوقي و صفوي و قاجار با خطوطي محكم و رنگهايي زنده و گاه با نيم بيتي خط خوش معلق در فضا به اين راه مي رود. سير كارش از سادگي به سوي آراستگي بيشتر بوده است و همين از پاكي طرح ها و تيزي خطوطش مي كاهد.
مسعود عربشاهی
مسعود عربشاهی (زاده ۱۳۱۴) نقاش و مجسمهساز ایرانی است. وی یکی از نقاشان پیشرو و از شاخصترین هنرمندان مفهومی ایران است. این نقاش پرکار معاصر ایران در ۱۹ شهریور سال ۱۳۱۴ در تهران متولد شد. در دوره نوجوانی تحت نظر محمود اولیاء شروع به آموختن نقاشی کرد و سپس برای تحصیل در رشته نقاشی به هنرستان پسران تهران رفت. وی در سال ۱۳۳۹ وارد هنرکده هنرهای تزئینی شد و اولین نمایشگاه خود را در سال ۱۳۴۱ برگزار کرد. عربشاهی در سال ۱۳۴۷ با مدرک فوق لیسانس معماری داخلی از دانشگاه هنر فارغالتحصیل شد. او همراه با تحصیلات دانشگاهی در رشتهٔ نقاشی، مجسمهسازی، معماری، موفق شد به شیوهای خاص، با درهمآمیختگی سمبلهای اساطیری در کتیبهها، خطوط و نقشهای اسرارآمیز، بیانگر یگانگی و القای جهتی باشد که با شناخت در مسیری ماهرانه دنبال شدهاست.
او با داشتن دههها تجربه کار در زمینهٔ نقش برجسته و کارهای اجرایی بر نمای ساختمانها، همراه با تکنیک منحصر بهفرد خود در اجرای سالنهای کنفرانس که شهرت جهانی دارد، تاکنون در ایران و سایر کشورها کارهای اجرایی بزرگی را انجام دادهاست. نقش برجسته سردر اتاق صنایع و معادن در خیابان طالقانی، سالن کنفرانس شیروخورشید (هلال احمر) در میدان ارگ، نقش برجستههای دیوارهای پارک طالقانی در بزرگراه حقانی و مجموعه «نور و گیاه» بر دیوار مجلس از جمله این آثار هستند.
در دهه هشتاد شمسی و در جریان بازسازی ساختمان مجلس، مجموعه نور و گیاه که با ابعاد ۴ در ۹ متر بر دیوار مجلس نصب بود، آسیب دید و بیشتر لتههای آن از بین رفت. مسعود عربشاهی جایزهٔ نخست بیینال تهران را در سال ۱۳۴۲، نمایشگاه بینالمللی موناکو ـ فرانسه را در سال ۱۳۵۲، روز مادر را در سال ۱۳۵۲ و مسابقهٔ مجسمهٔ تهران را در سال ۱۳۵۳ به دست آوردهاست.
ایران درودی
ایران دَرّودی (متولد ۱۱ شهریور ۱۳۱۵ در مشهد) نقاش برجسته ایرانی است. او همچنین کارگردان، نویسنده، منتقد هنری و استاد دانشگاه رشته تاریخ هنر است. درودی به عقیده برخی پیرو مکتب فراواقعگرایی است. درودی همچنین کارگردان و تهیه کننده چند فیلم مستند و کوتاه برای تلویزیون بوده است. درودی در ۱۹۷۰ به درخواست دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به تدریس تاریخ هنر در این دانشگاه پرداخت.
ایران درودی در ۱۱ شهریور در خراسان به دنیا آمد. در کودکی با خانواده به اروپا سفر کرد و از شهرهای مختلف اروپا دیدن کرد وقتی جنگ جهانی دوم شروع شد خانواده او در هامبورک زندگی میکرد و با شروع جنگ به ایران بازگشتند و مدتی در مشهد زندگی کردند و بعد به تهران آمدند و ساکن تهران شدند. درودی در حالی که در مدرسه درس میخواند به دلیل علاقه به نقاشی به کلاسهای آزاد طراحی و نقاشی هم میرفت. وی در سال ۱۹۵۴ برای تحصیل در رشته نقاشی در دانشکده بوزار در پاریس به تحصیل مشغول شد و در سالهای ۱۹۵۴ تا ۱۹۵۸ به یادگیری هنر در آموزشگاهها و دانشکدههای گوناگون پرداخت: مدرسه هنرهای زیبای پاریس (بوزار)، مدرسه لوور پاریس، دانشکده سلطنتی بروکسل (ویترای)، انیسیتوی آر. سی. آی نیویورک (رشته تهیه و کارگردانی برنامههای تلویزیون). پس از پایان تحصیلات به ایران بازگشت و در اردیبهشت ۱۳۳۹ آثارش در تالار فرهنگ تهران به نمایش گذاشته شد.
در سالهای دهه چهل خورشیدی در شهرهای مختلف اروپا آثار خود را در گالریهای مختلف به نمایش گذاشت و سپس به آمریکا رفت. در آمریکا با پرویز مقدسی کارگردان تآتر و سینما آشنا شد و با یکدیگر ازدواج کردند. هر چند دوران زندگی مشترک این دو طولانی نبود و با مرگ زود هنگام مقدسی به پایان رسید اما تاثیر بسیار عمیقی بر درودی گذاشت و او دیگر هرگز ازدواج نکرد. ایران درودی تا کنون در بیش از ۵۶ نمایشگاه آثار خود را به دید عموم گذاشتهاست و با نوشتن کتاب «در فاصلهٔ دو نقطه» به نویسندگی نیز روی آوردهاست. برخی از منتقدین معتقدند که سبک وی در نقاشی به پیروی از مکتب فراواقعگرایی (سورئالیسم) است. مناظر غالب در آثار درودی بیشتر حاشیه کویر و گلهاییست خاص با دیوارهایی شیشه ای و افق که به آثار وی فضایی خاص و عمیق بخشیده است.
غلامحسین نامی
غلامحسین نامی از پیشگامان جنبش هنر مدرن درنقاشی معاصر ایران است. نامی در سال ۱۳۱۵ شمسی در قم زاده شد. در ۱۳۴۳ با مدرک کارشناسی نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد. در ۱۳۵۹ فوق لیسانس خود را از دانشگاه ویسکانسین گرفت. نامی از ۱۳۴۳ تا ۱۳۶۵ در هنرستان هنرهای تجسمی، از ۱۳۴۸–۱۳۵۱در انستیتو تکنولوژی ونک، از ۱۳۴۷–۱۳۵۴ و از۱۳۶۶–۱۳۶۵ در دانشگاه الزهرا (سابقاً مدرسه عالی دختران)، از ۱۳۵۶–۱۳۵۲ در دانشکدهٔ هنرهای تزئینی «دانشگاه هنر فعلی»، از ۱۳۵۱–۱۳۶۶ در دانشکدهٔ معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران، از ۱۳۶۴–۱۳۷۱در مرکز آموزش هنر فرهنگسرای نیاوران، از۱۳۵۱–۱۳۶۶ در دانشگاه آزاد اسلامی تدریس کردهاست.
غلامحسین نامی از مؤسسان گروه آزاد نقاشان و مجسمه سازان در سال ۱۳۵۳ است. اعضای این گروه عبارت بودند از: مرتضی ممیز- مارکو گریگوریان، غلامحسین نامی، فرامرز پیلآرام، مسعود عربشاهی، سیراک ملکنیان و عبدالرضا دریابیگی. او از بنیانگذاران انجمن هنرمندان نقاش ایران است و از ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۰ ریاست انجمن هنرمندان نقاش ایران را برعهده داشتهاست. غلامحسین نامی از اعضای هیئت مؤسس و عضو شورایعالی و مشاور عالی خانهٔ هنرمندان ایران است.
منوچهر معتبر
منوچهر معتبر متولد سال ۱۳۱۵ در شهر شیراز است. تحصیلات دبستان و متوسطه را در زادگاهش به پایان رساند و و در همین دوران به وسیله ناصر نمازی که از شاگردان کمال الملک بوده است، با نقاشی آشنا می شود. همچنین زیر نظر صدرالدین شایسته شیرازی آموزش های نقاشی را گذراند. در سال ۱۳۳۵ وارد دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز شد و در رشته زبان و ادبیات انگلیسی به تحصیل پرداخت ولی میل به ادامه راه نقاشی او را از ادامه این رشته بازمی دارد و به تهران عزیمت کرد و در رشته نقاشی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد. پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی در سال ۱۳۵۰ برای ادامه تحصیل راهی آمریکا شد. سه دوره طراحی را در انجمن هنرجویان نیویورک و دوره فوق لیسانس در آموزش هنر را در دانشگاه ایندیانا گذراند.
او پس از بازگشت به ایران به تدریس طراحی و نقاشی در مراکز تجسمی و دانشگاههای هنر ایران پرداخت. آثار او از سال ۱۳۴۲ در نمایشگاههای گروهی و انفرادی مختلفی به نمایش در آمدهاست. او برنده مدال و دیپلم افتخار از نمایشگاه نقاشان معاصر جهان در موناکو در سال ۱۳۶۴ است. در تابستان ۱۳۸۵ بزرگداشت او در موزه هنرهای دینی امام علی برگزار شد. گالری آریانا در تیر و مرداد ۱۳۹۳ میزبان نمایشگاه مرور چهل دهه آثار طراحی و نقاشی منوچهر معتبر بود
منصور قندریز
منصور قندریز (زاده ۱۱ اسفند ۱۳۱۴ — درگذشت ۷ اسفند ۱۳۴۴) نقاش اهل ایران که در مدت کوتاه عمر خویش تاثیرات بسزایی در تاریخ نقاشی معاصر ایران گذاشتهاست. منصور قندریز تحصیلات خود در رشته نقاشی را در هنرستان هنرهای زیبا و دانشکده هنرهای تزئینی تهران گذراند و از بنیانگذاران جنبش سقاخانه است. وی به همراه مرتضی ممیز، صادق تبریزی، فرامرز پیلارام، قباد شیوا، فرشید مثقالی و تنی چند از هنرمندان آن دوران تالار ایران را که امروزه از نگارخانههای تعطیل شده تهران میباشد، تاسیس کردند که بعد از درگذشت منصور قندریز، تالار ایران به گالری قندریز تغییر نام داد. او در سی سالگی بر اثر سانحه تصادف در جاده شمال درگذشت.
حسین زندهرودی
شارل حسین زندهرودی (زاده ۱۳۱۶ خورشیدی در تهران) نقاش معاصر ایرانی است. او از بنیانگذاران مکتب سقاخانه و پیشگامان شیوه نقاشی خط در ایران است و با استفاده از نمادهای هنر سنتی ایران و همچنین خوشنویسی، روشی تازه را در هنرهای تجسمی ایران بوجود آورد.
حسین زندهرودی در سال ۱۳۳۵ وارد هنرستان هنرهای زیبای تهران شد. اولین اثر نقاشی خود را در طول دوران تحصیل در هنرستان پدید آورد. در بیست و دو سالگی به پاریس رفت و در بی ینال ۱۹۶۱ پاریس برنده جایزه شد و یک بورس تحصیلی به او تعلق گرفت. وی سپس در رشته هنر تحصیل کرد.
پس از پایان تحصیلات به ایران بازگشت و آثارش را در «آتلیه کبود» به نمایش گذاشت، او بی تردید از مهمترین چهرههای مکتب سقاخانه محسوب میشود. حسین زندهرودی در سال ۱۳۵۱ قرآنی نفیس با طرحهای رنگی را از طرف انتشارات «کلوب کتاب» در پاریس منتشر کرد که جایزه «زیباترین کتاب در سال جهانی کتاب» از طرف یونسکو به آن تعلق گرفت. آثار حسین زندهرودی در موزههای متعددی نگهداری میشود. سه دهه پس از انقلاب گالری هما نخستین بار آثار این هنرمند را در کلکسیونهای مختلفی در معرض دید علاقه مندان قرار داد. از جمله این دورهها میشود به نمایش سری مهرهای زنده رودی در این گالری در همکاری با فریدون آو اشاره کرد. بریتیش ميوزیم در اردیبهشت ۱۳۹۲ بزرگداشتی به احترام این هنرمند برگزار کرده است.
فرامرز پیلارام
فرامرز پیلارام (۲۱ فروردین ۱۳۱۶- شهریور ۱۳۶۲) نقاش و خوشنویس اهل ایران بود. وی از پیشگامان مکتب سقاخانه است. پس از پایان دوران دبستان، به هنرستان هنرهای زیبای پسران راه يافت و در ۱۳۴۰ از هنرستان دیپلم گرفت. او سپس در دانشکده هنرهای تزیینی دانشگاه هنر تهران به تحصیل پرداخت و در ۱۳۴۷ موفق به دریافت درجه فوق لیسانس در رشته معماری داخلی و نقاشی تزیینی شد. او در سال ۱۳۴۹، برای مطالعه بیشتر دربارة نقاشی، لیتوگرافی و انواع چاپ به فرانسه سفر کرد.
پیلارام همواره در پی به تصویر کشیدن نمادهای اصیل ایرانی بود. در کارهای اولیه اش مُهرهایی را که در قدیم به جای امضاء از آن استفاده میکردند، بزرگ نمایی کرد و زمینهای کتیبه گونه به وجود آورد و در آن نمادهای مذهبی، مانند عَلَم و پنجه، را با اشکال هندسی درآمیخت. او با علاقه و توجه به هنرهای سنّتی ایرانی، نظیر کاشیکاری و در مسیر یافتن راههای نو برای «ترکیب بندی» های جدید، و دریافت این مطلب که خط فارسی، بویژه نستعلیق، در تلفیق با نقاشی ویژگی ممتازی به تابلوها میبخشد، به آموختن خطاطی در انجمن خوشنویسان پرداخت و سپس مدتی در آنجا تدریس کرد. از آن پس، خط دستمایه اصلی آثار او شد. ازینرو میتوان او را از پیشگامان نقاشیخط در ایران دانست. پیلارام با کاربرد خط در نقاشی، به خطاطی نیز شکل نوینی بخشید و آن را از چارچوبهای سنّتی خارج ساخت. این زمان (۱۳۴۰–۱۳۴۱ شمسی) مصادف بود با سالهایی که هنرهای اصیل ایرانی در مقابل موج نوگرایی غربی در همه زمینهها قرار گرفت. در سال ۱۳۴۱ پیلارام و تنی چند از هنرمندان دیگر مکتب سقاخانه را – که شیوهای اصیل و بر پایه اعتقادات و نمادهای مذهبی و ایرانی بود – در نقاشی و مجسمهسازی بنیان نهادند. او در سومین و چهارمین دو سالانه تهران (۱۳۴۳ ش، ۱۳۴۵ ش) شرکت کرد و برندة مدال شد. پس از آن کارهای او و دیگر هنرمندان مکتب سقّاخانه به دوسالانه ونیز فرستاده شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت. موزه هنرهای مدرن نیویورک هم یکی از آثار او و آثار چند تن دیگر از هنرمندان این مکتب را خریداری کرد.
پیلارام در نمایشگاههای متعدد دیگری نیز شرکت کرد. از جمله دو نمایشگاه مستقل در تالار فرهنگ (۱۳۴۲ ش)، نمایشگاه هنر معاصر ایران در موناکو (۱۳۴۳ ش) و نمایشگاه هنر معاصر ایران در آمریکا (۱۳۴۷ ش) و چندین مدال و جایزه گرفت. پیلارام در ۱۳۵۳سال با هنرمندانی چون مرتضی ممیز، مارکو گریگوریان و چند تن دیگر، «گروه آزاد» را تشکیل داد. این گروه چهار سال فعالیت داشت و چندین نمایشگاه از آثار نقاشان ایرانی در شهرهای مختلف دنیا برپا کرد. پیلارام به تدریس نیز علاقهمند بود، از این رو از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۹ با سمت استادیار در دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت به تدریس طراحی پرداخت.]
آثار پیلارام تابلوهای رنگ و روغن با ساختاری محکم است که خط در آنها با تکیه بر هنرهای سنّتی حرکاتی آهنگین دارد. آهنگ خطوط در کارهای او با تکرار یک حرف به وجود میآید و بزرگ نمایی و هدایت اَشکال، حس حرکتِ بصری را به بیننده القا میکند. ادغام خطوط سیاه و ضخیم و سفید و نازک و ترکیب آنها با عنصر خط در آثار او نوعی وحدت به وجود میآورد. از دیگر ویژگیهای آثار پیلارام اندازه بزرگ تابلوهایش، غلبه شکل بر محتوا، تضادهای رنگی شدید و بهرهگیری از رنگها به صورت حجیم و ضخیم است. از جمله آثار او میتوان به تیغهها (۱۳۴۱)، ترکیب بندی سبز (۱۳۴۶)، ریتم با کلمه علی (۱۳۵۰) و عاق والدین (۱۳۵۵) اشاره کرد. سایر فعالیتهای او ساخت مجسمههای بزرگ برنزی و پیکرههای عظیم چوبی به صورت حجمهایی تشکیل یافته از خط بود، او معتقد بود که چون آثارش برگرفته از زندگی است، پس باید در خدمت مردم و در اختیار آنان باشد و تابلوها و آثار هنری باید از انحصار مجموعهها و نمایشگاهها خارج شود و حتی در سطح شهر در معرض دید مردم قرار گیرد تا همگان از آن بهره ببرند.
فرامرز پیلارام در شهریور ماه ۱۳۶۲ درگذشت.
علی اکبر صادقی
علی اکبر صادقی متولد ۱۳۱۶ خورشیدی در شهر تهران است. او در سال ۱۳۳۷ در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت.
صادقی سبک ویژه ای را در هنر ویترای یا شیشه بند منقوش با حال و هوای سبک ایرانی ابداع کرد. او سالها به شیوه های گوناگون در زمینه های مختلف نقاشی همچون ساختن آفیشن فیلم، گرافیک تبلیغاتی و جعبه سازی، جلد کتاب کار کرد.
پرویز تناولی
پرویز تناولی ( ۱۳۱۶) مجسمه ساز، نقاش و پژوهشگر از پیشگامان مکتب سقاخانه است. وی از شناخته شده ترین هنرمندان ایرانی است. مجموعه مجسمه های هیچ، دستها و قفل و قفس در زمره معروفترین آثار پرویز تناولی قرار دارند.
پرویز تناولی در سوم فروردین ماه سال ۱۳۱۶ در تهران بهدنیا آمد. وی از سنین ده تا یازده سالگی فعالیت هنری خود را با نوازندگی ویلن زیر نظر استادانی چون نیک نواز و ابوالحسن صبا آغاز کرد. تناولی تحصیلاتش را در دبیرستان ادیب ادامه داد. هنگام تعطیلی دبیرستان به هنرستان کمالالملک میرفت. در سال ۱۳۳۲ هنرستان هنرهای زیبا در تهران تأسیس شد و او در رشتهٔ مجسمهسازی نامنویسی کرد. وی پس از گذراندن دوره سه ساله مجسمهسازی در هنرستان هنرهای زیبا در سال ۱۳۳۵ به ایتالیا رفت و در آکادمی هنرهای زیبای شهر کارارا مشغول به تحصیل شد اما بعد از دو سال به ایران بازگشت.
تناولی در دی ماه ۱۳۳۶، آثاری کاملاً متفاوت شامل حکاکیها، مجسمههای سفالی و مجسمههای ساخته شده از آهنقراضهها را در تالار به نمایش گذاشت. این نخستین بار در ایران بود که مجموعهای از آثار یک مجسمهساز به نمایش درمیآمد. پس از برگزاری این نمایشگاه بود که توانست از وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) بورسی برای ادامه تحصیلاتش در ایتالیا بگیرد. این بار او به میلان رفت و قریب به دو سال در آکادمی بررا (Brera) نزد مارینو مارینی مجسمهساز برجسته ایتالیایی آموزش دید. او در سال ۱۳۳۸ دیپلم خود را با کسب مقام اول از آکادمی بررا دریافت نمود و شانزده اثر او به عنوان بهترین آثار یک فارغ التحصیل مجسمهساز آن سال در گالری ری ماگل (Re Magl) شهر میلان به نمایش گذاشته شد.
مجسمههای پرویز تناولی یک فرق عمده با مجسمههای دیگران دارد. مجسمه اساسا به معماری ظاهریاش متکی است، اما تناولی در مجسمههایاش به فضا و شکل درونی مجسمه اهمیت میدهد. یک فضای درونی راز آلود که بر شکل بیرونی مجسمه تأثیر میگذارد و نشان این رازآلودگی، قفل و بست و زبانههایی است که در اعضا و جوارح مجسمهها کار میگذارد یا به وجود میآورد. پرویز تناولی از جمله کارشناسان فرش ایرانی و بافتههای عشایری نیز محسوب میشود. او سالهای زیادی برای شناخت گبه، میان عشایر وروستاییان رفت و آمد داشت و سرانجام با چاپ مقالهای پژوهشی در لندن در سال ۱۹۸۳م، آن را به جهانیان معرفی کرد. او همچنین مجموعهای از جواهرات را طراحی و ساخته است که با استقبال خوبی مواجه بوده است.
صادق تبریزی
صادق تبریزی (زاده ۳ اسفند ۱۳۱۷ در تهران) نقاش و خوشنویس ایرانی و از پیشروان سبک نقاشی-خط است. تبریزی از پیشگامان مکتب سقاخانه شمرده می شود
پدر او که نقاش ساختمان بود با نقاشان قهوهخانه مانند عباس بلوکیفر، حسین قوللر، محمد مدبر ارتباط زیادی داشت و علاقمند بود که پسرش نیز این هنر را بیاموزد و از همان کودکی او را به کارگاه این هنرمندان میبرد. تبریزی پس از ورود به هنرستان پسران رشته نگارگری را برای ادامه تحصیل انتخاب میکند اما پس از اتمام این دوره در سال ۱۳۳۸ به استخدام کارگاه سرامیک اداره هنرهای زیبا در میآید. پس از آن در سال ۱۳۳۹ با افتتاح دانشکده هنرهای تزئینی، کار در کارگاه سرامیک را رها و وارد این دانشکده شد. او برای ادامه تحصیل رشته معماری داخلی را انتخاب نمود. تبریزی میگوید: “یکی دو سال از تحصیل که گذشت متوجه شدم که هیچگاه معمار داخلی نخواهم شد بنابراین آن را سرسری گرفتم.”
اما از طرفی آشنایی با اساتیدی مانند “بیژن صفاری” و “هوشنگ کاظمی” که در تعالیم خود توجه دانشجویان را به موتیفهای ایرانی معطوف میکردند و آشنایی با کتابهای پرفسور پوپ درباره هنر ایران باعث شد به واقعیت مهمی پی برد، “این که گذشته ایران چقدر غنی و پربار است و علیرغم اینکه از هنر مدرن عقب هستیم، ولی وقتی به هزار سال قبل بر میگردیم و سفال نیشابور را میبینیم، طرحهای آنالیزشده آن از کارهای پیکاسو هم مدرنتر است”. و از طرف دیگر تعلیمات نگارگری دوره هنرستان او را وسوسه کرد و باعث شد آن مینیاتورهای آنالیزشده روی پوست را بکشد. اولین آثار تبریزی روی پوست در شب افتتاح تالار ایران به نمایش درآمد. وجه اشتراکی که در استفاده از موتیفهای ایرانی در تمام این آثار دیده میشد باعث شد که کریم امامی عنوان “سقاخانه” را به آنها اطلاق کند.
سیا ارمجانی
سیا ارمجانی (۱۳۱۸ در تهران) مجسمهساز و معمار ایرانی-آمریکایی است. او سال ۱۳۴۱ به آمریکا رفت و شهروندی آنجا را پذیرفت. وی در رشتههای فلسفه، انسانشناسی و ریاضیات تحصیل کرده است. سیا ارمجانی مشعل المپیک تابستانی ۱۹۹۶ در آتلانتا، جورجیا، ایالات متحده را طراحی کرده است. او پروژههای بسیار دیگری مانند برج و پل جزیره Staten در نیویورک، Round Gazebo در نیس، فرانسه، و پل Irene Hixon Whitney در مینیاپولیس، مینه سوتا، ایالات متحده را انجام داده است.
محمد احصایی
محمد احصایی (زادهٔ ۸ تیر ۱۳۱۸) از جمله هنرمندان معاصر ایران در زمینه خوشنویسی، گرافیک و نقاشی است. او فارغ التحصیل دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران است و سالها در همین دانشکده و دانشکدهٔ هنر دانشگاه الزهرا تدریس کردهاست. احصایی بیش از ۵۰ سال است که در حوزهٔ خوشنویسی، نقاشی و گرافیک فعالیت میکند. او یکی از پایهگذاران نقاشیخط در دورهٔ معاصر ایران است و با مجموعهٔ نقاشیخطهای خود اعتباری جهانی یافته است.
محمد احصایی متولد سال ۱۳۱۸ درقزوین وفارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است او کارش را به صورت حرفهای با مجله جوانان جمعیت شیر و خورشید پیشین آغاز کرد و بعد جذب سازمان کتابهای درسی شد و آنجا به صفحهبندی و سپس سرپرستی آتلیه گرافیک مشغول میشود و پس از مدتی به عنوان کارشناس کتابهای هنر سال سوم کارش را پی میگیرد. تجربههایی که در ادامه همکاری او با بنیاد هنری پارس و همراهی او با کسانی چون مرتضی ممیز و آیدین آغداشلو و علی اصغر معصومی و بسیاری دیگر قرار میگیرد باعث میشود که او به عنوان یک نقاش و خوشنویس به هنر گرافیک بیشتر نزدیک شود. چنانکه حالا و همه حضور او را در عرصه طراحی گرافیک و به ویژه حروف نگاری و بازی زیبایی شناسانه با حروف ایرانی و اسلامی بیشتر حس میکنند تا در عرصههای دیگری چون نقاشی. به دلیل همین تجربه دامنهدار او در گرافیک در راه اندازی رشته گرافیک در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران سهمی اساسی به عهده اوست.
محمد احصایی از جمله بنیانگذاران نقاشیخط در ایران و نخستین کسانی است که از حروف به عنوان وسیلهای برای بیان استفاده کرد. او که خوشنویسی توانا بود خود را از نقاشان سقاخانه به «سنت» و آنگاه «خط» و از همه مهم تر «خوشنویسی» نزدیک تر میدانست و دلیل آن را وفاداری به سنتهای خوشنویسی و اتصال به شکل واقعی حروف میشمردو رویکردش حرکت از خوشنویسی به سوی نقاشی بود و به استفاده از عناصر و آرایههای بصری و مفهومی نقاشی در خوشنویسیهایش میپرداخت. کاری که این هنرمند چند سال بعد از نقاشان سقاخانه انجام داده بود و ابتدا با مخالفت و سپس با سیلی از تقلید خوشنویسان روبرو شده بود. همچنین او در کار نقاشیخط و ارائه و توسعه آن بیش از دیگران پایمردی کرده و تاکنون همچنان در عرصههای داخلی و بینالمللی خوش درخشیدهاست.
احصایی از سال ۵۴ شروع به کشیدن تابلوهایی کرد که عمدتاً با کلمه «الله» یا آیه «لااله الاالله» شکل میگیرد و به گفته خودش نوعی ذکر تصویری «الله» و نمودی از عرفان و تصوف اسلامی است. او تاکنون چند نوبت به این کارها، که به نام کارهای الله معروف است، پرداخته و در آخرین دستاورد رنگ را به کلی از میان برداشته تا در بیرنگی و بیاختیاری سفید روی سفید و سیاه با سیاه که هر دو تجلی از نور هستند طرحی نو در انداخته باشد. این شکل از کار او به «الفبای ازلی» نیز شهرت یافتهاست.
آیدین آغداشلو
آیدین آغداشلو ( ۱۳۱۹ در رشت) نقاش، نویسنده، منتقد فیلم و طراح هنرمند معاصر ایران است. آثار هنری او به خاطر نمایش اندیشه مرگ و فنای تدریجی و نیز بازآفرینی کارهای مطرح کلاسیک در قالبی نوگرا و سوررئال شناخته شدهاند. دو مجموعه خاطرات انهدام و سالهای آتش و برف وی از جمله مهمترین مجموعههای هنر نوگرا در ایران به شمار میروند.
آغداشلو کار طراحی، گرافیک، و نقاشی را از نوجوانی آغاز کرد و در همان جوانی تصویرگر کتابهای درسی ایران، مجلات، و مؤسسههای خصوصی شد. او از دستاندرکاران راهاندازی موزه هنرهای معاصر تهران و موزه رضا عباسی بود که سرپرستی دومی را نیز مدتی در دست داشت. آغداشلو تاکنون تنها دو بار در ایران نمایشگاه تکی برگزار کرده است، که نخستین آن در سال ۱۳۵۴ در انجمن ایران و آمریکا در تهران بود و دومین بار در آبان ۱۳۹۳. غیر از شمار بسیاری نقاشیهای نوگرا، از وی صدها نوشته شامل نقد هنری و سینمایی، پژوهشهای تاریخ هنر، و سفرنامه باقیمانده است.
کامران کاتوزیان
کامران کاتوزیان متولد ۱۳۲۰ تهران کارشناس هنرهای زیبا از دانشگاه ویندهام، ورمونت امریکا است. او برنده چهارمین بی ینال تهران در سال ۱۳۴۳ بود.
او نمايشگاههاي متعدد انفرادي در گالري صبا و گالري نگار داشته است و در در دانشكده هنرهاي تزئينيو دانشگاه آزاد تهران تدريس کرده است.
محمدعلی ترقیجاه
محمدعلی ترقیجاه (زادهٔ۱۳۲۲ تهران – درگذشتهٔ ۱۳۸۹) نقاش ایرانی بود.
وی در سال ۱۳۵۵ اولین نمایشگاه خود را به صورت انفرادی در تهران برگزار کرد و دو سال بعد نیز اولین نمایشگاه برون مرزی خویش را در گالری نمایشگاه بینالمللی هنر بازل سوئیس برگزار کرد. از سال ۱۳۶۰ سبک خاص خود را که مشخصهاش اسبهای تجرید یافته بود پایه نهاد که بارزترین نشان هنری وی شد. موزه بینالمللی هنر قرن ۲۱ آمریکا (TIMOTCA) آثار وی را به عنوان نمایندهٔ هنر ایران انتخاب کرد. برخی از آثار وی در موزهٔ هنرهای معاصر تهران، موزهٔ هنرهای مدرن شارجه، نوتردام هلند و موزه ورلد موجوداست.
وی در ۲۱ مردادماه سال ۱۳۸۹ درحالیکه بهتازگی از نمایشگاه موفق در سوئیس به ایران بازگشته بود، در سن ۶۷ سالگی درگذشت.
فرشید مثقالی
فرشید مثقالی (زادهٔ ۱۳ تیر ۱۳۲۲ در اصفهان) تصویرگر کتابهای کودک و نوجوان، و تنها برندهٔ ایرانی جایزهٔ هانس کریستین آندرسن است. آثار مطرحی چون «خروس زری، پیرهن پری» و «ماهی سیاه کوچولو» برای نخستین بار به قلم این هنرمند تصویرگری شدهاند.
فرشید مثقالی در ۱۳ تیرماه ۱۳۲۲ در شهر اصفهان به دنیا آمد. وی که دانشآموختهٔ رشتهٔ نقاشی از دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران است فعالیت خود را با تصویرسازی برای مجلات مختلف آغاز کرد. آغاز کار حرفهای فرشید مثقالی به همکاری با مجلهٔ «نگین» و در سالهای ۱۳۴۳-۱۳۴۴ برمیگردد. کتابهای «کره اسب سیاه»، با تصویرگری سیاه و سفید و کتاب رنگی «خروس زری، پیرهن پری» اثر احمد شاملو از نخستین تصویرسازیهای او به شمار میرود. مثقالی در سال ۱۳۴۶ به هنرمندان «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» پیوست. تصویرگری چند کتاب کودک، که «عمو نوروز» نخستین آنها به شمار میرفت، حاصل این دوره از همکاری این هنرمند با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است؛ دورهای دو–سه ساله که تصویرگری «ماهی سیاه کوچولو» هم در آن جای میگیرد و جایزهٔ اول بیینال «بولونیا» ایتالیا را در سال ۱۳۴۸ نصیب او کرد. او برای مصور کردن کتابهای ماهی سیاه کوچولو، آرش کمانگیر، جمشید شاه و قهرمان جوایزی دریافت کرد. بخش دیگر زندگی حرفهای فرشید مثقالی را باید در آمریکا پی گرفت. این بخش با اقامت در کالیفرنیا و در سال ۱۳۶۵ آغاز میشود و با راهاندازی یک استودیوی شخصی گرافیک به نام دسکتاپ استودیو ادامه مییابد.]
مثقالی از روشهای مختلفی در تصویرگری استفاده کردهاست؛ او لیتوگرافی، کلاژ، آبرنگ و سایر ابزارهای هنری و سبکهای متفاوت مانند سبکهای غربی و چاپ سنگی را در آفرینش تصاویر به کار بردهاست. تصویرگری کتابهای «عمو نوروز»، «جمشید شاه»، «پسرک چشم آبی»، «آرش کمانگیر» «ماهی سیاه کوچولو» و «افسانهٔ آفرینش در ایران» از جمله مهمترین آثار مثقالی است. کتابهای تایپوگرافی و مقدمهای بر گرافیک دیزاین نیز کتابهای معروف وی در زمینهی گرافیک میباشد.
محمود زنده رودی
محمود زنده رودی هنرمند ایرانی مقیم فرانسه است که با نام هنری “زنده” سالهاست به فعالیت هنری می پردازد و نمایشگاه های متعددی درنیویورک، واشنگتن، مراکش، هنگ کنگ، اسپانیا، سوئیس، الجزایر، کانادا، قبرس و فرانسه برگزار کرده است. اما در ايران کمتر شناخته شده و شايد در نگاه نخست نام خانوادگي او ما را به ياد برادر بزرگترش حسين زنده رودی بيندازد، اما محمود زنده رودی تلاش کرده به شيوه و راه خودش دست يابد. او از دوران کودکی با طرح و رنگ و نقش که به نوعی ملهم از هنر خیاطی و تکه دوزی است، آشنا شد و آثاری هم در این دوره با تکنیک پارچه و کلاژ خلق کرد. در ۱۵ سالگی برای نخستین بار یکی از آثار محمود زنده رودی در بینال نقاشی تهران انتخاب شد و اثرش در کنار آثار بزرگان به نمایش در آمد. این هنرمند منظومه هفت پیکر نظامی را در۸ تابلو در سال ۲۰۰۴ به تصویر درآورده است که به موزه هنرهای معاصرتهران اهدا کرد.
فریده لاشایی
فریده لاشایی (زاده ۱۳۲۳, شهر رشت – درگذشت ۶ اسفند ۱۳۹۱) نقاش نوگرای، نویسنده و مترجم ایرانی. او را به پردههای انتزاعی معاصرش میشناسند. مهمترین کتاب او رمان شال بامو است و از دیگر آثارش میتوان به ترجمه نجواهای شبانه ناتالیا گینزبورگ اشاره کرد. .
وی در سال ۱۳۲۳ در شهر رشت متولد شدهاست. پس از تحصیلات دبیرستانی به آلمان سفر کرد و پس از گذراندن مدرسهٔ مترجمی در مونیخ، به تحصیل در رشته هنرهای تزیینی در وین پرداخت. پس از اتمام این دوره مدت دو سال در کارخانه Reidel در اتریش به طراحی کریستال پرداخت و برخی از طرحهایش در استودیو روزنتال روی گلدانهای چینی پیاده شدهاست.
نقاشیهای فریده لاشایی را میتوان نمونهای از حضور هنر گذشته در هنر معاصر به شمار آورد. حضور همان سفسطههای اندوهناک طبیعت که از اوخر سدهٔ هفدهم در آثار نقاشان شمال اروپا چهره نمایاند. حضور سنت کارکرد رسانهٔ نقاشی که از روزگار سزان به این سو بر جسمانیت رنگ تأکید ورزیدهاست. حضور همان سنتی که بر خط و رنگهای به هم آمیخته و فرمهای نامنتظر تأکید دارد و سرانجام، حضور سنت نقاشی خاور دور همه و همه در آثار لاشایی حس شدنی است و با این همه نگاه او به طبیعت نگاهی نو و امروزی است.
سازهٔ نقاشیهای لاشایی زمین و درخت و گل و گیاه و در یک کلام عناصر طبیعت است. زبانش نیز کم و بیش سنتی است اما او این توان را دارد که به این زبان لهجهای نو و روزآمد بدهد. نمیخواهد با این زبان گزارش و روایتی از جهان و طبیعت به دست دهد. نقاشیهایش نه تصویر ظاهری جهانی است که به چشم دیده میشود. نه ایماژ جهانی رؤیایی است. آنچه لاشایی به نمایش میگذارد یادگارهای نگاهی گذرا به چشماندازهایی است که تنها با نیروی تصور میتوان به آنها دست یافته نا با خیال پردازی. هدف لاشایی بر پرده آوردن ظاهر طبیعت به شیوه و روشی خاص نیستَ به نمایش بخش و برشی از طبیعت نیز نمیپردازد. با این همه اثرش نوعی ترجمان احساس طبیعت است. احساسی که سخت واقعی و بیخدشه جلوه میکند و شکل حضور نقاش در برابر طبیعت را به خود میگیرد. لاشایی هرگز سر آن ندارد که نگاه خود را بر جزپیات و عناصر طبیعت متمرکز کند، نمیخواهد بیازماید و محک بزند. میخواهد طبیعت را به صورتی مبهم و نمادین و به شکلی شاعرانه و حسی تصویر کند. میخواهد به سنت نقاشان چینی و خاور دور به گونهای نقاشی کند که فضای چشماندازهایش احساس شود. با درهم آمیختن و درهم دواندن رنگ. تصویری سیال از طبیعت به دست مید
وی در ششم اسفندماه ۱۳۹۱، در پی یک دوره طولانی بیماری سرطان در سن ۶۸ سالگی در بیمارستان جم تهران درگذشت. به گزارش ایسنا، پیکرش پس از تشییع از مقابل خانه هنرمندان ایران برای خاکسپاری به سوی دربندسر تهران راهی شد.
کورش شيشه گران
کورش شیشه گران متولد ۱۳۲۴ در قزوین است. او نقاش، گرافیست و معمار داخلی، دانش آموخته هنرستان هنرهای زیبای تهران و دانشکده هنرهای تزئینی دانشگاه هنر در رشته معماری داخلی است. آثار این هنرمند در قالب نمایشگاه های گروهی و انفرادی بسیاری و نیز در بیینال های داخلی و خارجی از جمله بی ینال جهانی چین به نمایش در آمده اند.
شیشه گران دریافت تقدیرنامه از سازمان ملل متحد به خاطر طراحی پوستر “صلح در لبنان”، کسب مقام اول مسابقه هزاره جهانی نقاشی در ایران و تقدیر هیات داوران در اولین بی ینال بین المللی نقاشی جهان اسلام را در کارنامه فعالیت های هنری اش دارد.
جواد مجابی منتقد و کارشناس هنر، درباره آثار کوروش شیشه گران گفته است: پردههای نقاشی کوروش شیشه گران، در فاصله موسیقی و معماری ایستاده است؛ بیآنکه وامدار یا همذات این دو رسانه باشد. چرخشهای دوار انگیز خطهای رنگین- غالبا سیاه، قرمز، آبی- که با شتابی هیجانی، کلافی کور را بر متنی ملایم ترسیم میکند، همچون قطعهای از موسیقی الکترونیک، تعبیرهای گوناگون سیالی میپذیرند؛ چیزی را میگویند و نمیگویند، میسازند و نمیسازند در فاصله هیچ و همه بازیگرانه پیچ و تابی دارند.
شهلا دادستان
شهلا دادستان، معمار، نقاش و عکاس است. وی در خانوادهای با تاثیراز دو فرهنگ ایران و لهستان رشد یافته و این امکان بعدها در شیوه زندگی او و جهانبینیاش تاثیر بسزایی گذاشته است. شهلا دادستان تحصیلات خود را در رشته معماری در آلمان به پایان رساند و سالها در این زمینه بین آلمان، ایران و فرانسه فعالیت کرده است. وی از سال ۲۰۰۰ به شکل حرفهای به هنر نقاشی پرداخت. نقاشی های او به سبک آبستره هستند و تاثیر زیادی از ریاضی و فیزیک حاکم بر جهان گرفتهاند. شهلا دادستان نگاهی ورای مرزهای رایج به جهان دارد و از همین رو معتقد است اگر شادی و دردی در جهان وجود دارد مشترک است. اگر مردم امروز در حلب یا هر نقطهی دیگری از جهان درگیر جنگ و نابودی هستند ما نیز به عنوان کوچکترین عضو این کهکشان در آن سهیم هستیم.
زمان و فضا در بسیاری از نقاشیهای شهلا دادستان در درجه اول اهمیت قرار دارند. او با استفاده از خطوط و رنگها تصویری از زمان را به مخاطبان ارائه میدهد. به گفته خود هنرمند، نقاشی برای او ارتباطی عمیق بین انسان با طبیعت و فضای پیراموناش است.
حسن مکارمی
حسن مکارمی خطاط، نقاش ایرانی است. او در شیراز به سال ۱۳۲۹ به دنیا آمد و تحصیلاتش را در پلی تکنیک تهران و دانشگاه شیراز به اتمام رساند. او از سال ۱۳۶۱ در فرانسه زندگی میکند و تاکنون بیش از بیست و پنج نمایشگاه نقاشی و خوشنویسی از کارهایش در فرانسه یونسکو، روسیه٬ نمایشگاه جهانی خوشنویسی مدرن، کوبا، مراکش و آمریکا بر پاساختهاست. مکارمی همچنین مقالات گوناگونی در نشریات ایرانی و فرانسوی به چاپ رساندهاست. از او تا کنون چندين کتاب به زبان فارسی و فرانسه، دو کتاب چاپ شده است.
ایرج زند
ایرج کریمخان زند (به اختصار ایرج زند)، نقاش و مجسمهساز ایرانی است. او در سال ۱۳۲۹ در تهران متولد شد. وی پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی در سال ۱۳۴۶ از دانشکده هنرهای زیبا فارغالتحصیل گردید و در سال۱۳۵۴ به منظور ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در سال ۱۳۶۰ از دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس (بوزار) فارغالتحصیل شد و به ایران بازگشت. ایرج زند از سال ۱۳۶۴ بیش از ۱۵۰ نمایشگاه انفرادی برپا کرد و در بیش از ۳۵ نمایشگاه گروهی در ایران، فرانسه، آلمان، کویت و پرتقال آثار مجسمه و نقاشیاش را به تماشا گذاشت. زند از سال ۱۳۶۳ به تدریس در دانشگاههای هنری ایران پرداخت. او عضو هیئت مدیره انجمن هنرمندان نقاش ایران نیز بوده است.
از جمله آثار بارز وی میتوان به مجموعه مجسمههای فلزی او اشاره کرد که حاصل برش و خمش صفحات دو بعدی و در نتیجه تبدیل آنان به حجمها و فرمهای سه بعدی است. بر خلاف بیشتر گونههای دیگر مجسمه، آثار زند از تمامی جهات دیداری قابل برداشت و دارای هویت اند. وی در آخرین نمایشگاه خود از پلکسی گلاس به جای صفحات فولادی نیز استفاده کرده بود. ایرج زند در آذر ماه ۱۳۸۵ در تهران درگذشت.
على نصيرى
على نصيرى (۱۳۲۹ تهران) يکى از نقاشان آبستره برجسته ايرانى است که در واشنگتن زندگى مى کند.
او از دنياى تجارى هنرى بيزار است و کمتر در جايى ظاهر مى شود و يا اثرى از خود را مى فروشد اما هنر او که در سبک نقاشى آبستره موسوم به آبستره احساسى است در محافل هنرى مورد استقبال قرار گرفته است.
حسام ابریشمی
حسام ابریشمی نقاش و مجسمهساز ایرانی است. او در ایالت کالیفرنیا در امریکا زندگی میکند. او علاوه بر نقاشی به خلق مجسمههایی از جنس برنز اقدام نموده و اخیراً به نقاشی بر روی شیشه نیز مشغول شدهاست. حسام ابریشمی در سال ۱۳۳۰ در شهر شیراز متولد شد. دلباختگی اش به هنر نقاشی به سالهای نوجوانی اش بر می گردد. در سال دوم دبیرستان، در مسابقهٔ سراسری نقاشی، ابتدا در شهر شیراز و سپس در کل کشور، رتبهٔ اول را کسب نمود. در سال ۱۳۵۴ برای ادامهٔ تحصیلات عالی اش در رشتهٔ نقاشی راهی ایتالیا شد و در دانشکدهٔ هنرهای زیبای “پیترو وانوچی”، در شهر “پروجا”، به تحصیل نقاشی پرداخت. این دوره، نخستین تماس جدی حسام با نگرش هنری غرب بود. حسام ابریشمی در سال ۱۳۵۸ به ایران بازگشت و متأثر از جو انقلابی کشور و دگرگونیهای ناشی از آن، کارهایی با مضامین و مفاهیم سیاسی و اجتماعی به تصویر کشید. حسام در سال ۱۳۶۳ مجدداً به ایتالیا برگشت و پس از هشت ماه اقامت در آنجا راهی لوس آنجلس شد. او در سال ۱۳۶۶ با خلق نقاشیهای کتاب “حماسهٔ پادشاهی کیومرث “، عرصهٔ جدیدی از فعالیتهای هنری را به روی خود گشود. در سال ۱۳۷۱ همکاری رسمی اش را با “کالکتورز ادیشنز” آغاز کرد و از طریق این شرکت شناخته شدهٔ انتشاراتی هنری، موفق به نشر و عرضهٔ آثار هنری خود در سطح جهانی گشت.
گزینههایی از آثار نقاشی او در قالب سه مجموعهٔ مجزا، توسط کالکتورز ادیشنز در آمریکا چاپ و منتشر شدهاست. همچنین عناوین متعددی از کتابهای مرجع دانشگاههای آمریکا در زمینهٔ جامعه شناسی و روان شناسی، از طراحیها و نقاشیهای حسام ابریشمی به عنوان طرح روی جلد بهره برده اند و بسیاری از صفحههای این کتابها نیز با نقشهای او تکمیل شدهاست. حسام در فاصلهٔ سالهای ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۵ در هفتاد و دو نمایشگاه انفرادی و گروهی و جشنوارهٔ هنری شرکت کرد و بیست و یک جایزه دریافت نمود. مجسمه سازی را از همان سالهای نخست فعالیت هنری اش در ایتالیا نیز، دوست می داشت و گاه تجربه هم میکرد. از سال ۱۳۷۷ اما، بهطور جدی به خلق پیکرههای برنزی پرداخت. او در سال ۱۳۷۸ با همکاری برخی دوستان هنرمندش به تأسیس انجمن هنرهای تجسمی “سیوا” برای هنرمندان ایرانی ساکن غربت پرداخت. این انجمن که گروهی از هنرمندان نقاش و مجسمه ساز پیش کسوت مقیم کالیفرنیا را نیز در خود جای داده است، می کوشد تا دست هنرمندان جوان خارج از کشور را بگیرد، استعدادهای تازه را کشف کند و راههای درست تر را به آنها نشان دهد، تا سیر هنرهای تجسمی ساکن غربت، تا سر حد امکان در مسیر اصولی تری باقی بماند.
علی فرامرزی
علی فرامرزی متولد سال ١٣٢٩ تهران است. در سنين جوانى فرامرزی تصمیم گرفت که نقاش شود؟ ستاره راهنمای آن پتگر بود. او به طراحی و نقاشی از روی طبیعت و چشماندازهای آن پرداخت. اما بیش از همه، آنچه از تجربههای خود آموخت راه و روش نقاشی او را شکل داد و او را نقاشی خود آموخته بار آورد. از امپرسیونیستها آموخت که اشیا در نورهای گوناگون شکل عوض میکنند. از سزان آموخت که طبیعت را میتوان به شکلهای هندسی مختصر کرد. سمبولیستها قدرت تحریفهای ذهنی را به او نشان دادند، ترکیب بندی معمارگونه را از پیکاسو یاد گرفت.
نقاشیهای فرامرزی بر مدار سه محور اصلی طبیعت، شهر و انسان میگردد. او میخواهد در همه حال به محتوای احساسی و حقیقت پنهان در پس ظاهر فرمها و عناصر طبیعت و انسان نزدیک شود و همان حقیقت را هم بنمایاند. در طراحی، ضمن ترکیب بندی، به ساده سازی و ایجاز نیز میپردازد و میکوشد که رها از حاشیه پردازیها ، تنها عناصر اصلی و بنیادین را نمایش دهد و معادلهای بصری طبیعتی مختصر و انتزاعی را به تصویر کشد. شکل طراحیهایش به گونهای است که گویی آنها را در یک نفس کشیده است و آنچه از طرحوارههای فرامرزی کیفیتی معمارگونه دارند و به همین شکل هم دیده و دریافت میشوند.
او در نمایشگاههای متعدد گروهی و انفرادی شرکت داشته است از جمله: انجمن فرهنگی ایتالیا، فرهنگسرای نیاوران، گالری فرامرزی، موزه هنرهای معاصر، فرهنگسرای آنار، نگارخانه کوثر، گالری برگ، نمایشگاه گروهی طراحان معاصر نمایشگاه بینالمللی.
رضا درخشانى
رضا درخشانى دوره دبيرستان را با ديپلم رياضى در سمنان به پايان رساند. در دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران دوره نقاشى را گذراند و سپس در مدرسه آرت سنتر كاليفرنيا در رشته ايلوستراسيون ادامه تحصيل داد. درخشانى قبل از مهاجرت به آمريكا در دانشگاه تهران و دانشكده هنرهاى تزئينى به تدريس هنر پرداخت. وى حدود دو دهه در نيويورك به سر برد و در آمريكا و اروپا به فعاليّت هنرى در زمينه موسيقى و نقاشى پرداخت.
رضا درخشانى ضمن دستيابى به شيوه هاى خاص خود بر اساس هنر ايراني در زمينه موسيقى نيز فعاليّت گسترده اى داشته و با هنرمندان بنام بين المللى در پهنه هنر موسيقى، شعر، تئاتر و رقص به همكارى مستمر پرداخته است. وى در سال 1381 پس از يك غيبت طولانى به تهران بازگشت و آثار خود را همراه با يك اجراى موسيقى و حركت در خانه هنرمندان به نمايش گذاشت.با استقبال تماشاچيان ايرانى انگيزه فعاليّت هاى هنرى بيشتر شد كه شامل نمايشگاه و كنسرت در فرهنگسراى نياوران، گالرى طراحان آزاد، گالرى باران، گالرى ماه، گالرى اثر و نمايش نقاشى هاى پرده اى و دو اجراى موسيقي در موزه هنرهاى معاصر تهران مى باشد.
آثار رضا درخشانى علاوه بر تهران در شهرهاى لندن، رم، پاريس، ژنو، نيويورك، مكزيكو، آستين، سياتل، واشنگتن و آنجلس بدفعات به نمايش درآمده است و در بسيارى از مجموعه هاى مهم هنرى موجود مى باشد. وى در حال حاضر در تهران، اروپا و آمريكا در حال زندگى و كار مى باشد.
رویا اخوان
متولد تهران، ایران، ١٣٣٢ و فارغالتحصیلی با مدرک کارشناسی هنرهای زیبا ازکالج سیمونزبوستون، ایالات متحده .١٣٥٣
فریبا عامری
فريبا عامرى (زاده ۱۳۳٨ در تهران) نقاش ایرانی است. او نقاشى را از ١٤ سالگى آغاز کرد و سخت شيفته ون گوگ بود. در سال ١٣٥٧ به آمريکا رفت و تصيلات خود را در دانشگاه جنوب کاليفرنيا تکميل کرد. عمده آثار فريبا عامرى از سال ٢٠١٢ به بعد خلق شده اند٬ هنگامى که او استوديوى خود را در سانتا مونيکا داير کرد.
علی دیواندری
علی دیواندری (زادهٔ ۱۵ شهریور ۱۳۳۶ در سبزوار) نقاش، کارتونیست، مجسمهساز، طراح گرافیک، تصویرساز و روزنامهنگار با سابقهٔ ایرانی است. شروع فعالیتهای وی در عرصهٔ طراحی و کاریکاتور به ۱۳۵۴ برمیگردد. شهرت دیواندری بیشتر بهخاطر کسب جوایز متعدد، در نمایشگاههای جهانیاست. او از اولین کارتونیستهای ایرانیاست که از ۱۳۶۹ و با محدود شدن فضای مطبوعاتی ایران به شرکت در نمایشگاههای بینالمللی روی آورد و در طی چند سال جوایز متعددی را از آن خود کرد، بطوری که او را پر افتخارترین کارتونیست نمایشگاهی دههٔ هفتاد لقب دادند. در ۱۳۷۶، دیواندری به عنوان دبیر و مدیر اجرایی اولین جشنوارهٔ بینالمللی کاریکاتور انسان و طبیعت در ایران به فعالیت پرداخت و در طی سالهای فعالیت خود، در چندین نمایشگاه کاریکاتور در ایران و ترکیه عضو هیئت داوران بوده و آثارش در نمایشگاهها، مجلات و روزنامههای ۳۴ کشور جهان منتشر شدهاست.
شيوا پاكدل
شيوا پاكدل متولد 1337 هنرمند نقاش و گرافيست ايرانى مقيم امريكا
امیر صادق طهرانی
امیر صادق طهرانی متولد ۱۳۳۸، تهران و فارغ التحصيل هنرهاي تجسمي دانشگاه هنرهاي زيبا دانشگاه تهران و
فارغ التحصيل خوشنويسي از انجمن خوشنويسان ايران است.
مصطفی دشتی
مصطفی دشتی در سال ۱۳۳۹ در شهر خاش به دنیا آمد. او نقاشی را از دهه ۶۰ بهصورت حرفه ای آغاز کرده است و از نقاشان پیشتاز و معتبر این سال به شمار مى رود. دشتی شاگردزندهیاد سیداحمد ابطحی، زندهیاد عبدالله فرهادی، آیدین آغداشلو و کارل اشلانیگر بوده است.
نقاشیهای اولیهاش را از بیابانهای بلوچستان، کویر یزد، کناره جادهها و… آغاز کرد؛ حالا به شکوه آسمان رسیده است؛ حتی اگر تنها سیاه و سفید باشند. او جزء معدود نقاشانی بهشمار میرود که در ابعاد بزرگ نقاشی میکند و دلمشغولی عمده در آثارش، پرداختن به طبیعت است.
فلورا فیضبخش
فلورا فیض بخش (متولد ۱۳۳۵) لیسانس اقتصاد اجتماعی دانشگاه تهران و عضو انجمن هنرمندان ایرانی.
وی نقاشی حرفه ای با بیش از ۱۵ سال تجربه است که حرفهی نقاشی را به عنوان کاری تمام وقت برای خود برگزیده است. همچنین با داشتن آگاهی از قوانین مطالعه مجازی و سبک های نقاشی، او آغاز به تجربه کردن نقاشی انتزاعی، با استفاده از نمادها و استعاره های داخلی زن و بیان آنها در نقاشی های کرده است.
زویا توکلی
زويا توکلى نقاش شيرازى است که سبک خاص خود در طبيعت ابستره را ايجاد کرده و تاكنون چندين نمايشگاه در ايران و خارج از كشور برپا كرده است.
رضا خدادادی
رضا خدادادی در سال ۱۳۳۹ در اردبیل زاده شد و در کودکی به تهران آمد. دوران تحصیلی ابتدایی و راهنمایی را در تهران سپری کرد و پس از آن به زادگاهش بازگشت و دوران تحصیلی متوسطه را در آنجا گذراند. علاقمندی او به هنر موجب شد تا دوباره به تهران بازگشته و در مجتمع دانشگاهی هنر و در رشته نقاشی به تحصیل بپردازد. پس از آن تحصیلات خود را در رشته انیمیشن و در همان دانشگاه ادامه داد. وی که از دانشجویان فعال و ممتاز دانشگاه بود، از هنگام دانشجویی به دعوت برخی از دانشگاهها و موسسات آموزش عالی، به تدریس در دانشگاه مشغول شد. خدادادی دکترای پژوهش هنر و دارای تخصص هنرهای شهری و هنرهای عمومی است و علاوه بر فعالیت در زمینه خلق آثار هنری، از سال ۱۳۷۰ تاکنون به تدریس در دانشگاهها اشتغال داشته و هم اکنون عضو هیئت علمی دانشگاه هنر تهران است.
علی شیرازی
علی شیرازی متولد ۱۳۳۹ شمسی در شیراز، آموزش خوشنویسی را نزد آقای نصر الله معین اصفهانی آغاز و پس از دریافت گواهینامه ممتاز از انجمن خوشنویسان ایران، در محضر استاد غلامحسین امیرخانی، استاد ارشد انجمن خوشنویسان، به صورت حضوری و مکاتبه ای آموزش های تکمیلی را دریافت کرد. سپس مدتی در پست ریاست انجمن خوشنویسان استان اصفهان فعالیت کرد و پس از مهاجرت به تهران در ۱۳۶۷ به عضویت شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران درآمد . او در سال ۱۳۷۸ موفق به دریافت گواهینامه استادی از انجمن خوشنویسان ایران گردید و نمايشگاه هاى متعددى برگذار کرده و جوايز بسئارى درئافت دداشته است.
پرستو فروهر
پرستو فروهر (زاده ۱۳۴۱ در تهران) نویسنده، هنرمند، فعال حقوق بشر و فرزند داریوش فروهر و پروانه اسکندری است. او در حال حاضر در شهر فرانکفورت در آلمان زندگی می کند و آثار هنری او در بسیاری از کشورهای دنیا نظیر ایران٬ آلمان٬ آمریکا٬ ترکیه٬ روسیه و انگلستان نمایش داده شده است. پس از به قتل رسیدن پدر و مادرش٬ داریوش و پروانه فروهر٬ او و برادرش آرش مجبور به مهاجرت از ایران شدند. آثار پرستو فروهر عموما بازتاب نقادانه ای است از بستر سیاسی ایران و همچنین به پیچیدگی های سنت و فرهنگ و آثار این پیچیدگی ها بر هویت فردی می پردازد.
او در فاصله سال های ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۹ مشغول به تحصیل در رشته هنر بود و مدرک کارشناسی خود را در این رشته از دانشگاه تهران دریافت کرد. او همچنین کارشناسی ارشد خود در رشته هنر را در سال ۱۳۷۲ از دانشگاه هنر اوفن باخ در آلمان دریافت کرد. در سال ۱۳۸۰ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ایران٬ مانع از برگزاری نمایشگاه عکس او با عنوان «نقطه کور»٬ که تصاویری بود از فیگورهای بدون صورت که دارای پوشش اسلامی چادر بودند ٬شد. در واکنش به این ممانعت٬ در روز افتتاحیه ٬فروهر تصمیم گرفت تا قاب هایی خالی از عکس هایش را نمایش دهد.
فرهاد مشیری
فرهاد مشیری از نقاشان سرشناس ایرانی است. وی نخستین هنرمند اهل خاورمیانه است که کارش در سال ۲۰۰۸ به قیمتی بیش از یک میلیون دلار به فروش رسید. فرهاد مشیری در سال ۱۳۴۲ در شیراز به دنیا آمد. پدرش مالک چند سینما در شیراز بود و او از نوجوانی به سینما و هنر علاقهمند شد. او در سال ۱۳۵۸ به ایالات متحده رفته و در حومه لسآنجلس ساکن شد. وی در آنجا تحصیلات مقدماتی را به پایان برده و در سال ۱۳۶۰ در انستیتوی هنر کالیفرنیا مشغول به تحصیل شد. او پس از ۱۲ سال اقامت در ایالات متحده، در سال ۱۳۶۸ به ایران بازگشت و از آن پس به کار تهیه و تولید فیلمهای انیمیشن کامپیوتری و کتاب برای کودکان به سفارش سازمان یونیسف پرداخت. فرهاد مشیری در سال ۱۳۷۸ با الهام از خمها و کوزههای سفالینی که در شیراز دیده بود، یک سلسله نقاشی کشید که بعدها به نقاشیهای کوزه معروف شدند. این آثار، نقاشیهایی مینیمال از کوزههای سفالین در بومهای بزرگ، تخت و با پسزمینههایی تکرنگ بودند که به روی نقش سطح کوزهها، کلمات یا عباراتی ساده چون عشق، گذشته، گذشته است یا فقط من در قالب خطاطی و خوشنویسی ایرانی، با مرکب و رنگ و حروف درشت حک شده بود. این آثار خیلی زود مورد توجه هنر دوستان و منتقدان هنر قرار گرفت. نمونه دیگر استفاده مشیری از شمایلهای جهانی را میتوان در قالیچه پرنده (۱۳۸۶) یافت که با قیمت بیسابقهای در حراجی کریستی به فروش رفت. همچنین در سال ۱۳۹۲، تابلوی باغ مخفی او، در یک حراجی در شهر دوبی به قیمت ۹۸۷٬۷۵۰ دلار به فروش رفت.
فرزانه قریشی
فرزانه قریشی متولد ۱۳۴۰ او در تهران زندگی و کار میکند. دارای لیسانس نقاشی از دانشگاه آزاد است و ۷ نمایشگاه انفرادی در ایران، یک نمایشگاه انفرادی در هلند و ۱ نمایشگاه انفرادی در سوئد برگزار نمودهاست. او همچنین در بیش از ۵۱ نمایشگاه گروهی در ایران و نمایشگاههای گروهی دیگری در چین و امریکا شرکت داشتهاست.
فرزانه فرزانه
فرزانه فرزانه
سال تولد: ١٩٦٣، متولد تهران، ساکن تهران، رشته تحصيلى، نقاشى
اکرم ابویی
اکرم ابویی (متولد ١٣٤٣ در تهران) دیپلمه رشته فرهنگ و ادب است. او دوره های نقاشی را نزد هانیبال الخاص و پرویز کلانتری گذرانده و تئوری هنر را در آکادمی مدرن هنر تهران زیر نظر روئین پاکباز طی کرده است. اکرم ابویی در سال ١٩٩٦ همراه با خانواده خود به آلمان مهاجرت کرد. او فارغ التحصیل آکادمی هنر در آلمان است و در حال حاضر در برلین زندگی می کند. اکرم ابویی عضو آکادمی هنر زنان اروپا است و سالهاست که در کنار فعالیت هنری، رشته نقاشی را به کودکان و بزرگسالان تدریس می کند. او علاوه بر داشتن نمایشگاه های نقاشی به صورت فردی و گروهی سه کتاب از آثار خود منتشر کرده که یکی پرتره هنرمندان با عنوان “نگاهی به آن سوی جهان” و دیگری “طراحیها” با موضوع حقوق بشر و سومی ” اینک تولد” با مضمون زن و تنهایی است.
در مجموعه این کارها، انسان همیشه برای او در مرکز قرار دارد. انسانی که دارای احساس و عشق و تفکر است، انسانی که آزاد آفریده شده تا آزاد بیندیشد و زندگی کند.
رضوان صادق زاده
رضوان صادق زاده از نقاشان معاصر و رييس دپارتمان گرافيک دانشگاه هنر – تهران
احمد محمد پور
احمد محمد پور (متولد سال ۱۳۴۴) از خطاطان و نقاشان ايرانى است. او فارغ التحصیل انجمن خوشنویسان ایران سال ۱۳۶۵ و دارای نشان درجه یک هنری از شورای ارزشیابی هنرمندان کشور سال ۱۳٨٨ است. احمد محمد پور در سال ۱۳۹۰ مدرک استادی را از انجمن خوشنویسان ایران دريافت کرد.او در چندين دانشگاه تدريس کرده است و بسيارى نمایشگاه هاى گروهی و فردى در ایران و جهان برگزار کرده است.
خلیل کویکی
خلیل کویکی یا خلیل کوییکی (متولد ۱۳۴۴ در قصر شیرین)، هنرمند نقاش و خوشنویس کرد است که آثاربسيارى در زمینۀ نقاشیخط خلق کردهاست. وی دانشآموختۀ رشتۀ نقاشی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه هنر تهران است وهماکنون در چند مؤسسۀ آموزش عالی دیگر به تدریس نقاشی و خوشنویسی میپردازد. وی عضو انجمن هنرمندان نقاش ایران٬ انجمن خوشنویسان ایران و موسسه توسعه هنرهای تجسمی است. او همچنین در مسابقات و جشنوارههای دانشجویان فنی حرفهای به عنوان داور فعالیت کردهاست. خلیل کویکی تاکنون در بیش از 15 نمایشگاه انفرادی و بیش از 100 نمایشگاه گروهی شرکت کرده است.
خلیل کوییکی در آثارش به مضامین عرفانی میپردازد و در بسیاری از تابلوهایش اشعار مولانا و حافظ را دستمایۀ کار خود قرار دادهاست. وی در رابطه با نقاشیخط و نیز آثار خود چنین میگوید: “هدف از نقاشیخط این بوده است که نقاشیخط خودش به سمت انتزاع برود و تلاشم این بوده است که آن زبان انتزاع که در نوشتار خط ایرانی وجود دارد به سمت مضامین هم بکشانم.”
بهرام حنفی
بهرام حنفی متولد سال ۱۳۴۵ در میاندوآب، کارشناس صنایع دستی و کارشناس ارشد تربیت مدرس با گرایش پژوهش هنر، است. او تاکنون چندين نمایشگاه انفرادی در داخل و خارج از کشور برگزار کرده است.
عذرا عقیقی
عذرا عقیقی بخشایشی (متولد ۱۳۴۷) هنرمند ایرانی است که با زمینه قرار دادن خوشنویسی اسلامی آثار معاصر خلق کردهاست. او لیسانس خود را در رشتهٔ ارتباط تصویری از دانشگاه تهران و رتبه ممتاز را از انجمن خوشنویسان اخذ کردهاست. به عقیده عقیقی در گذشته خطاطی ایران، زنان جایگاه ناشناخته اما تحسینبرانگیزی داشتهاند، هر چند که سلطه سیاسی مردان بر این هنر همواره دستاوردهایشان را به حاشیه بردهاست. آثار او در موزههایی چون بریتیش میوزیم و موزه اسلامی مالزی نگهداری میشود؛ قطعات هنری او در حراجهای کریستی و ساتبیز و حراج تهران عرضه شدهاست. نقاشى هاى او تاکنون در لندن، کوالالامپور، استانبول، دبی، وین، میامی، ابوظبی، تاجیکستان، لبنان، ژنو و زوریخ و کویت به نمایش عمومی درآمدهاند.
عذرا عقیقی بخشایشی برخلاف بسیاری از هنرمندان عرصه نقاشیخط، مصمم به استفاده از خط کوفی در آثارش است. او با تلفیق انواع کوفی مشرقی، کوفی مغربی و کوفی اولیه و ریز و درشت نوشتن آنها، ترکیبی پیچیده و سیال پدیدمیآورد.
گلناز فتحى
گلناز فتحى، متولد ۱۳۵۱ تهران، دارای مدرک کارشناسی طراحی گرافیک است و از انجمن خوشنویسان ایران نیز دیپلم دارد. او برنده جایزه بهترین خوشنویس زن ایران در سال ۱۳۷۴ است و نمایشگاه های بسیاری از آثارش به صورت گروهی و انفرادی در داخل و خارج از کشور برگزار شده اند.
گلناز فتحی بیش از شش سال به آموزش خطاطی سنتی در نزد استادان این فن میپرداز و جزو معدود زنانی است که در این زمینه به مقام استادی دست یافتهاند. استفاده از فرمهای آبستره و رسانههای جدید بیش از پیش در آثار این هنرمند دیده می شوند. با اینهمه، این خطاطی چه از جهت تکنیکی و چه از جهت اجرائی، بنیان نقاشیهای او بهشمار میآید.
مهرداد شوقی
مهرداد شوقی حقدوست، متولد سال ۱۳۵۱ خورشیدی و فارغ التحصیل رشته ارتباط تصویری از دانشکدهٔ هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران است . او در چندين نمایشگاه انفرادی و گروهی در ایران و خارج از ایران برگزار کرده و در بینالها و حراجهای متعددی شرکت نموده است. آثار او در مجموعههای معتبر بینالمللی ضبط و نگهداری میشود که از آنجمله میتوان به موزهٔ بریتانیا، موزهٔ هنرهای معاصر تهران و موزه هنر اسلامی مالزی اشاره کرد. متن زیر بخشی از نوشتهٔ استاد آیدین آغداشلو ست که در سال ۱۳۸۷ برای نمایشگاه انفرادی او که در لندن برگزار شد، تنظیم و چاپ گردید.
“مهرداد شوقی از بهترین و معتبرترین هنرمندان حوزهٔ نقاشی- خط یا خوشنویسی مدرن است. او خوشنویسی را به صورتی کاملا مدرن و معاصر به کار میگیرد و جایگاه خاص و برجستهٔ خود را به شایستگی و در خلال چند دهه جستجوی عمیق و پر بار به دست آورده و بر آن تکیه زده. در آثار اخیر او، هر چند نشانههایی از شیفتگی او به خط کوفی هزار سال پیش دیده میشود – که چه خوب و بدیعی میتواند از آن استفاده کند – اما توجه او بسیار بیشتر از وفاداری صرف به شیوههای کهن، متوجّه خلق فضا و ضرباهنگ و ترکیب و طراحی جدیدیست که کاملا با میزان و سلیقه و معیارهای هنر معاصر هماهنگ است و میتواند به زبانی کاملا تازه دست پیدا کند.”
ربابه حسین پور
ربابه حسین پور، متولد ۱۳۵۳ تبریز دارای مدرک ممتاز از انجمن خوشنویسان ایران و فارغ التحصیل کارشناسی زبان انگلیسی است. او از سال ۱۳۷۶ مربی خوشنویسی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است. او در چندين نمايشگاه جمعى و انفرادى شرکت داشته است.
ساسان ناصرنیا
ساسان ناصرنیا متولد ۱۳۵۳ در تهران است و لیسانس گرافیک خود را از دانشگاه آزاد دریافت کرده و تاکنون در نمایشگاههای متعددی در داخل و خارج از ایران شرکت داشته است.
او در باره نقاشى هاى خود نوشته است: “نقاشی همیشه برایم بهصورت چالشی جدی مطرح بوده، چالشی که از نگاهم عناصر متضاد و ناهمگون جهان را در تقابل قرار میدهد و با تحلیل همین تضادهاست که نقاشی میکنم.خط پیشینه ایست قابل تکرار که میتواند نوستالژیک باشد و یا در جهت گسترش و بازسازی سنت در آفرینش رخدادی نو بکار گرفته شود، تلاشی که بر ستونهای هنری کهن بنا میشود تا به جستجوی جهانی دیگر منجر شود. خط فارسی علاوه بر دلالتهای نوشتاری و معنایی، قابلیت ایجاد اشکال بدیعی از ترکیبات فرمی همچون زیبانویسی، زشت نویسی، به هم ریختن و بازسازی را در خود دارد که میتواند منجر به ایجاد ساختارهای بدیع گردد و همچنین، محل طغیان و شورش علیه تحمیلاتی شود که سالهاست نوشتن بر من روا داشته است. ازاینرو، با استفاده از خط در ترکیب نقاشیهایم سعی درگذر از مرز رویا و تجربیات بصری شخصیام به سمت مواجهه با طبیعت، انسان، تاریخ و نیز خود نقاشی کردهام.”
افشین پیرهاشمی
افشین پیرهاشمی، متولد سال ۱۳۵۳ در ارومیه میباشد و اکنون مشغول کار و زندگی در تهران است.
افشین پیرهاشمی پیچیدگی های زندگی در ایران امروز را از طریق پرتره های نورپردازانه بررسی میکند که اغلب در لبه های خود به ترکیبات بیان گرانه و نمایشنامه های دراماتیک تبدیل می شوند. پیرهاشمی مسحور نقش زنان در جامعه معاصر ایران و روابط آنها با جهان اطرافشان است. وی با بهرهگیری از ابعاد روانی و اجتماعی ایران معاصر، به جستوجوی قدرت می پردازد به طوری که از این طریق آنها را در فضاهای جنسیتی نمایان میکند.
هومن خلعتبری – صدا و تصوير
شیوا احمدی
شیوا احمدی در سال 1356 در تهران به دنیا آمد و در میشیگان زندگی می کند. در سال 1384 کارشناسی ارشد خود در هنرهای زیبا را از فرهنگستان کرنبروک می گیرد. در 1387 از سوی موزه نو هنرهای امروز نیویورک نامزد جایزه ی آلتوید می شود و کمک هزینه هنرمند کرسگه دیترویت را در 1388 دریافت می کند.
احمدی زبانی دیدنی پویایی آفریده که از مینیاتورها و هنر و معماری ایرانی اسلامی الهام گرفته است و از آنها برای کندوکاو موضوعات اجتماعی و سیاسی تاثیرگذار در خاورمیانه و باخترزمین سود می جوید. شیوا احمدی با نوآوری شعرشناسی اسطوره، سرمایه داری و شکوه نفت در خاورمیانه و وابستگی باخترزمین به نفت را کندوکاو می کند. برای جلب توجه بیننده به این موضوع بشکه های نفتی را نقاشی کرده که به اشیایی زیبا تغییرشکل می دهند. احمد ی به هرچ ومرج و ناپایداری در دنیای امروز خواه در خاورمیانه و خواه در جاهای دیگر می نگرد. با سودجستن از زبان نمادين خود، شخصیتهای تجلیل شده اسطوره ها و روایتهای ایرانی را با گذاشتن آنها در صحنه هایی پرهرچ ومرج شالوده شکنی می کند و به این ترتیب آنها را از جایگاه رفیعشان برمی دارد. نگارگری زیبای شیوا که از مینیاتورهای ایرانی الهام می گیرد، با نگاره های ناسازگاری و خشنونت، از جمله تفنگ، چکمه جنگی، جای تیر که از آن خون می ریزد درهم آمیزند.
کامروز آرام
کامروز آرام (متولد ۱۳۵۶ شيراز) از هنرمنان ایرانی ساکن بروکلین است که در سالهای اخیر نمایشگاههای متعددی در خارج از کشور برگزار کرده و جوایز متعددی نیز به دست آورده است.
ابراهيم الفت
ابراهيم الفت (متولد سال ١٣٥٨ در تهران)، فارغالتحصيل رشته پزشکي دانشگاه علوم پزشکي ايران و عضو انجمن خوشنويسان ايران است. وي با برگزاري چندين نمايشگاه انفرادي و شرکت در دهها نمايشگاه گروهي، و برگزيده جشنوارههايي چون طريق جاويد، و جشنواره هنري خط تا آسمان نيز بوده است.
نمایش هنر معاصر ایران در پاریس
موزه هنر مدرن شهر پاریس نمایشگاهی را با عنوان “تاریخ ناویراسته: ایران ۱۹۶۰ـ۲۰۱۴” برگزار میکند
این نمایشگاه شامل حدود ۲۰۰ اثر خواهد بود که اکثر آنها برای نخستین بار در فرانسه به نمایش گذاشته میشوند.”تاریخ ناویراسته” با نگاهی جدید به فرهنگ تصویری ایران از دهه شصت میلادی تاکنون برگزار میشود و به دوره های مختلفی میپردازد: سالهای ۱۹۶۰-۷۰، دوران انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، دوران جنگ ایران و عراق ۱۹۸۰-۸۸ و دوران پس از جنگ تاکنون. این نمایشگاه از ۱۶ مه تا ۲۴ اوت سال ۲۰۱۴ در موزه هنر مدرن شهر پاریس برگزار خواهد شد.
ندا هادى زاده
ندا هادى زاده متولد ۱۳۵۸ تهران، ديپلم نقاشی از هنرستان تجسمی دختران ۱۳۷۶ و ليسانس نقاشی از دانشگاه آزاد.
او در نمايش گاه هاى مختلفى شرکت داشته است.
محمد رحیمی
محمد رحیمی متولد 1359 ـ فارغ التحصیل رشته نقاشی .نمایشگاه های انفرادی: گالری لاله، گالری دی، گالری نار، و نمایشگاه های گروهی: گالری های اثر، هما و ماه و نمایشگاه های انجمن نقاشان ایران، 2006 Wishes and Dreams آمریکا، نمایشگاه در ایالات مختلف، 2009 Canvas Art آمریکا، نیویورک، 2005 Iranian Contemporary Art مراکش، کازابلانکا، 2007 Candle Star gallery انگلیس، لندن، 2009 Best asia artist کره جنوبی، سئول، 1381 برگزیده دوسالانه طراحی، 1384 برگزیده نمایشگاه طبیعت از نگاه هنرمندان امروز ایران.
بابک رشوند
بابک رشوند متولد 1359، زنجان، ایران دارای کارشناسى ارشد ارتباط تصویری از دانشکده هنرهاى زیبا دانشگاه تهران
تنها
تنها نام مستعار هنرمند ایرانی است که با آثار خود هنر شهری (به اصطلاح هنری گرافیتی) را به ایران و همینطور خاورمیانه معرفی کرد. آثار تنها بیش از هر کجا در تهران و حوالی شهرک اکباتان و آپادانای تهران به چشم میخورد[
وی از سال ۱۳۸۲ با نقاشیهایی که همراه با دوستان خود بر دیوارهای حاشیه اتوبان تهران کرج میکشید شناخته شد و رفته رفته در جامعه هنری ایران شناخته شد آثار تنها علاوه بر خیابان در گالریهای تهران به نمایش درآمد و در مجموعههای هنرهای زیبا در ایران و خارج از مرزهای این کشور نگهداری میشود. تنها علاوه بر خیابانهای تهران آثار خود را بر دیوار شهرهای کرج، تبریز، انزلی، رشت، اصفهان و همینطور شهرهای ملبورن، پاریس، باسل، کلن، برلین و هاوانا نیز تصویر کردهاست و بدین ترتیب نمایندهای از پیام خیابانهای تهران به دیگر شهرهای بزرگ دنیا بوده. آثار تنها در چندین کلکسیون معتبر جهانی نگاهداری میشود.
مهدى قديانلو
«مهدی قدیانلو» یکی از پرکارترین و موفقترین هنرمندانی است که در زمینه نقاشی دیواری در ایران فعالیت میکند. او پیش از این در رشته مدیریت بیمارستانی مشغول تحصیل بود اما در نهایت به دنبال علاقهاش رفت و در رشته نقاشی مشغول به تحصیل شد. آقای قدیانلو در مقطع كارشناسیارشد، رشته انيميشن (نقاشی متحرک) خوانده است.
همایش بین المللی مطالعات جهانی شکسپیر در ایران
نخستین همایش بین المللی مطالعات جهانی شکسپیر در ایران توسط گروهی از استادان دانشگاه تهران سی ام مهرماه و اول آبان امسال در این دانشگاه برگزار می شود . شکسپیر و نگاه ایرانی، شکسپیر از نگاه شرقی، شکسپیر و عرفان، شکسپیر و گفتمان سیاسی، شکسپیر و سینما محورهای این همایش را دربر می گیرد.
نمایشگاه آثار هشت عکاس ایرانی در لندن
“نسل سوخته” عنوان نمایشگاهی از آثار ۸ عکاس معاصر ایرانی است که هم اکنون در گالری “استرند” در شهر لندن برپا شده است. این نمایشگاه که از ۲۱ فروردین برپا شده است، آثار هنرمندانی چون آزاده اخلاقی، گوهر دشتی، شادی قدیریان، بابک کاظمی، عباس کوثری، علی ناجیانرامیار منوچهرزاده، نیوشا توکلیان و صادق تیرافکن را تا دهم خردادماه به نمایش گذاشته است.
مريم قنبريان
مريم قنبريان متولد ۱۳۶۵ تهران و فارغ التحصيل دانشگاه هنرهاى زيباى تهران.
نمایشگاه “عکاسی معاصر ایران” در لسآنجلس
“عکاسی معاصر ایران” نام نمایشگاهی است که از روز شنبه 23 فروردین ماه در گالری هنرهای زیبای دانشگاه لسانجلس در ایالت کالیفرنیا به نمایش گذاشته میشود.در این نمایشگاه که با نمایشگاهگردانی عباس دانشوری، سیمین دهقانی و مرجان عسگری برگزار میشود، آثاری از مطرحترین عکاسان معاصر ایرانی چون محمد غزالی، شیرین علیآبادی، پرستو فروهر، پیمان هوشمندزاده، صادق تیرافکن و … را به نمایش خواهد گذاشت.
فیلمساز ایرانی برنده جشنواره سینما حقیقت فرانسه شد
در امتداد جاده ابریشم ـ لس انجلس
آثار هنرمندان ایرانی در آرت فر لندن
دراین آرت فر که قرار است از 9 تا 11 اسفند در تالار بزرگ المپیای لندن برگزار شود، گالری شیرین آثار هنرمندانی چون سپهر بختیاری، امیرحسین بیانی، هادی هزاوهای، هدیه جوانشیر ایلچی، حامد جابرها، امیرنصر کمگویان، نعیمه کاظمی، علیرضا معصومی، عادل حسینی نیک، حامد نوری، فرح اصولی، فرناز ربیعیجاه، ایمان صفایی، گیزلا وارگا سینایی، شادی یوسفیان و بهروز زیندشتی را به نمایش میگذارد.
در امتداد جاده ابریشم – لس انجلس
در امتداد جاده ابریشم ـ لس انجلس
تئاتر ویلشایرابل٬ لس انجلس، ۹ فوریه ۲۰۱۴
فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران
بنیاد فرهنگ
انجمن پژوهشی ایرانشهر
بنياد توس در يوتيوب
نشریهی الکترونیکی طاووس
بارونس كارولاين كاكس كويينزبرى
بارونس كاكس از نمايندگان مستقل مجلس لردهاى بريتانيا و نايب رييس آن بين سال هاى ١٩٨٦ تا ٢٠٠٤ بودند. ايشان در ضمن رياست گروه فراحزبى پارلمانى در ارتباط با ارمنستان و رياست دانشگاه ليورپول را به عهده دارند. بارونس كاكس موسس انجمن خيريه كمك هاى بشردوستانه اى هستند كه هدف خود را بهبود شرايط كسانى كه تحت فشارآزار و سركوب قرار دارند، مى داند (موسسه هارت) و بواسطه برنامه هاى اين بنياد سفرهاى متعددى به ارمنستان، برمه، تيمور شرقى، هندوستان، نيجريا، اوگاندا و سودان كرده اند.
بارونس كاكس از همان ابتدا از حاميان بنياد توس بوده اند و از پشتيبانى فعاليت هاى آن دريع نداشته اند.
سنایی – اطلاعات بيشتر
فردوسی – اطلاعات بيشتر
منصور حلاج – صدا و تصوير
بایزید بسطامی – اطلاعات بيشتر
مجله بخارا
حافظ – اطلاعات بيشتر
خیام – اطلاعات بيشتر
خيام – صدا و تصوير
فروغ فرخزاد – صدا و تصوير
فروغ فرخزاد – اطلاعات بيشتر
مجلهی هنر فردا
عبدالقادر مراغهای – صدا و تصوير
حسین خواجهامیری (ايرج) – صدا و تصوير
جهانگیر ملک – صدا و تصوير
حبیبالله بدیعی – صدا و تصوير
محمود محمودی خوانساری – صدا و تصوير
فرامرز پایور – صدا و تصوير
اکبر گلپایگانی – صدا و تصوير
واروژان – صدا و تصوير
جلال ذوالفنون – صدا و تصوير
پرویز یاحقی – صدا و تصوير
فرهاد فخرالدینی – صدا و تصوير
<<< 1 – گفتگو با فرهاد فخرالدینی
<<< خاک مهرآئین / ارکستر مهرنوازان / سالار عقیلی/ فرهاد فخرالدینی
<<< طرب انگیز – ارکستر مهرنوازان / فرهاد فخرالدینی
<<< سخنان محمدرضا شجریان در شب نکوداشت فرهاد فخرالدینی
<<< رنگ بیات شیراز – ارکستر مهرنوازان / فرهاد فخرالدینی
<<< ارکستر ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی: سنگ خارا، آهنگساز: علی تجویدی، خواننده: حمیدرضا نوربخش
احمد پژمان – صدا و تصوير
لوریس چکناواریان – صدا و تصوير
<<< قطعه چکناواریان برای جانباختگان هواپیمای اوکراینی
<<< لوریس چکناواریان – ارکستر اپراى ونکوور
<<< لوریس چکناواریان – آوازهاى عاشقانه
<<< شهرام ناظری و لوریس چکناواریان – شیدا شدم
<<< مکن ای صبح طلوع – لوریس چکناوریان٬ ارکستر سمفونیک البرز و گروه کر فیلارمونیک ایران
<<< کتاب باز با لوریس چکناواریان رهبر ارکستر، نویسنده و نقاش ارمنی
فرهنگ شریف – صدا و تصوير
همایون خرم – صدا و تصوير
هرمز فرهت – اطلاعات بيشتر
محمد نورى – صدا و تصوير
اولین باغچهبان – صدا و تصوير
ماريو تقدسى – صدا و تصوير
رشيد وطن دوست – صدا و تصوير
ارکستر سيمرغ
انجمن ملی عكاسان ايران
۳۵ سال عکاسی معاصر ایران
انجمن عکاسان ایران در دومین دوره برگزاری ˝۱۰ روز با عکاسان ایران˝ با بررسی ۲۱ پروژه عکاسی از عکاسانی که یک ایده را سالها دنبال کردهاند، تاریخ ۳۵ ساله عکاسی ایران را مرور می کند
مجید دوختهچیزاده، ابراهیم حقیقی، آزاده اخلاقی، رومین محتشم، علیرضا میرزایی، صمد قربانزاده، زندهیاد نیکول فریدنی، محمدرضا بهارناز، امیرعلی جوادیان، مرتضی پورصمدی، محسن راستانی، فخرالدین فخرالدینی، مریم زندی، مجید سعیدی، مهدی منعم، جمشید بایرامی، زندهیاد کاوه گلستان، محمد فرنود، محمود کلاری، بهزاد ترکیزاده و عباس تحویلدار عکسانی هستند که در این برنامه گنجانده شدهاند
جایزه پاندای طلایی جشنواره چین به مستند ایرانی رسید
این فیلم که در دسته فیلمهای بدون کلام میگنجد، با به تصویر کشیدن فرآیند ساخت تنور و نیز تهیه نان از مرحله کاشت گندم تا پخت نان در ایران قدیم، قداست قوت غالب مردم و اهمیت آن نزد ایرانیان را به عنوان « برکت الهی » بیان میکند.
دكتر لئونارد لوئيسون
جين لوئيسون
حسن ناهيد – صدا و تصوير
حسین عمومی – صدا و تصوير
حمیرا – صدا و تصوير
سیما بینا – صدا و تصوير
محمد باغبان – صدا و تصوير
مهران روحانى – صدا و تصوير
شاهين فرهت – صدا و تصوير
محمدرضا لطفی – صدا و تصوير
باقر مٶذن – صدا و تصوير
علی رهبری – صدا و تصوير
از نزدیک: با علی رهبری >>>
فریبرز لاچینی – صدا و تصوير
رضا شفیعیان – صدا و تصوير
شیدا قرهچهداغی – صدا و تصوير
اسداله ملک – صدا و تصوير
علیرضا مشایخی – صدا و تصوير
محمدرضا شجریان – صدا و تصوير
انوشیروان روحانی – صدا و تصوير
پری زنگنه – صدا و تصوير
هوشنگ ظریف – صدا و تصوير
منوچهر صادقی – صدا و تصوير
اميد کامکار – صدا و تصوير
مهرداد پاکباز – صدا و تصوير
عبدالرضا رزمجو – صدا و تصوير
همایون شجریان – صدا و تصوير
صهبا مطلبی – صدا و تصوير
محمد معتمدی – صدا و تصوير
گلفام خیام – صدا و تصوير
دریا دادور – صدا و تصوير
زهره جویا – صدا و تصوير
اردوان کامکار – صدا و تصوير
سیروس فروغ – صدا و تصوير
حمیدرضا نوربخش – صدا و تصوير
داوود آزاد – صدا و تصوير
کیهان کلهر – صدا و تصوير
<<< کیهان کلهر – تکنوازی کمانچه
<<< کیهان کلهر – بداهه نوازی در راست پنجگاه
<<< کیهان کلهر و اردال ارزنجان – کنسرت لهستان
<<< چهار مضراب دشتی – کیهان کلهر
<<< با من صنما – کیهان کلهر و علی بهرامیفرد
<<< دونوازی سه تار کیهان کلهر و کیا طبسیان ونکوور
<<< شهر خاموش ؛ کیهان کلهر و بروکلین رایدرز
<<< بلور بنفش: عاليم قاسماف و كيهان كلهر
<<< مرغ سحر با اجرای کیهان کلهر و یو-یو ما
<<< سهتار نوازی کیهان کلهر – موزهی آبگینه
حسین بهروزینیا – صدا و تصوير
سعید فرجپوری – صدا و تصوير
کیوان میرهادی – صدا و تصوير
لیلی افشار – صدا و تصوير
<<< پرتره: لیلی افشار
حمید متبسم – صدا و تصوير
نادر مشایخی – صدا و تصوير
مجید درخشانی – صدا و تصوير
مریم آخوندی – صدا و تصوير
ایرج رحمانپور – صدا و تصوير
علیرضا افتخاری – صدا و تصوير
هنگامه اخوان – صدا و تصوير
پرویز مشکاتیان – صدا و تصوير
بهزاد رنجبران – صدا و تصوير
شهرداد روحانی – صدا و تصوير
آندره آرزومانیان – صدا و تصوير
محمد شمس – صدا و تصوير
داریوش طلایی – صدا و تصوير
قشنگ کامکار – صدا و تصوير
رضا والی – صدا و تصوير
حسين عليزاده – صدا و تصوير
رضا قاسمی – صدا و تصوير
پریسا – صدا و تصوير
منوچهر صهبایی – صدا و تصوير
شهرام ناظری – صدا و تصوير
هوشیار خیام – صدا و تصوير
امیرمهیار تفرشی پور – صدا و تصوير
n/a
پیمان یزدانیان – صدا و تصوير
مهدی حسینی – صدا و تصوير
اردوان وثوقی – صدا و تصوير
پرواز همای – صدا و تصوير
مهرداد فريد – صدا و تصوير
آیدین صمیمی مفخم – صدا و تصوير
ماهان اصفهانی – صدا و تصوير
مونیکا جلیلی – صدا و تصوير
سهيل ناصرى – صدا و تصوير
حامد ثابت – صدا و تصوير
رضا عباسی – اطلاعات بيشتر
<<< رضا عباسی – ویکیپدیا
کمالالدین بهزاد – اطلاعات بيشتر
جين لوئيسون
دكتر لئونارد لوئيسون
فیلمهای ایرانی درجشنواره فيلم لندن به نمایش در میآیند
پنجاه و هفتمين دوره جشنواره فيلم لندن، چهارشنبه نهم اکتبر با نمايش فيلم «کاپيتان فيليپس» با حضور پل گرين گرس، کارگردان و تام هنکس بازيگر نقش اصلي فيلم، در سينما ادئون در لستر اسکوئر شهر لندن گشايش يافت. در این جشنواره سه فیلم ایرانی “گذشته”، “پرده” و “دست نوشته ها نمی سوزند” نیز به نمایش در می آیند.
موسيقى اصيل ايرانى
نمایشگاه “افسون پرشیا” در موزه ریتبرگ زوریخ
موزه ریتبرگ در شهر زوریخ سوئیس از 5 شهریور میزبان نمایشگاهی با عنوان “افسون پرشیا” خواهد بود که مروری است بر گفتگوی میان هنرمندان اروپایی و ایرانی در قرن هفدهم میلادی، و همچنین نمایشی از آثار هنرمندان معاصر ایرانی.
این نمایشگاه با سه موضوع اصلی برگزار میشود: جذابیت سرزمین ایران برای هنرمندان دوره باروک در اروپا، تاثیر تصاویر اروپایی بر هنرمندان دوره صفوی و هنر معاصر ایرانی (از تهران).
این نمایشگاه تا 22 دی ماه سال 1392 در موزه ریتبرگ شهر زوریخ در سوئیس برپا خواهد بود.
طرح مرمت بازار تبریز برنده جایزه معماری
بازار قدیمی تبریز، یکی از بزرگترین و مهمترین بازارهای سرپوشیده در جهان،
برنده «جایزه آقاخان در زمینه معماری» شد.
این بازار با مساحتی حدود یک کیلومتر مربع، بزرگترین بازار سرپوشیدهٔ جهان است. بازار تبریز در مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی به عنوان نخستین بازار جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این بازار از بازارچهها، تیمچهها، سراها و کاروانسراهای متعددی تشکیل یافته است. پیشتر به جهت قرارگرفتن شهر تبریز بر سر چهارراه جادهٔ ابریشم و گذر روزانهٔ هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی از آن، این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده است
نمایشگاه آثار بزرگان هنر معاصر ایران در نیویورک
نمایشگاه هنر مدرن ایرانی با نمایش آثاری از ۲۶ هنرمند ایرانی که در فاصله دهه پنجاه تا هفتاد آفریده شدهاند، در موزه هنر آسیایی نیویورک آغاز به کار میکند
در این نمایشگاه بیش از ۱۰۰ اثر هنری از هنرمندان ایرانی پیش از انقلاب در کنار هم قرار خواهند گرفت تا تصویر روشنی از ریشههای هنر ایرانی مدرن و درعینحال متقدم بهنمایش گذاشته شود. به گزارش نیویورکتایمز این نمایشگاه در حالی برگزار میشود که آثار بسیاری از این هنرمندان تاکنون در موزههای بزرگی همچون موزه هنرهای معاصر ایران، دوسالانه ونیز و فستیوالهای بینالمللی به نمایش گذاشته شدهاند.
نمایشگاه “ایران مدرن” از ششم سپتامبر ۲۰۱۳ تا پنجم ژانویه سال آینده برپا خواهد بود.
در امتداد جاده ابریشم
در امتداد جاده ابریشم – سفرهای مارکوپولو
درامتداد جاده ابریشم
در امتداد جاده ابریشم – سفرهای مارکوپولو
۲۳ ژوئن ۲۰۱۳ در آرتس دپو لندن
فستیوال تئاتر ایرانی در لندن
در امتداد جاده ابریشم
جاده ابریشم
گزارش تلویزیون من و تو >>>
ارکستر سمفمنیک درسدن آثار کیهان کلهر را در فلسطین اجرا میکند
ارکستر سمفونیک درسدن آلمان در جدیدترین کنسرت خود در فلسطین آثاری از کیهان کلهر را اجرا خواهد کرد.
ارکستر سمفونیک درسدن آلمان، در تور آینده خود به نام «سمفونی فلسطین» که از ۲۷ آوریل تا ۲ ماه می 2013 برگزار خواهد شد، موسیقی فیلم «سینما جنین» و همچنین قطعه «شهر خاموش» از ساختههای کیهان کلهر را اجرا خواهد کرد.
تور کنسرتهای این ارکستر سمفونیک در شهرهای رام الله، جنین، غزه و بیت المقدس برگزار خواهد شد.
آثار شیرین نشاط و گوهر دشتی در کنار بزرگان هنر جهان
موزه ی موری توکیو به بهانه دهمین سال تاسیس خود از 5 اردیبهشت تا 10 شهریور، نمایشگاهی با موضوع عشق برگزار می کند.
در این مجموعه آثاری از ریچارد بلینگهام ، سالوادور دالی ، جیم داین ، تریسی امین ، شیلپاگوپتا، دیمین هرست ، دیوید هاکنی ، رابرت ایندیانا ، جف کونز ،باربارا کروگر ، نان گلدین ، فرناندو پیکابیا و … به چشم می خورد.
از ایران نیز آثاری از شیرین نشاط و مجموعه عکس ” زندگی امروز و جنگ” از گوهر دشتی به نمایش در خواهد آمد.
جشنوارهی فیلمهای ایرانی در دانشگاه «یو سی ال ای» آمریکا
جشنوارهی فیلمهای ایرانی در دانشگاه «یو سی ال ای» آمریکا (از تاریخ 24 فروردین تا 8 اردیبهشت ماه در لس آنجلس) با نمایش فیلمهای کارگردانهایی چون بهرام بیضایی، مانی حقیقی، مازیار میری، علی مصفا،محمد شیروانی، نگار آذربایجانی، رامبد جوان این روزها برپاست
فیلمهای «سعادت آباد» ساخته مازیار میری، «پذیرایی ساده» ساخته مانی حقیقی، «پله آخر» ساخته علی مصفا، «لرزاننده چربی» ساخته محمد شیروانی، «رگبار» ساخته بهرام بیضایی، «ورود آقایان ممنوع» ساخته رامبد جوان، «سلاطین خیابان» ساخته زینب تبریزی و پالیز خوشدل، «آینههای روبرو» ساخته نگار آذربایجانی، «پیر پسر» ساخته مهدی باقری، «ناخوانده در تهران» ساخته مینا کشاورز و «فصل کرگدن» ساخته بهمن قبادی در این دوره به نمایش درخواهد آمد
.
جاده ابریشم
نمایش آثار هنرمندان ایرانی در آرت فر پاریس
جاده ابریشم
جاده ابریشم، تجلیلی از امیر خسرو
یکشنبه ۳ مارس ۲۰۱۳، لوگان هال، لندن
منشور کوروش در آمریکا به نمایش گذاشته میشود
نمایشگاه ظروف سفالين ایرانی
نمایش آثار ۴۰ هنرمند نقاش زن ایرانی در آتن
آثار ۴۰ هنرمند زن ایرانی پس از نمایش عمومی در بروکسل، از ۳۰ بهمن ماه در آتن نیز به نمایش گذاشته خواهد شد.
این نمایشگاه با عنوان « نمایش دادهنشده » از ۳۰ بهمن ماه تا 10 فروردین سال آینده و به دبیری فری ملکمدنی با موضوع آزاد در گرایشهای عکاسی، نقاشی و چیدمان با آثاری از ۴۰ هنرمند زن ایرانی در آتن برپا خواهد شد.
جشن امیر خسرو در دهلی
برنامه آتی بنیاد توس ـ جاده ابریشم
انتشارمنتخبی ازاشعار ه الف سایه به انگلیسی
جشنواره فیلمهای ایرانی بوستون
نوزدهمین جشنواره فیلمهای ایرانی در موزه هنرهای زیبای بوستون از روز ۳۰ دی ماه به نمایش فیلمهای “پذیرایی ساده” (مانی حقیقی)، “پله آخر” (علی مصفا)، “ورود آقایان ممنوع” (رامبد جوان)، “یک دو یک” (مانیا اکبری) ، “نسا” (لقمان خالدی)، “پیرپسر” (مهدی باقری) و دو فیلم “شغل ایران” و “فصل کرگدن” خواهد پرداخت. جشنواره فیلمهای ایرانی بوستون تا ۱۲ بهمن برپا خواهد بود.
گالری هما “هفته طراحی” را برگزار میکند
گالری “هما” از نیمه بهمن ماه جاری به استقبال “هفته طراحی” با مرور تاریخ صدساله این هنر میرود. این گالری در مشورت و مذاکره با جمعی از هنرمندان و نمایشگاه گردانان معاصر، تصمیم به برگزاری یک نمایشگاه سالانه با عنوان “هفته طراحی” گرفت تا برای اولین بار به مرور تاریخی صد سال اخیر طراحی در ایران بپردازد.
هفته طراحی قرار است به صورت سالانه در فصل زمستان برگزار شود و اولین دوره آن از ۱۳ تا ۲۴ بهمن ماه برپا خواهد شد.
مجلهی هنرهای تصویری تاک
نمايشگاهی درباره تاريخ ايرانيان يهودی
نمایش آثار صادق تبریزی در لندن
نمايشگاه هنرهاى معاصر در تهران گنجينه اى از آثار نقاشان معروف را به نمايش مى گذارد
مجموعه نقاشى هايى كه به كمك شهبانوى سابق ايران، فرح پهلوى گردآورى شده بودند و در زير زمين موزه هنرهاى معاصر تهران نگهدارى مى شدند، براى اولين بار به نمايش گذاشته شده اند٠ گفته مى شود اين مجموعه كه اثار هنرمندانى نظير، اندى وارهل، ديويد هاكنى، جكسون پالاك، ادوارد مونخ، فرانسيس بيكن و رنه ماگريت را شامل مى شود، بزرگترين مجموعه هنر مدرن خارج از آمريكا و اروپا ست
نمايشگاه هنر معاصر ايران در موزه متروپول نيو يورك
نمایش فیلمهای کیارستمی در موزه لوور
عشق آمد و آتش به همه عا لم زد
كيهان لندن، شماره ۱۳۷۹، مصاحبه با جميل خرازى در باره بازشناسى عرفان >>> كيهان لندن، شماره۱۳۸۰، مصاحبه با اعضاى گروه رقص بنياد توس >>> كيهان لندن، شماره ۱۳۸۲، مصاحبه با محمد معتمدى >>> كيهان لندن، شماره ۱۳۸۵، مقاله اى از محمود خوشنام >>> جوانان، گفتگو با جميله خرازى >>> آواى لندن، شماره ۱۶۳، گزارشى كوتاه >>> كيهان لندن، شماره ۱۳۸۷، مصاحبه با جميل خرازى >>> فرهنگ و هنر، الهه خوشنام >>> محمود خوشنام، گفتگويى با محمد معتمدى >>>
عشق آمد و آتش به همه عا لم زد!
عشق آمد و آتش به همه عا لم زد!
عشق آمد و آتش به همه عا لم زد!
يكشنبه ۲۰ نوامبر ۲۰۱۱، لوگان هال، لندن
تاريخ ايران: مقدمه – صدا و تصوير
شيوا شفيقيان
شيوا شفيقيان
محمود خوشنام
محمود خوشنام
دكتر راجا كمال
دكتر راجا كمال
پروفسور سوزان ميير
پروفسور سوزان ميير
پروفسور كولم اوموييرارتى
پروفسور كولم اوموييرارتى
بارونس كارولاين كاكس كويينزبرى
بزرگداشت لعبت والا
درباره لعبت والا >>>
۱۰۰ سال ترانه در ايران
تاريخ ۳۰۰۰ سال رقص در ايران
گل هاى جاويدان
پروژه گل ها >>>
تاريخ موسيقى اصيل در ايران
شعر و رقص و ترانه در سرزمين چنگ و چغانه
جميله خرازى
بنیاد توس – سخنرانی جمیل خرازی در سواز >>>
دکلمه شعر >>>
مصاحبه جمیل خرازی با زنده ياد هوشنگ سيحون >>>
مصاحبه جمیل خرازی با زنده یاد شجاع الدین شفا >>>
مصاحبه جمیل خرازی با پری اباصلتی >>>
مصاحبه جمیل خرازی با فرهنگ فرهی >>>
مصاحبه جمیل خرازی با زنده یاد رضا بدیعی >>>
مصاحبه جمیل خرازی با عباس پهلوان >>>
مصاحبه جمیل خرازی با جیمی دلشاد >>>
مصاحبه جمیل خرازی با هادى نيلى در باره دانشگاه آمريکايى در افغانستان >>>
بارونس كارولاين كاكس كويينزبرى
جميله خرازى
سايت شخصى >>>
وبلاگ >>>
ليدى خرازى در دانشگاه پارک >>>
لیدی خرازی در دانشگاه نظامی آمریکا >>>
حضور لیدى خرازى در جش ن سالانه باله لس آنجلس >>>
فردوسى امروز ـ چهره هاى آشنا: خانم خرازى در شهر کانزاس >>>
جوانان ـ کليد شهر کانزاس به خانم خرازى اهدا شد >>>
شهردار كانزاس سيتی کلید شهر را به بانو خرازی تقدیم کرد >>>
کتاب دختران ایران سالار زنان جهان به قلم خانم منصوره پیرنیا ۲۰۱۶ صفحه ۳۷۲ >>>
صفحه شخصى مدرسه هاريس دانشگاه شيکاگو (انگليسى) >>>
عضويت موسسه باک (انگليسى) >>>
اعضاى شوراى بين المللى دانشگاه سنگاپور (انگليسى) >>>
صفحه بنياد جميله خرازى در ديتبوک (انگليسى) >>>
جميل خرازى در کميته دانشگاه هاروارد >>>
متن سخنرانی جمیل خرازی در شب بزرگداشت جمشید شیبانی کالیفرنیا 2008 >>>
متن سخنرانی جمیل خرازی در شب رونمایی کتاب شعر لعبت والا 2009 >>>
متن سخنرانی جمیل خرازی در شب بزرگداشت رابرت دووارن سالت لیک سیتی 2009 >>>
متن سخنرانی جمیل خرازی در شب یادبود اولین باغچه بان 2010 >>>
متن سخنرانی جمیل خرازی در شب بزرگداشت جلال ذوالفنون 2010 >>>
متن مصاحبه جمیل خرازی با رضا بدیعی کالیفرنیا 2010 >>>
متن سخنرانی جمیل خرازی در شب بزرگداشت رضا سرکوب 2012 >>>
بنياد جميله خرازى: يارى رسانى به فرهنگسازان – عصر امروز >>>
ديلى استار – خرازى و غريب در باره دانشگاه هاروارد (انگليسى) >>>
کيهان لندن – ۱۹۹۸ – ادغام دو موسسه نيکوکارى خرازى جکسون>>>
مجله هلو – ۱۹۹۸ – جشن جکى جکسون>>>
مجله هلو – ۱۹۹۸ – جشن کودکان در کلاريج>>>
مجله هلو – ۱۹۹۸ – شام و کنسرت بنياد هيون >>>
عضويت ها
عضو شوراى بين المللى مدرسه هاريس دانشگاه شيکاگو
عضو شوراى مدرسه کندى دانشگاه هاروارد
عضو شوراى بين المللى دانشگاه سنگاپور
عضو شوراى موسسه تحقيقاتى باک
موسسات مورد حمايت
ارکستر جديد فيلارمونيک لندن
انجمن رقص ايران
هنرمندان بدون مرز
مرکز فرهنگى هنرى لندن
هنرمندان شرقى در آمريکا
موسسه خيريه جذورنا
نيان گذار و مدير مدرسه موسيقى lندن
بزرگداشت لعبت والا
رادیو کیان >>>
۱۰۰ سال ترانه در ايران
تاريخ ۳۰۰۰ سال رقص در ايران
گزارش تى وى ايران فردا در باره برنامه هاى بنياد توس
>>>
تلويزيون تصوير ايران ـ مصاحبه ناصر انقطاع با جميل خرازى
تلويزيون تصوير ايران ـ مصاحبه فرهنگ فرهى با جميل خرازى
تلويزيون تصوير ايران ـ مصاحبه مسعود اسدالهى با جميل خرازى
تلويزيون بارس ـ مصاحبه تورج نگهبان با جميل خرازى
مصاحبه با جمیل خرازی ـ برنامه ضیافت
گل هاى جاويدان
تاريخ موسيقى اصيل در ايران
گزارش تى وى ايران فردا در باره برنامه هاى بنياد توس >>>
تلويزيون بارس ـ مصاحبه جميله خرازى با عليرضا ميبدى
تلويزيون بارس ـ مصاحبه جميله خرازى با پرويز قاضى سعيد
تلويزيون انديشه ـ برنامه ضيافت با همايون خسروى و جميله خرازى
مصاحبه جميله خرازى با همايون خسروى
تلويزيون انديشه ـ برنامه ضيافت مصاحبه با جميل خرازى
شعر و رقص و ترانه در سرزمين چنگ و چغانه
گزارش تى وى ايران فردا در باره برنامه هاى بنياد توس >>>
مصاحبه جميله خرازى با اردوان مفيد
>>>
مصاحبه جميله خرازى با قاضى سعيد
مصاحبه جميله خرازى با فرهنگ فرهى
مصاحبه جميله خرازى با همايون خسروى
>>>۱
شعرخوانى از جميل خرازى، موسيقى از همايون خسروى
>>>۱
برنامه ضیافت – مصاحبه جميله خرازى با همايون خسروى
بزرگداشت لعبت والا
كيهان لندن، گزارش مراسم بزرگداشت لعبت والا >>>
كيهان لندن، لعبت والا و تهران مصور >>>
نوبهار، گزارش مراسم بزرگداشت لعبت والا >>>
كيهان لندن، پرى سكندرى، معرفى كتاب >>>
كيهان لندن، محمد رضا حميدى، در بزرگداشت لعبت والا >>>
كاوه، معرفى كتاب، پر گشودن ها به هواى پرواز >>>
نيمروز، گفتگو با لعبت والا >>>
نيمروز، گزارش مراسم بزرگداشت لعبت والا >>>
كانون نويسندگان ايران در تبعيد، بزرگداشت لعبت والا >>>
۱۰۰ سال ترانه در ايران
تاريخ ۳۰۰۰ سال رقص در ايران
گل هاى جاويدان
اطلاعات، بزرگداشت برنامه گلها >>>
كاوه، محمود خوشنام، جشنواره “گلها” >>>
كاوه، محمد عاصمى، موسيقى، شعر، عشق >>>
كاوه، گزارش از برنامه >>>
كيهان، منصوره پيرنيا، گزارش برنامه >>>
كيهان، در باره گلپا >>>
كيهان، گفتگو با جين لويزون >>>
كيهان، گفتگو باجميل خرازى >>>
كيهان، مطلبى از جين لويزون >>>
كيهان، گزارش دوم از برنامه >>>
رنگارنگ، در باره فخرى نيكزاد >>>
رنگارنگ، گفتگو با جميل خرازى >>>
كيهان، در باره بنياد توس >>>
نيمروز، گفتگو با جين لويزون >>>
نيمروز، گفتگو با محمد حيدرى >>>
نيمروز، گفتگو با ناهيد >>>
نيمروز، گزارش اول از برنامه >>>
نيمروز، گزارش دوم از برنامه >>>
نيمروز، گفتگو باسروش ايزدى >>>
پرشين، گزارش مراسم بنياد توس >>>
روز، محمد رهيار، گزارش از برنامه >>>
تاريخ موسيقى اصيل در ايران
از آنسوى به اينسوـ مقاله اى از فرهنگ فرهى، جوانان، سپتامبر ١٩١٧ >>>
جوانان، گزارش از برنامه توس >>>
كيهان لندن، گزارش از برنامه توس >>>
كيهان لندن، گفتگو با حسين دهلوى و اولين باغچه بان >>>
كيهان لندن، گفتگو با فرنوش بهزاد >>>
كيهان لندن، گفتگو با هوشنگ ظريف >>>
كيهان لندن، گفتگو با جميل خرازى >>>
هفته نامه پرشين، گزارش مراسم بنياد توس >>>
راديو زمانه، مينو صابرى، چشم انداز موسيقى كلاسيك >>>
راه زندگى، در باره جميل خرازى و بنياد توس >>>
شعر و رقص و ترانه در سرزمين چنگ و چغانه
ديلى ميل، گزارش اول از برنامه توس >>>
ديلى ميل، گزارش دوم از برنامه توس >>>
ديلى اكسپرس، گزارش از برنامه توس >>>
ايونينگ استاندارد، گزارش از برنامه توس >>>
هلو، گزارش از برنامه توس >>>
جوانان، برنامه ضيافت >>>
كيهان لندن، گفتگوى اول با جميل خرازى >>>
كيهان لندن، گفتگوى دوم با جميل خرازى >>>
كيهان لندن، گفتگو با فرزانه كابلى >>>
كيهان لندن، درباره بنياد توس >>>
خاورميانه، گزارش از برنامه توس >>>
رقص، گزارش از برنامه توس >>>
بایزید بسطامی
ابویزید طیفور بن عیسی بن آدم بن سروشان بسطامی معروف به بایزید بسطامی ملقب به سلطان العارفین بزرگترین عارف قرن سوم هجری، از اهالی ایران و از بزرگان اهل تصوف بود که در سالهای ۱۶۱ تا ۲۳۴ میزیستهاست. از زندگی بایزید بسطامی اطلاعات خیلی دقیقی در دست نیست. بنا بر برخی روایات، جَدِّ بایزید بسطامی زرتشتی بود و پدرش یکی از بزرگان بسطام بود. عشق عرفانی در عرفان بایزید جایگاه ویژهای دارد. همچنین او را پایهگذار سکر و فنا در تصوف میدانند. گفتهٔ مشهور وی، «سبحانی ما اعظم شانی» اشاره به همین مفهوم دارد.
در نگاه صوفیان و بزرگان بایزید بسطامی بیش از دیگران دارای شهرت و اهمیت بوده و داستانها و سخنان او بیش از هر صوفی و عارفی در کتب صوفیه و عرفا آمدهاست و مخصوصاً در آثار منظوم عرفانی مانند آثار عطار و مثنوی مولوی بیشتر جلوهگر است. عطار در تذکره الاولیا ۵۶ صفحه به ذکر شرح حال و اقوال بایزید اختصاص داده و این مقدار تفصیل دربارهٔ صوفی و عارفی دیگر در آن کتاب به نظر نمیرسد.
به بایزید بسطامی تصنیفانی نسبت داده شدهاست: النور من کلمات ابی طیفور که عبدالرحمن بدوی در کتاب شطحات الصوفیه خود آن را چاپ کردهاست، رساله احکام القضا و القدر و مسائل الرهبان.
رودکی
ابو عبدالله جعفر بن محمد بن حکیم بن عبدالرحمن بن آدم متخلص به رودکی (زادهٔ ۲۴۴، رودک – درگذشتهٔ ۳۲۹ هجری قمری) نخستین شاعر مشهور فارسی در دورهٔ سامانی در سدهٔ چهارم هجری قمری و استاد شاعران این قرن در ایران است. او در روستایی در ناحیه رودک در نزدیکی نخشب و سمرقند به دنیا آمد. رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسیگوی و پدر شعر پارسی میدانند. تا پیش از وی کسی دیوان شعر نداشته است و این از نوشته های ایرانی عربی نویس هم عصر رودکی – ابوحاتم رازی مسجل میگردد. ریچارد فرای عقیده دارد که رودکی در تغییر خط از خط پهلوی به خط فارسی نقش داشته است. از تمام آثار رودکی که گفته میشود بیش از یک میلیون و سیصد هزار بیت و نیز شش مثنوی بوده است، فقط ابیاتی پراکنده به همراه چند قصیده، غزل و رباعی باقیمانده است. مهمترین اثر او کلیله و دمنه منظوم است.او درموسیقی (رودکی چنگ نواز بودهاست)، ترجمه و آواز نیز دستی داشته است.
سبک شعری رودکی، سبک غالب آن روزگار یعنی سبک خراسانی است. ویژگیهای سبک خراسانی در شعر رودکی نمود کامل و جامعی دارد و به همین دلیل میتوان او را نماینده تام و تمام این سبک از شعر فارسی دانست. شعر رودکی نشان دهنده فضا و حال و هوای حماسی است که بر جامعه آن روزگار سایه افکنده بود. رودکی اغلب در توصیفات غنایی از عنصر حماسه بهره برده و بدین وسیله به شعر خود صلابت و فخامت ویژهای بخشیدهاست.
برخی از نویسندگان همانند محمد عوفی رودکی را کور بدو تولد دانستهاند، همچنین قدیمیترین منبع، رودکی را اکمه (کور مادرزاد) خواندهاست. با این همه برخی هیچ سخنی از کوری او نمیگویند (مانند سمعانی یا نظامی). از دیگر سو شعرهایی نیز از رودکی بهجامانده که او را بینا مینمایاند. با توجه به این اشعار و اشعار دیگری که رودکی به تصریح از فعل «دیدن» استفاده کردهاست، اندیشمندان فارسی بر این نظر هستند رودکی در پایان عمر کور شدهاست.
حسین منصور حلاج
ابوالمغیث عبدالله بن احمد بن ابی طاهر مشهور به حسین بن منصور حلاج (کنیه: ابوالمغیث) از معروفترین عرفاً و شاعران سده سوم هـ.ق. بوده است. او در ۲۴۴ هجری به دنیا آمد. جمله معروف «اناالحق» (من حقیقت هستم) که در ادبیات فارسی بارها تکرار شدهاست، از حلاج است. احتمالاً حلاج عبارت اناالحق را از بایزید بسطامی (متوفی ۲۶۱) گرفتهاست، چون شبیه همین تعبیر در آثار بایزید وجود دارد، اما تکرار و تأکید آن با تعابیر گوناگون در کلمات و اشعار حلاج، و نیز فرجام وی که سخت با این ادعا پیوند داشت، اناالحق را به حلاج منتسب کرد. به خاطر عقایدش عدهای از علمای اسلامی آموزههایش را مصداق کفرگویی دانسته، او را تکفیر کردند. قاضی شرع بغداد به دستور ابوالفضل جعفر مقتدر، خلیفه عباسی حکم اعدامش را صادر کرد و در ذیقعده سال ۳۰۹ هـ.ق. به جرم «کُفرگویی و الحاد»، پس از شکنجه و تازیانه در ملاعام به دار آویخته شد. سپس سلاخیاش کردند و دست و پا و سرش را بریدند و پیکرش را سوزاندند و خاکسترش را به رود دجله ریختند.
او بیشتر به نام پدرش، منصور حلاج، معروف است. برای وی کنیههای دیگری نیز چون «ابو عماره»، «ابو محمد» و «ابو مسعود» نیز آوردهاند. اهل فارس او را ابوعبدالله الزاهد، اهل خراسان ابوالمهر، اهل خوزستان حلاج الاسرار، در بغداد مصطلم، در بصره مخبر، اهل هند ابوالمغیث و اهل چین او را ابوالمعین میخواندند. برای شناخت و درک بیشتر عقايد حسین حلاج میتوانید به تذکره اولیاء نوشته عطار نیشابوری مراجعه کنید.
از حلاج کتابهای فراوان نقل شدهاست از جمله: طاسین الازل و الجوهر الاکبر٬ طواسین٬ الهیاکل٬ نورالاصل٬ بستان المعرفه. دیوان اشعار او نیز به زبان عربی به جای مانده است. شاعران فارسیزبانی همچون عطار نیشابوری، حافظ، سنایی، مولوی، ابوسعید ابوالخیر، فخرالدین عراقی، مغربی تبریزی، محمود شبستری، قاسم انوار، شاه نعمتالله ولی و اقبال لاهوری درباره او بیتهایی سرودهاند. در ادبیات فارسی اصطلاح «حلاجوار» آرایهای ادبی است و به معنای فردی که بیپروا از عواقب عقیدهاش، آنچه بدان باور داشت، کرد تا آنجا که سر در پای بیباکی باخت.
عطار نیشابوری:
زان می که خورد حلاج گر هر کسی بخوردی، | بر دار صد هزاران برنا و پیر بودی |
حافظ دربارهٔ او میگوید:
گفت آن یار کزو گشت سر دار بلند، | جرمش این بود که اسرار هویدا میکرد |
دقیقی
ابو منصور محمد بن احمد توسی شناخته شده به دقیقی (زاده ۳۲۰ – مرگ میان سالهای ۳۵۶–۳۵۹ خورشیدی) شاعر بزرگ پارسی زبان بود. زادگاه وی بنا به روایات گوناگون، توس، بلخ، سمرقند و بخارا ذکر شده است. او از معدود شاعران ادبیات فارسی بوده که دین زرتشتی داشته است. دقیقی آغاز کننده سرایش شاهنامه بود. او یکی از بزرگترین و مهمترین شاعرهای فارسیزبان است و تأثیری فراوان بر شاعرهای پس از خود، به ویژه سبک حماسی شعر فارسی گذاشتهاست.
دقیقی از طبقه دهقانان خراسان بوده است که در عصر منصور بن نوح سامانی و پسر او می زیسته است. خاندان وی را متمول دانسته اند اما او سرمایه هایی که از ارث پدر به او رسیده بود را بدنبال عیاشی و خوشگذرانی هدر میدهد. در دوره جوانی به سرایش داستانهای تاریخی ایران مبادرت میورزد و در این راه برای سرایش شاهنامه بدلیل ارادتی که به زرتشت داشته از داستان ظهور زرتشت شاهنامه خود را آغاز میکند. چندی پس از این در سال ۳۶۷ هجری او بدست غلام خود به قتل میرسد. فردوسی در مقدمهٔ شاهنامه میگوید که چگونه آن «مرد جوان» بر آن شد تا شاهنامه منثور را به نظم درآورد، ولی او را خوی بد یار بود و پیش از آنکه بتواند سرتاسر شاهنامه را به نظم دربیاورد کشته میشود. در آغاز پادشاهی گشتاسپ، فردوسی دقیقی را در خواب میبیند که از او درخواست میکند تا هزار بیتی که او سروده را در شاهنامهاش بگنجاند. از سخن فردوسی به گستردگی اینگونه برداشته شدهاست که سرودههای دقیقی تماماً آن بوده که فردوسی آنها را در شاهنامه آورده، اما اینگونه نیز میتوان برداشت کرد که بخش مورد نظر، آخرین بخشی بوده که دقیقی پیش از «پایان زندگی خویش» به نظم کشیده، نه لزوماً تنها سرودههای او.
شهید بلخی
ابوالحسن شهید بن حسین جهودانکی بلخی، معروف به شهید بلخی (درگذشت ۳۲۵ هجری قمری) شاعر و متکلم و حکیم پایان سده سوم و چهارم هجری است. او بنا به گفته ابن ندیم فیلسوفی بوده که علاوه بر تألیفاتی که داشت به مناظره با سایر فلاسفه ازجمله زکریای رازی نیز دست مییازید. او استاد علوم اوایل (مجموعه معارف یونان) بود. در خط نیز استاد بود و به فارسی و عربی شعر سروده است. او از بلخ به چغانیان نزد ابوعلی محتاج میر سلسله آل محتاج رفت. از جمله ممدوحان او نصرابن احمد سامانی و ابوعبدالله محمدبن احمد جیهانی وزیر سامانیان را ذکر کرده اند.
شهید بلخی از پیشگامان شعر فارسی است و مانند رودکی نزد شعرای بعد از خود مورد احترام بوده و او را در ردیف رودکی قرار داده اند. او در شاعری قدرت و توانايی و دانايی بسيار داشت و به دو زبان عربی و فارسی دری شعر میسرود و در میان شعرای پس از خود در غزلسرایی مشهور بود. امروزه از اشعار وی بیش از صد بیت باقی نمانده است. در مورد تاریخ وفات شهيد بلخی نیز اگرچه اطلاع دقیقی در دست نیست، اما غالباً او را متوفای ۳۲۵ هجری قمری میدانند.
“در این گیتی سراسر گر بگردی *** خردمندی نیابی شادمانه”